Wiesława Moczydłowska: Udało się Panu uzyskać przełomowe, pozytywne postanowienie NSA dotyczące sposobu doręczania skarg administracyjnych do sądu. Dlaczego jest ono ważne? Na czym polegała istota problemu?

Marcin Pietrusiński: Z początkiem tego roku ustawodawstwa wprowadził e-Doręczenia, czyli nowy system służący do wnoszenia pism m.in. do urzędów i z założenia ma to być podstawowy kanał komunikacji elektronicznej pomiędzy podatnikami a organami publicznymi. Zgodnie z przepisami profesjonalni pełnomocnicy, tj. doradcy podatkowi, radcowie prawni oraz adwokaci, mają obowiązek komunikacji poprzez e-Doręczenia z organami podatkowymi. Tym samym pełnomocnicy mają obowiązek wysyłania wszelkiego rodzaju pism do urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej za pomocą tego kanału dystrybucji. Ale system e-Doręczeń jest obecnie jednym z trzech równolegle funkcjonujących kanałów doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej, równolegle funkcjonuje e-PUAP i e-Urząd Skarbowy. W przyszłości system e-Doręczeń ma docelowo zastąpić dwa pozostałe. Stworzyła się zatem swoista pułapka, gdyż setki pełnomocników na początku roku za pomocą systemu e-Doręczeń złożyło za pośrednictwem dyrektorów izb administracji skarbowej skargi do sądów administracyjnych na decyzje podatkowe. Większość skarg na tę okoliczność została przez WSA odrzucona, gdyż zdaniem tych WSA jedynym możliwym kanałem elektronicznego wniesienia skargi jest e-PUAP. Sądy uznawały, że wniesienie skargi jest niedopuszczalne, z uwagi na wniesienie skargi niewłaściwym kanałem komunikacji elektronicznej.

Zobacz również: Podatnicy i ich pełnomocnicy złapani w pułapkę e-Doręczeń

Zobacz też w LEX: e-Doręczenia: alternatywy i konsekwencje dla pełnomocników i przedsiębiorców >

Jakie były tego konsekwencje dla podatników?

Odrzucenie skargi przez WSA pozbawia podatnika prawa do sądu. Skarga taka nie jest wówczas rozpatrywana merytorycznie przez żaden sąd, co eliminuje szanse wyeliminowania z obiegu niekorzystnych dla podatników decyzji podatkowych. Podatnik nie ma już żadnego trybu odwoławczego, a jedynie co może zrobić, to złożyć skargę kasacyjną na postanowienie sądu o odrzuceniu jego skargi. Wielu pełnomocników zdecydowało się na taki krok, jednak analiza dotychczasowego orzecznictwa wskazuje, że NSA odrzucało takie skargi, nie podzielając argumentacji pełnomocników (por. postanowienie NSA z 24 czerwca 2025 sygn. II FSK 672/25; postanowienie NSA z 12 czerwca 2025 r. sygn. I FSK 786/25).

Czytaj też w LEX: Nieskuteczność doręczeń przez e-urząd skarbowy na osobiste konto pełnomocnika szczególnego >

Reprezentował Pan podatnika w sprawie dotyczącej wspomnianych problemów, w której uzyskano pozytywne rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Czy może Pan przybliżyć jakie argumenty zostały podniesione w skardze?

Reprezentowałem podatnika, który wniósł skargę za pośrednictwem e-Doręczeń i tym samym skarga podatnika została odrzucona (zobacz procedurę w LEX: Odrzucenie skargi przez WSA >). Jako pełnomocnik złożyłem skargę do NSA, w której podniosłem: pozbawienie podatnika prawa do sądu, wadliwą interpretację pojęcia niedopuszczalności skargi, uzasadniając, że przepis dotyczy de facto niedopuszczalności podmiotowej i przedmiotowej, a nie sposobu wniesienia skargi przez niewłaściwy kanał komunikacji elektronicznej (zobacz procedurę w LEX: Skarga kasacyjna od postanowienia kończącego postępowanie w sprawie >). Ponadto, podniosłem zarzut, wskazujący na wprowadzenie od 1 października 2029 r. obowiązku dla sądów administracyjnych doręczania pism za pomocą e-Doręczeń, przy czym przepis nie wyklucza możliwości otrzymywania przez te sądy pism przez ten kanał dystrybucji już teraz. Podniosłem także materialny skutek doręczenia skargi, gdyż organ podatkowy przekazał skargę wraz z aktami sprawy do sądu, tym samym skarga dotarła do adresata; sąd administracyjny zatem skargę otrzymał, a dodatkowo po jej wniesieniu wymieniał pisma z pełnomocnikiem, co oznacza, że ciągłość korespondencji została zachowana. Wskazałem także, że przepisy ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie wyjaśniają, jak należy rozumieć przepisy dotyczące elektronicznej skrzynki podawczej organu, gdyż przepis ten posługuje się tym zwrotem, ale nie zawęża go wyłącznie do jednego kanału dystrybucji pism, jakim jest e-PUAP.

Czytaj też w LEX: Czy ustawodawca, nowelizując ustawę o doręczeniach elektronicznych, zapomniał o postępowaniu sądowoadministracyjnym? >

Co dokładnie stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny?

NSA w postanowieniu z 24 września br. (sygn. I FSK 1395/25) podzielił naszą argumentację, uchylił zaskarżone postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy oraz wskazał, że nie podziela stanowiska przyjętego w dotychczasowym orzecznictwie i podniesione zarzuty uznaje za usprawiedliwione. Mam nadzieję, że jest to jedno z pierwszych postanowień, które zmienia niekorzystną linię orzeczniczą NSA i przywraca podatnikom prawo do sądu.

Czytaj też w LEX: Termin odebrania korespondencji doręczanej przez PURDE w sytuacji, gdy podstawowy termin doręczenia przypada na dzień wolny od pracy >