W wyroku z 18 lutego (sygn. II FSK 878/23) NSA po raz pierwszy potwierdził możliwość dokonywania wstecznej korekty w zakresie oświadczenia o wyborze metody rozliczania różnic kursowych. Taka możliwość pozwala przedsiębiorcom elastycznie dostosować tę metodę do ich indywidualnej sytuacji. W wielu przypadkach okazuje się bowiem – po pewnym czasie od złożenia oświadczenia o wyborze danej metody - że korzystniejszym rozwiązaniem byłby wybór innej. Skarbówka twierdzi jednak, że zmiana może dotyczyć tylko kolejnych lat (przyszłości), nie lat poprzednich.
Sądy po stronie podatników
Sprawa dotyczyła spółki z branży leasingowej, która do końca 2019 r. rozliczała różnice kursowe metodą rachunkową - na podstawie przepisów o rachunkowości. W zeznaniu za 2019 r. zadeklarowała zmianę tej metody (zaznaczyła odpowiedź „Tak” w polu CIT-8 za 2019 r. „Podatnik rezygnuje ze stosowania metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości"). Miało to związek z istotnymi wahaniami kursów walut w 2019 r. i specyfiką metody rachunkowej, która przewiduje ujęcie w wyniku podatkowym m.in. różnic kursowych z wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych. Spółka oceniła, iż korzystniejsza będzie metoda podatkowa, uwzględniająca w wyniku podatkowym jedynie zrealizowane różnice kursowe.
W praktyce okazało się jednak, że nie była to dobra decyzja, ponieważ zmiana oznacza istotne obciążenie służb finansowo-księgowych. Wynika to z dużej liczby kontraktów w euro oraz ograniczonej funkcjonalności systemu księgowego (brak modułu do zautomatyzowanego rozliczania różnic kursowych zgodnie z nowo wybraną metodą). Spółka zdecydowała się więc na powrót do metody rachunkowej. Wystąpiła o interpretację, czy może skorygować CIT-8 za 2019 r. w zakresie oświadczenia o rezygnacji ze stosowania metody rachunkowej i kontynuować stosowanie tej metody w 2020 r. i kolejnych latach.
Dyrektor KIS stwierdził, że nie, ponieważ korekta ma na celu poprawienie błędu - może dotyczyć wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty lub zwrotu podatku oraz innych danych zawartych w deklaracji. Jego zdaniem korekta nie może dotyczyć decyzji o wyborze metody rozliczenia różnic kursowych. Nie jest więc dopuszczalne, aby spółka mogła wstecznie zmienić decyzję w tym zakresie.
Z argumentami spółki zgodził się WSA w Warszawie (sygn. III SA/Wa 2221/22), który uchylił zaskarżoną interpretację. Zdaniem sądu, korekta nie ogranicza się jedynie do błędów w pierwotnej deklaracji. Według WSA, skoro oświadczenie o wyborze określonej metody ustalania różnic kursowych jest elementem zeznania rocznego, zaś przepis szczególny nie ogranicza ani nie wyłącza możliwości skorygowania deklaracji w tym zakresie, to deklaracja taka może podlegać korekcie na zasadach wskazanych w rozdziale 10 ordynacji podatkowej, w szczególności w art. 81 par. 1 - orzekł WSA.
- Rację ma skarżąca spółka, iż skorygowanie deklaracji polega na złożeniu deklaracji tego samego rodzaju co deklaracja korygowana, ale o innej treści. Obowiązujące przepisy nie ograniczają możliwości złożenia korekt deklaracji tylko do sytuacji błędnego sporządzenia pierwotnego rozliczenia. Twierdzenia dyrektora KIS w tym zakresie nie znajdują oparcia w obowiązujących przepisach prawa i są sprzeczne z art. 81 ordynacji podatkowej interpretowanym z uwzględnieniem art. 9b ustawy o CIT - orzekł WSA.
NSA zgodził się z sądem pierwszej instancji i jednoznacznie potwierdził możliwość korygowania oświadczenia dotyczącego stosowania różnic kursowych. NSA podkreślił, że tego rodzaju oświadczenie jest częścią deklaracji podatkowej i może być korygowane jak wszystkie pozostałe elementy deklaracji (np. wysokość przychodów lub kosztów). Ustawodawca nie ograniczył możliwości korekty deklaracji tylko do zawartych w niej błędów. Możliwe jest zatem również korygowanie zawartych w deklaracji oświadczeń woli.
Sprawdź w LEX: Wpływ unijnego i krajowego prawa bilansowego na niezrealizowane różnice kursowe z tytułu należności denominowanych do waluty obcej > >
Podatnik może skorygować deklarację
Jak zaznacza, Jakub Warnieło, doradca podatkowy, szef zespołu sporów podatkowych MDDP, pełnomocnik w sprawie, to bardzo istotny wyrok dla wszystkich podatników CIT. Po pewnym czasie od złożenia deklaracji podatkowej z wyborem konkretnej metody rozliczania różnic kursowych, może okazać się, że korzystniejszym rozwiązaniem dla podatnika byłoby jednak zastosowanie innej metody. W takiej sytuacji nic nie stoi na przeszkodzie, żeby podatnik skorygował deklarację, zmienił swoje oświadczenie oraz wstecznie stosował tę nową metodę. Zmiana nie musi być skuteczna tylko na przyszłość, ale można to robić również w odniesieniu do przeszłych okresów. To może mieć duże znaczenie dla poprawienia sytuacji finansowej przedsiębiorców i umożliwić odpowiednie zarządzanie stratą podatkową.
Przypomnijmy, że podatnicy prowadzący księgi rachunkowe mogą ustalać różnice kursowe na podstawie jednej z dwóch metod: podatkowej lub rachunkowej. Przy metodzie podatkowej nie uznaje się różnic kursowych naliczonych za koszt lub przychód podatkowy. Jeżeli podatnik wybierze rachunkową metodę rozliczania różnic kursowych, to różnice kursowe naliczone będą uznane za przychód lub koszt w deklaracji podatkowej.
Podatnicy, którzy wybrali ustalanie różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości, informują o dokonanym wyborze w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczęli stosowanie tej metody. Natomiast informację o rezygnacji ze stosowania ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości podatnicy zamieszczają w zeznaniu składanym za ostatni rok podatkowy, w którym stosowali tę metodę.
Zobacz również w LEX: Rozliczanie straty z tytułu różnic kursowych przez spółkę posiadającą zakład w innym państwie członkowskim (C-293/06) > >
Cena promocyjna: 198 zł
|Cena regularna: 220 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 165 zł
Trzeba liczyć się ze sporem
- Wyrok NSA to oczywiście bardzo dobra wiadomość dla wszystkich podatników. Należy się zgodzić, że przepisy podatkowe nie zabraniają korygowania oświadczeń woli co do wybranej metody rozliczenia różnic kursowych. Można się więc spodziewać, że wielu przedsiębiorców będzie chciało skorzystać z tej możliwości. Powinni się jednak przygotować na ewentualny spór z fiskusem i konieczność obrony swojego stanowiska przed sądem - mówi Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym.
Przypomina, że zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, dopuszczalne jest również wsteczne korygowanie stawek amortyzacji podatkowej za lata, które nie uległy jeszcze przedawnieniu. Taką linię zapoczątkował wyrok NSA z 2022 r. Organy podatkowe natomiast dalej stoją na stanowisku, że możliwa jest wyłącznie zmiana stawek amortyzacji na okresy przyszłe.
Czytaj również: Spółka może skorygować stawki amortyzacji wstecz
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
