Podatnik VAT świadczy usługi międzynarodowego transportu kolejowego. Usługi są wykonywane na terytorium kraju oraz za granicą.
Czy całość usługi może być wykazana ze stawką 0%? W której pozycji deklaracji VAT-7 należy wykazać sprzedaż usługi? W jaki sposób udokumentować usługę transportu międzynarodowego?
Zasady opodatkowania usług międzynarodowego transportu kolejowego zależą od tego czy są świadczone dla podatników (w szczególności firm) czy dla niepodatników (w szczególności osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej).
Od 1 stycznia 2010 r. zasady ustalania miejsca świadczenia usług określają przepisy art. 28a-28o ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. Przepisy te regulują odrębne zasady ustalania miejsca świadczenia usług dla podatników oraz dla podmiotów niebędących podatnikami. W konsekwencji odpowiedź na pytanie zależy czy przedmiotowe usługi transportu międzynarodowego koleją świadczone są dla podatnika (np. dla firmy) czy dla niepodatnika (np. dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej).
W pierwszym przypadku, tj. w przypadku świadczenia usługi dla firmy dzielenie świadczonej usługi na odcinek krajowy i zagraniczny nie będzie konieczne. Miejsce świadczenia przedmiotowej usługi dla podatnika polskiego znajdować się będzie w całości na terytorium Polski, zaś miejsce świadczenia przedmiotowej usługi dla podatnika zagranicznego (unijnego lub pozaunijnego) znajdować się będzie w całości poza terytorium Polski (w obu przypadkach na podstawie art. 28b ust. 1 u.p.t.u., przy założeniu, że nie znajduje zastosowania żaden z wyjątków określonych w art. 28b ust. 2-4 u.p.t.u.). W pierwszym wypadku świadczenie usługi będzie zatem w całości opodatkowane w Polsce według stawki 0% (na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 23 u.p.t.u. przy założeniu posiadania dokumentów określonych w art. 83 ust. 5 u.p.t.u.), a więc powinno zostać wykazane w poz. 23 deklaracji VAT-7. Natomiast w drugim przypadku świadczenie usługi w całości nie będzie podlegać w Polsce opodatkowaniu (w konsekwencji powinna zostać wystawiona tzw. faktura uproszczona, tj. faktura bez stawki (lub ze stawką "NP", czyli "nie podlega") i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem - § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) i podlega wykazaniu w poz. 21 deklaracji VAT-7 (a w przypadku świadczenia usługi na rzecz podatników z innych państw członkowskich, również w poz. 22 deklaracji, chyba że przepisy państwa członkowskiego nabywcy przewidują zwolnienie od podatku lub stawkę 0% dla usług transportu międzynarodowego).
Podział świadczonej usługi na odcinek krajowy (opodatkowany stawką 0%, pod warunkiem posiadania wymaganych przepisami dokumentów - zob. art. 83 ust. 1 pkt 23 w zw. z art. 83 ust. 5 u.p.t.u.) oraz odcinek zagraniczny (niepodlegający opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce) konieczny jest natomiast w przypadku świadczenia usług międzynarodowego transportu kolejowego dla niepodatników (w szczególności osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej). Spowodowane jest to brzmieniem art. 28f ust. 2 u.p.t.u., który stanowi, że miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości (z zastrzeżeniem art. 28f ust. 3 u.p.t.u., który dotyczy usług wewnątrzwspólnotowych, tj. usług, których rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich). W przypadku takim świadczenie usług transportowych podlega częściowemu wykazaniu w poz. 21 i 23 deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D.
Świadczenie usług transportu międzynarodowego dokumentowane powinno być przede wszystkim fakturami oraz - w zakresie w jakim świadczenie tych usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce według stawki 0% - dokumentami określonymi w art. 83 ust. 5 u.p.t.u. W przypadku świadczenia tych usług na rzecz podatników zagranicznych wskazane jest również posiadanie dokumentów potwierdzających fakt prowadzenia przez nich działalności gospodarczej (np. oświadczeń złożonych przez tych podatników).