Odpowiedź:

Jeżeli Pytający z tytułu uzyskiwania przychodów z działalności gospodarczej (jako w wspólnik spółki komandytowej) wybrał na dany rok opodatkowanie wg skali podatkowej, to swoje dochody, zarówno ze stosunku pracy jak i dochody uzyskane z tej działalności, rozliczy w zeznaniu PIT-36. W tym jednym rozliczeniu rocznym podatnik odliczy wszystkie zapłacone w danym roku składki na ubezpieczenie zdrowotne - do wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Kwota składek przewyższająca wartość podatku za dany rok nie będzie podlegała odliczeniu.

Natomiast w sytuacji, gdy podatnik zadeklarował opodatkowanie podatkiem liniowym, będzie musiał złożyć dwa zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym: PIT-36L oraz PIT-37. Wówczas kwotę zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne może uwzględnić w jednej bądź w drugiej deklaracji.

Uzasadnienie:

Zgodnie z przepisami ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s. zarówno status wspólnika spółki komandytowej jak i wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi tytuł do objęcia podatnika ubezpieczeniem społecznym oraz ubezpieczeniem zdrowotnym (jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą). Tytuł do objęcia ubezpieczeniem stanowi również pozostawanie w stosunku pracy. Należy w tym miejscu przypomnieć, że składki na ubezpieczenie zdrowotne płacone są przez ubezpieczonego od każdego tytułu wymienionego w u.s.u.s. Tak więc osoba, która pozostaje w stosunku pracy, jest wspólnikiem spółki osobowej oraz jednoosobowej spółki kapitałowej, zapłaci ubezpieczenie zdrowotne w potrójnej wysokości.

Zauważyć należy również, że płatnikiem składek w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu uczestnictwa w wyżej wymienionych spółkach będzie zawsze wspólnik, bowiem spółkom tym nie przyznano statusu płatnika w zakresie składek ubezpieczeniowych na gruncie u.s.u.s. To oznacza, że w każdym przypadku płatnikiem jest sam podatnik, który powinien ze swoich własnych środków opłacić zobowiązanie wobec ZUS - a nie ze środków pieniężnych należących do spółek. Napomykam o tym, ponieważ piszecie Państwo „płaciłem tam”. Gdy spółka osobowa zapłaci składki ubezpieczeniowe za swoich wspólników zazwyczaj przyjmuje się, że są to wypłaty zaliczane na poczet zysku wypracowanego przez spółkę w danym roku. Natomiast jeśli chodzi o spółkę kapitałową, to płatności takie traktuje się jako jednostronne świadczenia na rzecz wspólników, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.p). Jeżeli wspólnik nie zwróci spółce uiszczonych za niego składek na ubezpieczenie zdrowotne lub w inny sposób nie rozliczy się z tym podmiotem, może być zobligowany do rozpoznania przychodu z tytułu uzyskanego świadczenia.

Z art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. a) i ust. 2 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. wynika, że podatek dochodowy obliczony wg skali podatkowej bądź przy uwzględnieniu stawki 19% w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika, zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki.

Z przepisu tego można wywieść, że istnieje możliwość odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku obliczonego z różnych źródeł przychodów podatnika, niekoniecznie odnosząc się do tytułu, z którego płacona jest składka ubezpieczeniowa. Co więcej, odliczenia takiego można dokonywać na bieżąco, w trakcie roku podatkowego, przy szacowaniu miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, a nie dopiero w zeznaniu rocznym.

Zatem w sytuacji, gdy dochód podatnika opodatkowany jest tylko wg skali podatkowej, złoży on jedno zeznanie podatkowe po zakończeniu roku: PIT-36. Tam uwzględni swoje dochody ze stosunku pracy w spółce komandytowej oraz dochody z działalności gospodarczej uzyskiwane przez spółkę komandytową, której jest wspólnikiem. Tutaj również odliczy wszystkie zapłacone w tymże roku składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Jeżeli jednak podatnik na dany rok podatkowy wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, to po zakończeniu roku winien złożyć dwa zeznania podatkowe: PIT-37 dla dochodów ze stosunku pracy oraz PIT-36L dla dochodów z działalności gospodarczej. Zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne nieodliczone w jednej z deklaracji (z powodu braku podatku), mogą być odliczone od podatku dochodowego widniejącego w drugim zeznaniu podatkowym.

Jolanta Kica, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono  24.02.2017 r.
 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Głównego Księgowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów