Pytanie

Osoba prowadząca działalność gospodarczą przystępuje do sieci sprzedaży franczyzowej. Od franczyzodawcy otrzymała fakturę wystawioną 3 lipca 2014 r., na której wyszczególniono I (8000 zł netto) i II ratę opłaty licencyjnej (5500 zł netto). Zapłacono 2400 zł kaucji na zabezpieczenie umowy, pozostało do zapłaty 14205 zł, termin zapłaty jest wyznaczony na 10 lipca 2014 r.. W załączniku do umowy franczyzy widnieje zapis, że franczyzobiorca płaci franczyzodawcy bezzwrotną opłatę wstępną w ratach: - 8000 zł netto w ciągu 7 dni od dnia podpisania umowy, 5500 zł netto do końca czerwca 2014 r.. Ponadto franczyzobiorca płaci opłaty miesięczne uzależnione od przychodów miesięcznych netto: 20 proc. dla liczby klientów od 1 do 200, 25 proc. dla liczby klientów od 201 do 300, 30 proc. dla liczby klientów powyżej 300. Zobowiązany jest także do opłaty rocznej w wysokości minimalnej: w pierwszym roku obrotowym 4000 zł netto płatne do 31 sierpnia 2015 r., w drugim roku obrotowym: 9500 zł netto płatne do 31 sierpnia 2016 r., w trzecim roku obrotowym: 18.000 zł netto płatne do 31 sierpnia 2017 r., w kolejnych latach: 23.000,00 zł netto płatne do końca danego roku obrotowego.
Czy opłatę inicjalną z ww. faktury przedsiębiorca może zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu?
Jeżeli nie, to wg jakiej stawki powinna być ona amortyzowana i jaka powinna być jej wartość początkowa?

Odpowiedź

Opłata wstępna w kwocie 13.500 zł (zakładam, iż macie Państwo prawo do odliczenia podatku VAT) jest wydatkiem na nabycie wartości niematerialnych i prawnych i stanowi wartość początkową, od której naliczane są odpisy amortyzacyjne.
Natomiast inne ponoszone w trakcie korzystania z licencji opłaty nie związane z nabyciem licencji czy know-how powinny być rozliczane bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów.

Uzasadnienie

Co do zasady, przedmiotem franczyzy jest odpłatne udostępnienie koncepcji prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak wynika z art. 22b ust. 1 pkt 5 i 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f. oraz art. 22d ust. 1 u.p.d.o.f. amortyzacji podlegają nabyte i nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania licencje, jak również wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how) - o wartości początkowej przewyższającej 3.500 zł i przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

W praktyce organy podatkowe przyjmują, że umowa franczyzowa przypomina umowę licencyjną. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 28 listopada 2012 r., ILPB4/423-281/12-2/ŁM, czy też Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 12 marca 2012 r., IBPB1/1/415-314/12/KB. Opłata wstępna traktowana jest jako zapłata (cena) za udostępnienie licencji danego franczyzodawcy.

Wartość początkową praw majątkowych, w tym także licencji, stanowi cena nabycia tych praw. Jeżeli wynagrodzenie (opłaty) wynikające z umowy licencyjnej albo z umowy o przeniesienie innych praw majątkowych jest uzależnione od wysokości przychodów z licencji lub praw uzyskanych przez licencjobiorcę albo nabywcę - przy ustalaniu wartości początkowej praw majątkowych nie uwzględnia się tej części wynagrodzenia. (art. 22g ust. 18 u.p.d.o.f.).

A zatem opłata wstępna w kwocie 13.500 zł (zakładam, iż macie Państwo prawo do odliczenia podatku VAT) jest wydatkiem na nabycie wartości niematerialnych i prawnych i stanowi wartość początkową, od której naliczane są odpisy amortyzacyjne.

Zgodnie z art. 22m ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od omawianych wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż 60 miesięcy.
Natomiast inne ponoszone w trakcie korzystania z licencji opłaty nie związane z nabyciem licencji czy know-how powinny być rozliczane bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego