W zeznaniu nie wykazujemy dochodu, który jest zwolniony od podatku na podstawie ustawy lub od którego został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia ministra finansów. W art. 21 ustawy o PIT, jako wolne od podatku wymieniono m.in.: niektóre rodzaje odszkodowań, świadczenia z pomocy społecznej, jednorazowe zasiłki z tytułu urodzenia dziecka wypłacane z funduszu związków zawodowych, dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, dopłaty pracodawcy do wypoczynku dzieci, dodatki mieszkaniowe.

Generalną zasadą jest opodatkowanie dochodu, a nie przychodu (wyjątek stanowi zeznanie PIT-28, gdzie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych opodatkowany jest przychód). Dlatego obliczając zobowiązanie podatkowe w pierwszej kolejności ustalamy kwotę dochodu poprzez pomniejszenie przychodu o koszty uzyskania przychodów.

Ustawa przewiduje różne zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów w zależności od rodzaju przychodu. Przedstawiając sposób obliczenia podatku na przykładzie przychodów opodatkowanych przy zastosowaniu skali podatkowej i wykazywanych w PIT-37 należy zauważyć, że uzyskując przychody ze stosunku pracy odliczamy tzw. koszty pracownicze, które w ustawie zostały określone kwotowo. Jeżeli uzyskiwaliśmy przychody z tytułu jednej umowy o pracę, to odliczymy kwotę 111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł. Jeśli dojeżdżaliśmy do zakładu pracy znajdującego się w innej miejscowości, możemy odliczyć kwotę 139,06 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1668,72 zł. W przypadku uzyskiwania przychodów z pracy od kilku pracodawców odliczenie nie może przekroczyć kwoty 2002,05 zł za rok podatkowy. Natomiast jeżeli mieliśmy kilku pracodawców i dodatkowo dojeżdżaliśmy do tych zakładów pracy z innej miejscowości, za rok podatkowy możemy odliczyć nie więcej niż 2502,56 zł.

Podobne zasady ustalania kosztów (tj. kwotowe) dotyczą niektórych przychodów z działalności wykonywanej osobiście, np. otrzymanych z tytułu pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich, z tytułu zasiadania w radzie nadzorczej osoby prawnej (np. spółdzielni mieszkaniowej) czy z tytułu umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menadżerskich. W przypadku przychodów z umowy zlecenia lub umowy o dzieło odliczamy zryczałtowane koszty w wysokości 20 proc. przychodu (koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne), a z tytułu korzystania z praw autorskich – 50 proc. przychodów (koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne). Przy czym jeżeli udowodnimy, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, koszty uzyskania przyjmujemy w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

W przypadku emerytur i rent przychód równa się dochodowi (nie określa się kosztów uzyskania tych przychodów).

Jeżeli roczne koszty pracownicze są niższe od wydatków na dojazd do zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w zeznaniu pracownik może uwzględnić te koszty w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, pod warunkiem udokumentowania ich wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Wykazane w zeznaniu dochody sumujemy i od sumy tych dochodów możemy odjąć przysługujące nam odliczenia. W ten sposób ustalamy podstawę opodatkowania, od której obliczamy podatek przy zastosowaniu stawki wynikającej ze skali podatkowej (18 proc. i 32 proc.). Obliczony podatek możemy pomniejszyć o przysługujące nam odliczenia (np. o kwotę składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75 proc. podstawy jej wymiaru, kwotę ulgi na dzieci). Od tak wyliczonej kwoty podatku należnego odejmujemy sumę zapłaconych zaliczek. W zależności od wysokości pobranych (odprowadzonych) zaliczek na podatek, może powstać nadpłata albo dopłata podatku.

Wyrażone w walutach obcych przychody, jak również koszty oraz kwoty uprawniające do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub obniżenia podatku, wydatki oraz podatek, przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień odpowiednio: uzyskania przychodu, poniesienia kosztu, wydatku lub zapłaty podatku.

Podstawę opodatkowania jak również sam podatek należy zaokrąglać do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Skala podatku dochodowego na 2012 rok:

- przy podstawie obliczenia podatku w złotych do 85 528 zł - podatek wynosi 18 proc. minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr,

- Przy podstawie ponad 85 528 zł – podatek wynosi 14 839 zł 02 gr plus 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł.

W zeznaniu podatkowym możemy wskazać organizację pożytku publicznego, którą chcemy zasilić 1 proc. należnego podatku, poprzez podanie jej nr KRS oraz kwoty do przekazania (wykaz organizacji pożytku publicznego dostępny jest na stronie internetowej www.mpips.gov.pl/bip). Resztę formalności dopełni urząd skarbowy.

Zeznanie trzeba podpisać — niepodpisane jest nieważne! Jeżeli składamy zeznanie wspólnie z małżonkiem, zeznanie podpisuje również małżonek, chyba że upoważnił nas do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie dochodów. W takiej sytuacji wystarczy tylko nasz podpis, ale wówczas musimy pamiętać, że jest to równoznaczne ze złożeniem przez nas oświadczenia (pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania) o upoważnieniu nas przez małżonka do złożenia tego wniosku w jego imieniu.

Zeznanie może być podpisane przez pełnomocnika. Warunkiem jest złożenie do urzędu skarbowego odpowiedniego pełnomocnictwa do podpisywania zeznania. Jeżeli zeznanie składamy wspólnie z małżonkiem, pełnomocnictwo do podpisania zeznania jest skuteczne, gdy zostało udzielone temu samemu pełnomocnikowi przez oboje małżonków. Podpisanie zeznania przez pełnomocnika zwalnia nas/małżonka z obowiązku jego podpisania.

Jutro poinformujemy w jaki sposób możemy złożyć zeznanie podatkowe

Czytaj także:

PIT 2012: z jakich ulg i odliczeń podatkowych możemy skorzystać

Rozliczamy PIT za 2012 rok - wybieramy formularz zeznania

PIT 2012: kto skorzysta z preferencyjnej formy opodatkowania