- To zamach na niezależność Rady - twierdzi główny analityk Bankier.pl Krzysztof Kolany.

"W obecnym stanie prawnym członek Rady Polityki Pieniężnej wybierany jest na jedną sześcioletnią kadencję, bez możliwości jej przedłużenia (art. 13 ust. 2 ustawy o NBP). Proponuje się wprowadzenie możliwości sprawowania tej funkcji przez dwie kadencje" - napisano w założeniach, opublikowanych w poniedziałek.

"Celem zmiany jest zachowanie stabilności w składzie Rady, co jednocześnie zwiększać będzie stabilność podejmowanych decyzji, wpływających na sposób prowadzenia polityki monetarnej Polski" - dodano.

Nowelizacja ma także doprecyzować ograniczenia dotyczące aktywności zawodowej i publicznej członków RPP oraz zarządu NBP.

"Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o NBP, w okresie kadencji członek Rady nie może zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską, a za zgodą Rady wyrażoną w drodze uchwały (bez udziału zainteresowanego) dopuszczalna jest działalność w organizacjach międzynarodowych" - przypominają autorzy założeń do ustawy.

"Nie przewidziano jednak możliwości odwołania członków Rady w przypadku naruszenia ww. zakazu. W związku z tym proponuje się wprowadzenie takiej sankcji" - dodano.

Dodatkowo resort finansów chce, żeby RPP nie przyjmowała sprawozdania finansowego NBP, a jedynie dostawała dokument do wiadomości.

Dwukadencyjność to zamach na niezależność Rady
Po to wprowadzono limit jednej kadencji, aby wyeliminować pokusę korumpowania członków Rady Polityki Pieniężnej obietnicami reelekcji. To jeden z kluczowych czynników niezawisłości członków Rady wobec polityków, którzy ich do tego ciała desygnowali. Chodzi o to, aby sternicy polityki pieniężnej nie ulegali presji ministra finansów, któremu zawsze będzie zależało na niższych stopach procentowych i wyższej inflacji.

Zmiany prawne proponowane przez rząd idą w kierunku ograniczenia władzy RPP, która okazała się zbyt odporna na naciski płynące z Ministerstwa Finansów. A jeśli MF chce „zachowania stabilności w składzie Rady”, to można rozważyć rotacyjną wymianę części jej członków, jak to ma miejsce np. w przypadku Komitetu Otwartego Rynku Rezerwy Federalnej. Wprowadzenie możliwości ubiegania się o drugą kadencję nie jest tutaj potrzebne.

"Istniejąca formuła przyjmowania sprawozdania (finansowego NBP - PAP) przez Radę nie jest jasna, np. co do skutków ewentualnej odmowy przyjęcia sprawozdania. Jest ona także wadliwa merytorycznie, jako że sprawozdaniem objęte są kwestie w istocie niezwiązane z należącą do Rady problematyką polityki pieniężnej, chociaż Rada przyjmuje to sprawozdanie +kierując się założeniami polityki pieniężnej+" - napisano w założenia noweli ustawy.

"Także skutek w postaci obowiązku odprowadzenia do budżetu państwa części rocznego zysku NBP powiązany jest z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego przez Radę Ministrów, a nie z jego przyjęciem przez Radę. Dlatego też proponuje się rezygnację z przyjmowania przez Radę Polityki Pieniężnej rocznego sprawozdania finansowego NBP, przy jednoczesnym nałożeniu na zarząd NBP obowiązku przedkładania tego sprawozdania do wiadomości Rady" - dodają autorzy.

Ustawa proponuje również zniesienie obowiązku przygotowywania prognozy bilansu płatniczego.

MF chce także, aby bank centralny mógł reprezentować Polskę w organizacjach międzynarodowych nie tylko na zasadzie członkostwa, ale także współpracy oraz ponosił związane z tym koszty. "Proponuje się stworzenie rozwiązań umożliwiających reprezentowanie przez NBP interesów Rzeczpospolitej Polskiej w podmiotach międzynarodowych nie tylko w postaci członkostwa (jak ma to miejsce w obowiązującym stanie prawnym), ale także w formie współpracy" - napisano w dokumencie.

"Współpraca taka, podobnie jak członkostwo, wiązać się będzie z ponoszeniem związanych z tym kosztów, które powinien pokrywać NBP ze środków własnych" - dodano.

O podjęciu określonej współpracy lub o członkostwie decydować ma każdorazowo zarząd NBP.

Wśród zmian przewidziano także odstąpienie od wymogu ogłaszania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym stanowisk zajętych w głosowaniu przez członków Rady Polityki Pieniężnej. "Jednocześnie nadal stanowiska te byłyby podawane do publicznej wiadomości, z zachowaniem dotychczasowych terminów" - wyjaśnia MF.

Intencją resortu finansów jest, aby rząd zajął się projektem nowelizacji ustawy o NBP w czwartym kwartale tego roku.

bg/ ana/ rbk/ je/