Krzysztof Koślicki: Jaką rolę będzie pełniła Polska Agencja Nadzoru Audytowego?

Justyna Adamczyk: Polska Agencja Nadzoru Audytowego (PANA) będzie państwową osobą prawną. Będzie wchodziła w skład sektora finansów publicznych. Będzie sprawowała nadzór publiczny nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi w Polsce. Agencja zastąpi Komisję Nadzoru Audytowego (KNA). Utworzenie tej agencji zakłada rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Rolą PANA będzie objęcie nadzorem publicznym nie tylko czynności rewizji finansowej (np. badania lub przeglądy sprawozdań finansowych), ale wszystkich usług atestacyjnych i pokrewnych, świadczonych przez firmy audytorskie, zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu.

Czytaj: Biegli rewidenci stracą część uprawnień >>
 

Jaki plan działania ma Ministerstwo Finansów?

Rządowy projekt ustawy zakłada utworzenie agencji po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy, Agencja uzyska zaś pełną operacyjność 1 stycznia 2020 r. W Ministerstwie Finansów zainicjowano niezbędne prace przygotowawcze i organizacyjne do utworzenia tej instytucji w drugiej połowie 2019 r. W tym celu 3 czerwca 2019 r. w resorcie został ustanowiony pełnomocnik ministra finansów do spraw organizacji PANA, który będzie działał do czasu powołania pełnomocnika ds. organizacji agencji z mocy zmienionej ustawy. 

Przeczytaj w LEX: Badanie sprawozdań finansowych w środowisku zaawansowanym informatycznie >

 

Czy nie ma ryzyka, że będzie to organ polityczny zbyt mocno powiązany z MF?

Agencja ma być odrębnym urzędem - państwową osobą prawną, nad którą nadzór sprawować będzie minister finansów. Co do zasady, agencja ma uzyskać niezależność finansową od 2021 r.

Organami agencji będą prezes i rada agencji. Do rady będą wchodzić: prezes, jego zastępca oraz siedmiu członków - dwaj przedstawiciele ministra finansów oraz reprezentanci: Komisji Nadzoru Finansowego, ministra sprawiedliwości, Polskiej Izby Biegłych Rewidentów (osoba rekomendowana przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów), organizacji pracodawców oraz Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Dwóch na siedmiu członków do rady agencji będzie reprezentowało MF, nie ma więc ryzyka, że będzie to organ zbyt mocno związany z MF.

Sprawdź w LEX: Czy biegły rewident musi posiadać osobny podpis kwalifikowany do podpisywania sprawozdania z badania? >

 


  

Czy rola biegłych rewidentów nie będzie zbyt mocno ograniczona?

Zakładane zmiany w przepisach ustawy o biegłych rewidentach nie będą ograniczały ich roli. Agencja przejmie pełną odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu nadzoru publicznego nad firmami audytorskimi i biegłymi rewidentami w Polsce. Potrzebę wzmocnienia tego nadzoru obserwowano w ostatnich latach. Dotychczasowe doświadczenia pokazały, że szersze kontrolowanie działalności firm audytorskich, również w zakresie innych usług niż badanie ustawowe sprawozdań finansowych, w tym przede wszystkim usług związanych z funkcjonowaniem rynku kapitałowego (np. związanych z prospektami emisyjnymi obecnych lub przyszłych emitentów papierów wartościowych) staje się niezbędne.

Przeczytaj w LEX: Specyfika badania sprawozdań finansowych spółek z branży informatycznej >

Czy państwowa firma audytowa w ogóle jest potrzebna?

Przede wszystkim PANA nie będzie państwową firmą audytową. Powołanie nowej instytucji przyczyni się do zwiększenia operacyjności, efektywności i skuteczności działania nadzoru publicznego i zapewni większą decyzyjność wykonawczą i niezależność finansową organu, konieczną do prawidłowego wywiązywania się z zadań nadzorczych. To z kolei przełoży się na wzrost jakości usług świadczonych przez biegłych rewidentów i firmy audytorskie, co wzmocni wiarygodność i prawidłowość informacji zamieszczanych w dokumentach ofertowych oraz w sprawozdaniach finansowych sporządzanych przez jednostki gospodarcze. Poprawi to bezpieczeństwo obrotu i zwiększy ochronę uczestników rynku.

Przeczytaj w LEX: Badanie planów połączenia, podziału i przekształcenia spółek >