Zawód doradcy podatkowego jako zawód zaufania publicznego, funkcjonuje na polskim rynku od 25 lat, tj. od wejścia w życie ustawy z 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym, która go ukonstytuowała. Pozwoliło to wyodrębnić profesję doradcy podatkowego jako wiodącą na rynku usług doradczo-finansowych, a także zapewniło większą ochronę podatnikom korzystającym z pomocy udzielanej przez przedstawicieli tego zawodu. Aktualnie mamy około 8800 doradców podatkowych wpisanych na listę, uprawnionych do wykonywania tego zawodu, a zainteresowanie zawodem wciąż rośnie.

- W Ministerstwie Finansów, które sprawuje pieczę nad regulacjami prawnymi dotyczącymi doradztwa podatkowego, a także nad dostępem do zawodu w zakresie związanym z egzaminem, obserwujemy systematycznie rosnące zainteresowanie egzaminem na doradcę podatkowego. Kandydatów przystępujących do egzaminu jest z każdym rokiem coraz więcej. Przykładowo w 2016 r. zostało zakwalifikowanych do egzaminu 761 kandydatów, w 2017 r. – 1166, w 2018 r. – 1913, a w 2019 r. – 2833. Na przestrzeni ostatnich lat zainteresowanie uzyskaniem uprawnień doradcy podatkowego wzrasta zatem o ponad 50 proc. rok do roku – mówi dr Przemysław Szymczyk, dyrektor Departamentu Systemu Podatkowego w Ministerstwie Finansów.

Dyrektor Szymczyk wskazuje również, że egzamin na doradcę podatkowego, choć wyróżniający się wśród egzaminów zawodowych jawnością wykazu pytań i kazusów egzaminacyjnych, w związku z szerokim zakresem materiału i wymaganej wiedzy pozostaje nadal trudnym, ale i sprawnym narzędziem weryfikacji kompetencji kandydatów chcących wykonywać tę profesję.

Egzamin przeprowadza Państwowa Komisja Egzaminacyjna do Spraw Doradztwa Podatkowego, której Przewodniczącą jest prof. dr hab. Jadwiga Glumińska-Pawlic, pracownik WPiA Uniwersytetu Śląskiego, była Przewodnicząca Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Zobacz również: Prof. Modzelewski: Prawa podatkowego nie da się już zrozumieć >>

 

Geneza zawodu doradcy podatkowego z przeszkodami

Niekwestionowane zasługi dla powstania zawodu doradcy podatkowego i rozwoju doradztwa podatkowego w Polsce ma prof. dr hab. Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych, prof. WPiA Uniwersytetu Warszawskiego. To on jest wpisany na listę doradców podatkowych pod numerem 00001.  W latach 1992-1996 był on wiceministrem finansów odpowiedzialnym za przebudowę systemu polskiego prawa podatkowego. To za jego kadencji m.in. wprowadzono podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy, przepisy o identyfikacji podatników (NIP) oraz  opracowano ważne projekty: Ordynacji podatkowej i ustawy o doradztwie podatkowym.

- Idea powołania zawodu zaufania publicznego o charakterze interdyscyplinarnym, mającym jednak charakter zawodu prawniczego powstała w roku 1994. Jej realizacją był opracowany wówczas rządowy projekt ustawy o doradztwie podatkowym - tłumaczy prof. Witold Modzelewski. Podkreśla także, że istotą zawodów zaufania publicznego jest połączenie szczególnych wymogów o charakterze merytorycznym oraz etycznym, stawianych członkom tego zawodu ze szczególnymi kompetencjami, które zagwarantowane są wyłącznie w tej grupie.

- Niezbędnym elementem statusu zawodu zaufania publicznego jest również obowiązkowy samorząd zawodowy, sprawujący pieczę nad wykonywaniem tego zawodu przez członków Izby, przy czym piecza ta jest wykonywana w interesie publicznym i w celu jego ochrony. W ten sposób chcieliśmy, jako twórcy ustawy, przeciwstawić się patologiom biznesu podatkowego, który nie tylko działa na szkodę interesu publicznego lecz przede wszystkim uczciwych podatników, wplątując ich w „transakcje optymalizacyjne” – zaznacza prof. Witold Modzelewski. Podkreśla również, że od początku ta koncepcja miała swoich zdecydowanych przeciwników, wywodzących się zwłaszcza z biznesu, który zajmował się ucieczką od opodatkowania. Niewiele brakowało aby ustawa ta została faktycznie uchylona z inicjatywy ówczesnego ministra finansów w 1999 r.

- Wspólnym wysiłkiem naszego środowiska udało się obronić ideę wolnego zawodu zaufania publicznego w 2001 r. Niestety ewolucja tej ustawy od roku 2010, mająca na celu „liberalizację” zawodu, powoli zatraca pierwotną ideę, o której była mowa na wstępie. Doradca podatkowy jako zawód zaufania publicznego jest obowiązany działać dla dobra obywatela, kierując się jednak bezwzględnie zasadą legalizmu, wysokim poziomem kompetencji oraz rzetelnością i etyką zawodową. Tylko wtedy istnieje sens wyodrębnienia ustawowego zawodu doradcy podatkowego, który pod tym względem nie może być „liberalizowany” – podkreśla prof. Witold Modzelewski.

 

Przegląd Podatkowy - Nr 12/2021 [368]

Sprawdź  

Krajowa Izba Doradców Podatkowych jako samorząd zawodowy, podejmuje szereg działań propagujących zawód doradcy podatkowego, podnoszących świadomość zalet korzystania przez podatników z profesjonalnej pomocy w sprawach finansowych i rozliczeniach z organami administracji publicznej.

- Profesja doradcy podatkowego wiele lat budowała swoją renomę i prestiż. Niewątpliwie do korzystania z usług doradców podatkowych zachęca dodatkowo fakt, że obejmuje ich obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, obowiązani są do przestrzegania zasad etyki, posiadają ubezpieczenie OC, a za swoją działalność ponoszą odpowiedzialność nie tylko cywilną, ale także dyscyplinarną, co pozwala podatnikom powierzyć przedstawicielom tego zawodu swoje sprawy w poczuciu zaufania i bezpieczeństwa – podkreśla dr Przemysław Szymczyk.

 

Warto wiedzieć, że zawodowe świadczenie usług, w obszarze zastrzeżonym dla podmiotów uprawnionych, bez wymaganych uprawnień podlega odpowiedzialności karnej.

Zobacz również: Wciąż trwa spór, gdzie kończy się księgowość, a zaczyna doradztwo podatkowe >>

 

Elektronizacja i cyfryzacja zawodu doradcy podatkowego

Wykonywanie zawodu doradcy podatkowego wymaga szerokiej wiedzy z zakresu prawa podatkowego, administracyjnego, rachunkowości i przepisów dot. postępowań przed sądami administracyjnymi, a także prawa karnego. Zawód doradcy podatkowego jest więc zawodem multi-dyscyplinarnym. Konieczne jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji, aktualizowanie wiedzy i doskonalenie umiejętności, zwłaszcza w zakresie wymagań technologicznych. Postępująca modernizacja i digitalizacja przeobraziła metody pracy doradców podatkowych. Świadczenie przez nich usług w coraz większej mierze opiera się o ich elektronizację, nowoczesne narzędzia informatyczne i technologie cyfrowe, które doradca podatkowy wykorzystuje np. przy elektronicznym obiegu dokumentów, w e-administracji, przekazując JPK, sporządzając e-deklaracje, uczestnicząc w zdalnych rozprawach sądowych.

- W przyszłym roku dodatkowo wprowadzone zostaną e-faktury oraz elektronizacja doręczeń nakazująca każdemu doradcy podatkowemu wykonującemu zawód posiadanie adresu do doręczeń elektronicznych – podkreśla dr Przemysław Szymczyk.

 

Rośnie ranga zawodu doradcy podatkowego

Rola doradców podatkowych stale rośnie. Podatnicy coraz częściej korzystają z ich usług, powierzając swoje sprawy finansowe specjalistom, których wiedza została zweryfikowana. Zwiększa się udział doradców podatkowych jako pełnomocników w postępowaniach przed sądami administracyjnymi. Dane przedstawiane w sprawozdaniach z działalności tych sądów wskazują, że średnio ok. 2500 doradców podatkowych rocznie bierze udział w postępowaniach przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi (np. w 2019 r. – 2369). Od kilku lat doradcy podatkowi są w czołówce pełnomocników w postępowaniach przed Izbą Finansową Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdzie przykładowo w 2005 r. stanowili 16,6 proc. pełnomocników, a radcowie prawni – 25,9 proc.,  już w 2010 r. doradcy podatkowi stanowili aż 23,2 proc. pełnomocników, a radcowie prawni – 13,7 proc., natomiast w 2020 r. 20 proc. pełnomocników stanowili doradcy podatkowi, a radcowie prawni – 16,6 proc., zaś adwokaci – 9 proc.. Statystyki dotyczą tylko doradców podatkowych niebędących adwokatami i radcami prawnymi, a biorąc pod uwagę, że wielu doradców posiada również takie kwalifikacje, mimo że występują przed NSA, nie są uwzględniani w tych wyliczeniach. Zatem, rzeczywista liczba doradców podatkowych występujących przed NSA jest wyższa.

Mając na uwadze rosnące znaczenie zawodu doradcy podatkowego na przestrzeni 25 lat jego istnienia i jego obecną pozycję lidera na rynku usług doradztwa prawno-finansowego, Ministerstwo Finansów organizuje konferencję pod nazwą „25 lat ustawy o doradztwie podatkowym i zawodu doradcy podatkowego”, która odbędzie się 10 grudnia br. O zawodzie doradcy podatkowego i jego ewolucji mówić będą przedstawiciele Ministerstwa Finansów, sędziowie, członkowie Komisji Egzaminacyjnej i doradcy podatkowi – starając się pokazać jak najszersze spektrum spraw związanych z tym zawodem.

Szczegółowe informacje na temat konferencji są dostępne tutaj. >>

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.