Jedną z kluczowych prerogatyw Ministra Finansów w zakresie sprawowanej pieczy nad regulacjami dotyczącymi doradztwa podatkowego jest zapewnienie dostępu do zawodu poprzez powoływanie Komisji Egzaminacyjnej oraz organizację egzaminów – wskazuje dr Przemysław Szymczyk, dyrektor Departamentu Systemu Podatkowego w Ministerstwie Finansów.

- W ramach resortu wykonujemy szereg uprawnień Ministra związanych z egzaminami, w tym określamy zasady ich przeprowadzania, kryteria oceny zadań egzaminacyjnych i tryb pracy Komisji, ustalamy wysokość opłat za egzamin oraz kwestie związane z praktykami zawodowymi, których odbycie po zdaniu egzaminu stanowi warunek wpisu na listę doradców podatkowych – wyjaśnia dyrektor dr Przemysław Szymczyk.

Dodaje, że egzamin przeprowadzany jest co najmniej raz w roku. Termin egzaminu pisemnego podawany jest z 4-miesięcznym wyprzedzeniem.

- Moment ogłoszenia terminu egzaminu oznacza start dla kandydatów. Mają oni od tego momentu 30 dni na to, aby zwrócić się z wnioskiem o dopuszczenie do egzaminu – informuje Agnieszka Sobczyńska, Naczelnik Wydziału Doradztwa Podatkowego w Departamencie Systemu Podatkowego i jednocześnie Sekretarz Komisji Egzaminacyjnej ds. Doradztwa Podatkowego. Zaznacza, że do Komisji wpływa około 1500 wniosków, które wymagają weryfikacji pod względem formalnym, często trzeba prosić o uzupełnienie danych, np. o złożenie podpisu na wniosku.

Około 1,5 miesiąca przed terminem egzaminu Komisja stara się już informować kandydatów o dopuszczeniu do egzaminu, mimo że wymóg określony przepisami to 10 dni.

 

Elementy i zakres egzaminu

- Element wyróżniający egzamin na doradcę podatkowego pośród innych egzaminów państwowych to jawny wykaz pytań i zadań egzaminacyjnych – podkreśla Agnieszka Sobczyńska. Dodaje, że mimo tego warto, aby kandydaci przygotowując się do egzaminu zaczynali przede wszystkim naukę minimum rok wcześniej i skupiali się bardziej na lekturze przepisów prawa na podstawie dziedzin egzaminacyjnych określonych w ustawie o doradztwie podatkowym, a nie tylko na samych pytaniach. Ułatwiłoby to zdecydowanie zdanie egzaminu.

Obecnie wykaz zawiera około 1500 pytań testowych, 1300 pytań otwartych oraz 45 zadań. Egzamin obejmuje 100 pytań jednokrotnego wyboru oraz jedno zadanie egzaminacyjne (sporządzenie projektu wystąpienia w imieniu klienta do organu podatkowego lub sądu). Ten wykaz pytań i zadań będzie obecnie zmieniany z uwagi na zmianę przepisów prawa.

 


Kandydaci mają prawo zwracać się z wnioskiem do Sekretarza Komisji z prośbą o zwrot opłaty egzaminacyjnej w przypadku nieobecności z przyczyn losowych. Jak informuje Agnieszka Sobczyńska, kandydaci korzystają z tego uprawnienia i np. w ramach jednej sesji egzaminacyjnej wpływa około 120-150 takich wniosków.

 

Zdawalność na przestrzeni ostatnich lat nie przekracza 30 procent

Warto zwrócić uwagę jak kształtowało się zainteresowanie zawodem doradcy podatkowego w poszczególnych latach. Z danych zaprezentowanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że systematycznie rosło. W 2009 r. do egzaminu ustnego przystąpiło 980 osób, do ustnego 776 osób, a zdało te egzaminy 237 osób. 10 lat później, tj. w 2019 r. statystyka wyglądała tak, że do egzaminu ustnego przystąpiły 2833 osoby, do ustnego 1208, a zdało te egzaminy tylko 215 osób. Widać rosnące zainteresowanie zawodem doradcy podatkowego. Pamiętajmy jednak, że liczba osób przystępujących do egzaminu pisemnego w danym roku znajdzie największe odzwierciedlenie w roku kolejnym, gdyż kandydaci mają rok na zdanie części ustnej egzaminu.

Najnowsze dane dotyczące 2021 roku przedstawiają się następująco – złożono 1243 wnioski o dopuszczenie do egzaminu pisemnego, do ustnego przystąpiło 831 osób, a zdały ten egzamin 134 osoby.

Rok ten, jak i poprzedni były jednak trudne z uwagi na obostrzenia covidowe oraz zupełnie nietypową sytuację, która nie sprzyja przygotowaniom do egzaminu.

- W 2021 r. mieliśmy tylko jedną sesję w maju i gdyby się odbyła teraz druga sesja jesienna to statystyki byłyby oczywiście wyższe, liczba kandydatów być może zbliżyłaby się do 3000 osób – informuje Agnieszka Sobczyńska.

Zdawalność egzaminów nie jest jednak wysoka. Jeśli chodzi o obydwa egzaminy, to kształtuje się ona następująco w poszczególnych latach: 237 w 2009 r., 249 w 2013 r., 233 w 2014 r., 248 w 2015 r., 174 w 2017 r., 326 w 2018 r., 215 w 2019 r., 109 w 2020 r. i 134 w 2021 r. W niektórych latach zdawalność wynosi nieco ponad 20 proc.

Liczba zakwalifikowanych do egzaminu na doradcę podatkowego

- Część osób nie przechodzi weryfikacji na etapie egzaminu pisemnego ze względu na różne formy zwolnień z tej części, w tym na podstawie specjalnie zawieranych umów z uczelniami wyższymi. Jednak to egzamin ustny sprawia w praktyce większe wyzwanie i trudniej jest go zdać – podkreśla dyrektor dr Przemysław Szymczyk.

Dlatego tak ważny jest – jak dodaje dr Szymczyk – podkreślony wyżej aspekt przygotowania się do egzaminu i rozważenia swoich możliwości zanim kandydat złoży wniosek o dopuszczenie do części pisemnej.

- Każdy kandydat jest zaopiekowany i odpowiadamy na każdy mail czy pytanie telefoniczne. Przy tak dużej ilości kandydatów jest to ogrom pracy. Obecnie jesteśmy na etapie modernizacji cyfrowej w zakresie obsługi procesu egzaminacyjnego – wyjaśnia naczelnik Agnieszka Sobczyńska.

Warto też przyjrzeć się statystykom pokazującym jak kształtuje się zainteresowanie zawodem doradcy podatkowego w poszczególnych regionach. Największe obserwujemy w województwach: mazowieckim, śląskim, wielkopolskim, dolnośląskim i małopolskim. Natomiast najmniej osób zainteresowanych przystąpieniem do egzaminów obserwuje się w województwach: lubuskim, opolskim, warmińsko-mazurskim i podlaskim.

Zainteresowanie egzaminem ze względu na województwa

Dla porównania, przykładowo w 2020 r. - na aplikację radcowską złożono ponad 3050 wniosków, a na adwokacką ponad 2300 wniosków.

Obecnie wpisanych na listę doradców podatkowych jest około 8800 osób.

Warto dodać, że funkcję sekretarza Komisji wprowadzono w 2010 r. i zdefiniowano wówczas rodzaje czynności wykonywanych w związku z egzaminami. Do zadań sekretarza należy m.in. rozpatrywanie wniosków kandydatów o zmianę terminu egzaminu albo o zwrot opłaty za egzamin i organizacja egzaminów. Natomiast to Przewodniczący kieruje Komisją Egzaminacyjną.

Ministerstwo Finansów, w zakresie swoich kompetencji dotyczących doradztwa podatkowego i samorządu zawodowego wykonuje szereg działań obejmujących m.in.: akceptację wysokości opłat za uzyskanie wpisu na listę doradców podatkowych i do rejestru osób prawnych uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego, kontrolę uchwał Krajowego Zjazdu Doradców Podatkowych i Krajowej Rady Doradców Podatkowych, jak również pewne uprawienia w zakresie postępowania dyscyplinarnego czy też możliwość złożenia wniosku o zwołanie nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Doradców Podatkowych.

Dane wskazane w tekście Ministerstwo Finansów zaprezentowało na konferencji z okazji 25-lecia zawodu doradcy podatkowego, która odbyła się 10 grudnia br. Pisaliśmy o niej w tekście pt. Zawód doradcy podatkowego wymaga zmian >>