Zwrot dopłat do spółki jest zwolniony z podatku i dotyczy również następców prawnych udziałowców, którzy wnieśli dopłaty. Takie stanowisko wyraził NSA w wyroku z dnia 18 maja 2011 r., II FSK 65/10, LEX nr 794119.

Przepisy k.s.h. stanowią, że umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału, a dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów. Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Zwrot dopłat może nastąpić po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki. Zwrot powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom. Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o PIT, od podatku wolne są przychody otrzymane z tytułu zwrotu dopłat wniesionych uprzednio, zgodnie z odrębnymi przepisami, do spółki mającej osobowość prawną - do wysokości wniesionych dopłat.

W niniejszej sprawie podatnik uznał, że zwrot dopłat nie spowoduje powstania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych pod warunkiem, że nie zostanie dokonany z naruszeniem bezwzględnie obowiązujących przepisów k.s.h.

Zdaniem podatnika, art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o PIT nie uzależnia prawa do zwolnienia od podatku przychodu z tytułu zwróconych udziałowcom dopłat od tego, kto i w jakiej wysokości wniósł dopłaty. Powołany przepis, stanowiąc o zwolnieniu od podatku przychodów "otrzymanych z tytułu zwrotu dopłat wniesionych uprzednio do spółki mającej osobowość prawną", nie przesądza, że wyłączenie to dotyczy jedynie dopłat zwróconych tym udziałowcom, którzy je wnieśli czy też dokładnie w wysokości, w jakiej dany udziałowiec je wniósł. Przepis ten odnosi się, zdaniem podatnika, do każdego udziałowca spółki, który w dniu podjęcia uchwały o zwrocie dopłat posiada udziały w spółce i związane z nimi prawo majątkowe do otrzymania zwrotu dopłat.

Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe, a sprawa ostatecznie trafiła do NSA, który uznał, że unormowanie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o PIT dotyczy wspólników spółki mającej osobowość prawną, którzy wnieśli dopłaty do udziałów oraz ich następców prawnych z tytułu nabycia udziałów, w relacji do których dokonano dopłaty. Wymieniony przepis nie uwzględnia natomiast nowoobjętych udziałów, w stosunku do których nie wniesiono dopłat. W opinii Sądu, prawo do udziału w spółce mającej osobowość prawną jest prawem zbywalnym, a w przypadku zbycia udziału, zwrot dopłat dokonywany jest na rzecz nabywcy udziału, gdyż zbycie udziału stanowi przejście wszystkich praw i obowiązków związanych z udziałem na nabywcę, w tym także prawa do zwrotu dopłat.

Michał Malinowski