Znaczna część spraw rozpoznawana jest przez NSA na posiedzeniach niejawnych (76 proc.). Dlatego ważne są uzasadnienia wyroków publikowane przez NSA. Sąd uzasadnił właśnie niedawny wyrok dotyczący możliwości odliczenia przez podatnika faktycznie zapłaconego za granicą podatku od dywidendy. Organy chciały ograniczyć odliczenie do stawek wynikających z umowy między państwami. NSA stanął po stronie podatników w tej kwestii.

Czytaj więcej: Prawie połowa skarg w NSA rozpoznana w ciągu roku >>

Dywidendy otrzymane od inwestycji w USA

O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił podatnik, zadając pytanie, czy od uzyskanych poza granicami Polski dywidend oraz dywidend uzyskanych przez niego w przyszłości z tytułu posiadania określonych walorów inwestycyjnych w spółkach zagranicznych, może odliczyć kwotę równą podatkowi faktycznie zapłaconemu za granicą do wysokości 19 proc., w myśl art. 30a ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy może on odliczyć kwotę równą podatkowi faktycznie zapłaconemu za granicą.

Interpretacją indywidualną z 5 listopada 2021 r. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Zdaniem organu błędna jest wykładnia, w myśl której podatnikowi, w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, od dywidend z tytułu posiadania określonych walorów inwestycyjnych w Stanach Zjednoczonych, przysługuje prawo do odliczenia w Polsce kwoty równej podatkowi zapłaconemu w Stanach Zjednoczonych z ograniczeniem wynikającym jedynie z art. 30a ust. 9 in fine ustawy o PIT (19 proc.).

Czytaj w LEX: Wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej na przykładach >

Zdaniem organu prawidłowa wykładnia powinna prowadzić do rezultatu, że podatnikowi przysługuje odliczenie tylko do wysokości stawki podatku od dywidendy przewidzianej w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a USA, tj. 15 proc.

WSA w Gliwicach wyrokiem z 19 maja 2022 r. (sygn. akt I SA/Gl 24/22) uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. Sąd wskazał, że skarżący będzie uprawniony do odliczenia kwoty równej podatkowi zapłaconemu w Stanach Zjednoczonych – z ograniczeniem wynikającym z art. 30a ust. 9 in fine ustawy, tzn. odliczenie to nie będzie mogło przekroczyć kwoty podatku obliczonego od przychodów (dochodów) uzyskanych z dywidendy przy zastosowaniu stawki 19 proc. Organy skarbowe wniosły skargę kasacyjną od tego wyroku.

Czytaj w LEX: Obowiązki dokumentacyjne związane z poborem podatku u źródła >

Stawka wynikająca z umowy nieistotna

NSA w wyroku z 28 lutego br. stwierdził, że skarga kasacyjna wniesiona w imieniu organu nie ma usprawiedliwionych podstaw, dlatego podlega oddaleniu (sygn. akt II FSK 1171/22).

Zdaniem NSA sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że skarżący może odliczyć kwotę równą podatkowi faktycznie zapłaconemu za granicą do wysokości 19 proc., w myśl art. 30a ust. 9 ustawy o PIT. Sąd przypomniał, że dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegają opodatkowaniu na zasadach szczególnych, określonych w art. 30a ustawy o PIT. Stosownie do art. 30a ust. 7 tej ustawy, dochodów (przychodów) tych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na tzw. zasadach ogólnych określonych w art. 27 (według skali podatkowej).

Czytaj w LEX: Opodatkowanie odsetek od oszczędności zgromadzonych na rachunkach bankowych >

NSA podziela wykładnię zaprezentowaną w zaskarżonym wyroku, że art. 30a ust. 9 ustawy o PIT, stanowiący o możliwości i zasadach odliczania podatku zapłaconego za granicą, nie uzależnia uprawnienia do odliczenia daniny od tego, czy pomiędzy Polską z państwem, w którym pobrano podatek, obowiązuje umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zdaniem NSA art. 30a ust. 9 ustawy o PIT ma brzmienie bezwarunkowe - w każdym wypadku pozwala on odliczyć od zryczałtowanego podatku kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, a ponadto wskazuje ograniczenie takiego odliczenia. Jego wysokość nie może bowiem przekroczyć kwoty podatku obliczonego od tych przychodów (dochodów) przy zastosowaniu stawki 19 proc. – tj. stawki przewidzianej w polskiej ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem NSA błędne jest stanowisko autora skargi kasacyjnej, że górnym ograniczeniem podatku podlegającego odliczeniu na podstawie art. 30a ust. 9 ustawy o PIT nie jest stawka 19 proc., lecz wynikająca z umowy zawartej między Polską a USA stawka 15 proc. Nie ma żadnych podstaw do takiego stwierdzenia.

Wyrok ważny dla inwestorów

- Należy zaznaczyć, że zastosowanie przepisów danej umowy nie jest bezwarunkowe. Podatnik w tym celu powinien przedstawić płatnikowi (tj. zagranicznej spółce) certyfikat rezydencji podatkowej. Niedopełnienie formalności może wiązać się z poborem podatku według lokalnych stawek, które nierzadko są dużo wyższe – podkreśla Bartosz Przybysz, doradca podatkowy z Kancelarii Mentzen., autor skargi reprezentujący skarżącego podatnika.

 Ekspert wskazuje, że spór dotyczył wykładni art. 30a ust. 9 ustawy o PIT zezwalającego na odliczenie podatku zapłaconego za granicą.

-Przepis ten nie zawiera bezpośredniego odniesienia do umów dwustronnych. Brak jest zatem podstaw do ustalenia wysokości odliczenia w oparciu o hipotetyczny podatek obliczony według stawek z umowy. Wyrok pozytywnie powinni przyjąć inwestorzy, którzy unikną w ten sposób podwójnego opodatkowania osiągniętych dochodów- ocenia Bartosz Przybysz.

 Dodaj on, że pod kątem technicznym, rozliczenie podatników będzie prostsze, gdyż nie będą musieli ustalać już kwoty hipotetycznego podatku w celu ustalenia limitu odliczenia.

Rozstrzygnięcie NSA porządkuje też sytuację prywatnych inwestorów. Przyjęcie stanowiska fiskusa mogłoby spowodować, że podatnicy inwestujący w państwach, z którymi nie została zawarta umowa byliby efektywnie niżej opodatkowani (wyrok z 5 stycznia 2010 r., sygn. III SA/Wa 1537/09 WSA w Warszawie) – podkreśla Bartosz Przybysz.

NSA odrzuca rozszerzające podejście fiskusa

- W komentowanym wyroku NSA odwołał się do podstaw wykładni przepisów prawa podatkowego. Trzeba bowiem zauważyć, że podatki są specyficzną materią, w ramach której co do zasady nakłada się na podatników konkretne obowiązki finansowe. To spowodowało, że na wielu poziomach wypracowano zespół „bezpieczników”, które mają zablokować zbyt szeroką, nieuzasadnioną prawnie ingerencję w sferę prawa własności podatnika – podkreśla Marcin Bodziony, doradca podatkowy, ekspert PKF Tax&Legal Chamera Orczykowski Sp. k.

Jego zdaniem, jednym z takich „bezpieczników” jest zasada prymatu wykładni literalnej, która sprowadza się do tego, że przy interpretacji danego przepisu należy w pierwszej kolejności odwołać się do jego językowego brzmienia i jeżeli jest ono klarowne, to można na nim poprzestać.

- Stąd też NSA, przyjmując rozumienie art. 30a ust. 9 ustawy o PIT za jednoznaczne, ocenił zaprezentowany w interpretacji stan faktyczny bazując tylko i wyłącznie na tym, co wprost wynika z tego przepisu. Tym samym, sąd odrzucił rozszerzające podejście Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które miało na celu ograniczenie wysokości podatku zapłaconego za granicą do odliczenia – wskazuje  Marcin Bodziony.