Są to tzw. interpretacje ex post (W. Nykiel, M. Sęk, Zakres czasowy ochrony przysługującej adresatowi interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej zdarzeń przyszłych razie jej zmiany, Kwartalnik Prawa Podatkowego, Nr 2/2010; taka nomenklatura, dzieląca interpretacje w zależności od tego jaki jest ich czas występowania w odniesieniu do zdarzeń, które powodują skutki podatkowe, została zaprezentowana w niniejszym artykule).

Przy interpretacjach, które zostały określone jako interpretacje ex ante, wymagania podatnika są nieporównywalnie większe niż przy otrzymaniu interpretacji ex post. W sytuacji kiedy podatnik decyduje się na dane działanie lub zaniechanie prawie wyłącznie na podstawie otrzymanej interpretacji i w całkowitym do niej zaufaniu standard i ilość przyznanej ochrony musi być dalej idące aniżeli w przypadku tzw. interpretacji ex post.

W odniesieniu natomiast do przypadków, w których podatnik chcąc upewnić się w prawidłowości dokonanych rozliczeń, czy też prawidłowego rozumienia przepisów prawa podatkowego, występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji już po zaistnieniu zdarzeń mających wpływ na jego sytuację podatkową, ochrona będzie przysługiwała w mniejszym zakresie, o czym mowa będzie w dalszej części. Ratio legis tej dystynkcji podyktowane jest powodami zainteresowanego, który nie uzależnia swojego zachowania od wyniku postępowania interpretacyjnego.
Jak stanowi przepis art. 14l O. p. w przypadku, gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed doręczeniem interpretacji indywidualnej, zastosowanie się do tej interpretacji nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku. Inaczej jednak uważa T. Nowak, który uznaje, że „zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku nie jest ograniczone wyłącznie do tych przypadków, gdy zastosowanie się przez podatnika do interpretacji podatkowej nastąpiło przed zmianą interpretacji podatkowej.

Ochrona polegająca na zwolnieniu z obowiązku zapłaty podatku przysługuje podatnikowi, jeśli zastosowanie się przez niego do interpretacji (ogólnej lub indywidualnej) nastąpiło:

  1. do końca roku podatkowego, w którym doręczono zmienioną interpretację indywidualną lub odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności - w przypadku podatków, dla których okresem rozliczeniowym jest rok podatkowy (tj. podatki dochodowe, podatek od nieruchomości, rolny, leśny, w przypadku podatku dochodowego nie ma znaczenia obowiązek wpłacania – w okresach kwartalnych lub miesięcznych – zaliczek na ten podatek, tj. okres, w którym kończy się ochrona, nie jest końcem kolejnego kwartału lub miesiąca);
  2. do końca kwartału, w którym doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności oraz kwartał następny w przypadku podatków, dla których okresem rozliczeniowym jest kwartał (VAT – dla podatników, którzy wybrali kwartalny okres rozliczania tego podatku);
  3. okres do końca miesiąca, w którym doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności oraz miesiąc następny – w przypadku podatków, dla których okresem rozliczeniowym jest miesiąc (VAT – o ile podatnik nie wybrał kwartalnego okresu rozliczenia tego podatku)”. (T. Nowak [w:] Ordynacja podatkowa, Rok 2008. Komentarz, pod red. H. Dzwonkowskiego, Warszawa 2008, str. 167).

W odniesieniu do rozliczeń jednorazowych, czyli takich zdarzeń prawno-podatkowych, które miały miejsce w konkretnym punkcie w czasie przepisy O. p. milczą, pozostawiając te kwestie nieuregulowaną. Dla uzyskania ochrony wymagane jest by to konkretne zdarzenie zaszło przed doręczeniem wnioskodawcy zmienionej interpretacji albo doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia uchylającego indywidualna interpretację.