Podmioty świadczące usługi dla odbiorów, którzy nie są podatnikami VAT, powinny zweryfikować swoje rozliczenia. Dotyczy to w szczególności przedsiębiorców z branży transportowej czy świadczących tzw. usług niematerialne (reklamowe, doradcze, prawne). Nie można zapomnieć również o pozytywnym wpływie Brexit na rozliczenia podmiotów świadczących usługi finansowe czy turystyczne.
Czytaj w LEX księgowość: O czym warto pamiętać w styczniu? >
Usługi niematerialne
Zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą miejsca świadczenia usług, usługi wykonywane na rzecz osób niebędących podatnikami VAT podlegają opodatkowaniu w państwie, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenie działalności gospodarczej. W stosunku do osób spoza UE ustawa o VAT zawiera katalog usług, które wyłączone są ze wspomnianej zasady ogólnej i których miejsce świadczenia określa się według miejsca zamieszkania lub pobytu usługobiorcy. Katalog ten obejmuje np. udzielanie licencji, usługi reklamy, doradcze, prawnicze, finansowe (pełna lista znajduje się w art. 28l ustawy o podatku od towarów i usług). Od stycznia 2021, reguły te znajdą zastosowanie do usług nabywanych przez niepodatników z Wielkiej Brytanii. Świadcząc więc usługi doradcze dla niepodatnika z Wielkiej Brytanii, polski przedsiębiorca nie naliczy już polskiego VAT.
Czytaj w LEX: PODATKI 2021 - przewodnik po zmianach >
Transport międzynarodowy
Usługi transportu towarów nabywane przez podatników podlegają opodatkowaniu w kraju siedziby nabywcy, na zasadzie odwrotnego obciążenia. Gdy zakupu usług transportu towarów dokonuje niepodatnik (osoba fizyczna), zastosowanie znajduje zasada sformułowana w art. 28f ust 2 ustawy o VAT. Zgodnie z nią miejscem opodatkowania transportu towarów na rzecz niepodatnika jest miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Ustęp 3 precyzuje natomiast, iż gdy rozpoczęcie i zakończenie transportu ma miejsce na terytorium dwóch różnych państw członkowskich (np. transport z Polski do Wielkiej Brytanii), miejscem opodatkowania jest kraj rozpoczęcia transportu (czyli Polska). Zastosowanie wówczas w całości znajduje stawka 23 proc. VAT.
Zobacz procedurę w LEX: Ustalanie miejsca świadczenia usług transportowych >
W efekcie Brexitu, zasada sformułowana w ust. 3 nie znajdzie zastosowania, bowiem nie będziemy mieli do czynienia już z państwem członkowskim. Transport taki zyska miano transportu międzynarodowego tj. transportu rozpoczynającego się w Polsce i kończącego w kraju trzecim tj. Wielkiej Brytanii. Do opodatkowania transportu międzynarodowego stosuje się stawkę 0-proc. VAT, pod warunkiem posiadania odpowiedniej dokumentacji. Stawka 0-proc. VAT znajdzie zastosowanie do transportu na odcinku polskim, natomiast pozostała część będzie już poza polskim VAT.
Sprawdź w LEX: Jak udokumentować sprzedaż towarów i świadczenie usług dla kontrahenta z Irlandii Północnej od 01.01.2021 r.? >
Warto również wspomnieć o zasadzie dotyczącej transportu zrealizowanego w całości na terytorium Polski, która dotychczas nie miała zastosowania do podmiotów z Wielkiej Brytanii. Zgodnie z art. 28f ustawy o VAT, w przypadku gdy transport towarów odbywa się w całości na terytorium Polski, a nabywcą jest podatnik z kraju trzeciego (Wielka Brytania od stycznia 2021 r.), wówczas taki transport opodatkowany jest w całości w Polsce. Do tej pory firma brytyjska za wykonanie takiego transportu przez polskiego przedsiębiorcę otrzymywała fakturę bez VAT. Od stycznia 2021 r. zostanie obciążona polskim VAT w wysokości 23 proc.
Zobacz również: Trudniejsze rozliczanie handlu towarami i transakcji łańcuchowych po Brexicie >>
Odliczenie VAT przez podmioty świadczące niektóre usługi zwolnione z VAT
Brexit może mieć pozytywny wpływ na zakres prawa do odliczenia VAT przez podatników świadczących niektóre usługi zwolnione z VAT na rzecz podmiotów z Wielkiej Brytanii.
Regułą jest, że VAT naliczony podlega odliczeniu wyłącznie w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Podatnicy mogą również odliczać VAT, jeżeli nabywane towary lub usługi nie dotyczą wprawdzie czynności opodatkowanych VAT w Polsce ze względu na miejsce ich świadczenia poza Polską, ale gdyby te czynności były wykonywane w Polsce to prawo odliczenia VAT by przysługiwało. Prawo do odliczenia nie przysługuje gdy nabycie towaru lub usługi jest związane z usługami zwolnionymi z VAT lub miejsce świadczenia tych usług jest poza Polską, ale gdyby były świadczone w Polsce to podlegałyby zwolnieniu z VAT. Wyjątek stanowią przykładowo usługi finansowe, ubezpieczeniowe i wymiany walut, dla których miejscem świadczenia jest terytorium państwa trzeciego (poza UE) – świadczenie takich usług dla podmiotów spoza UE daje prawo do odliczenia VAT, podczas gdy świadczenie takich samych usług dla nabywców z Polski czy innych państw UE nie daje prawa do odliczenia VAT.
Sprawdź w LEX: Czy podatniczka powinna zarejestrować się do VAT UE w Polsce i Anglii w związku ze sprzedażą przez Amazon? >
Przykładowo, jeżeli polski podatnik udziela pożyczek podatnikom z Wielkiej Brytanii to obrót z tego tytułu musi z reguły uwzględniać przy obliczaniu kwoty podatku naliczonego, jaką może odliczać w swojej działalności (im wyższy obrót z tytułu pożyczek w całkowitym obrocie raportowanym dla celów VAT, tym mniejszą kwotę VAT naliczonego może odliczyć). Po zakończeniu okresu przejściowego, obrót z tytułu pożyczek udzielonych podmiotom z tego państwa nie będzie miał wpływu na zmniejszenie kwot odliczanego podatku VAT. Skutek ekonomiczny będzie więc korzystny dla takich podatników.
Turystyka
Biura turystyczne sprzedające wycieczki do Wielkiej Brytanii będą mogły od stycznia 2021 r. stosować stawkę 0 proc. zamiast 23 lub 8 proc. stosowanych obecnie.
Czytaj w LEX: Należności celno-podatkowe podróżnych od 1 stycznia 2021 >
Zgodnie z przepisami o VAT, usługi turystyki rozliczane w procedurze marży są przez usługodawcę opodatkowane stawką 0 proc., jeżeli usługi, które nabywa on od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium Unii Europejskiej.
Agnieszka Smolińska-Wiśnioch, dyrektor w zespole ds. podatków pośrednich w KPMG w Polsce
Marek Bielawski, starszy menedżer w zespole ds. podatków pośrednich w KPMG w Polsce
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
