Przyjęty przez rząd we wtorek projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje zasady dotyczące preferencyjnego rozliczania dochodów przez osoby samotnie wychowujące pełnoletnie dzieci chore (niepełnosprawne). Zgodnie z nimi, podatnicy będą mogli rozliczać się na preferencyjnych zasadach nawet w przypadku, gdy dzieci otrzymują dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Preferencje obejmą również podatników, których dzieci uczą się lub studiują się poza granicami kraju.

W projekcie określono, że podatnik będzie miał również prawo do odliczenia od dochodu lub podatku składek zapłaconych za granicą na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zmiana ta jest zgodna z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 7 listopada 2007 r. (sygn. akt K 18/06), w którym Trybunał orzekł, że brak możliwości odliczenia w rocznym zeznaniu podatkowym od podatku składek na ubezpieczenia: społeczne i zdrowotne jest sprzeczny z konstytucją.

Zgodnie z nowym prawem, naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł przekazać organizacji pożytku publicznego dane podatnika, który przekazał na jej rzecz 1 proc. podatku. Zaproponowano ponadto zwolnienie z opodatkowania w całości alimentów na rzecz dzieci, które otrzymują dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną.

Dostosowaniem do przepisów prawa unijnego jest zmiana dotycząca zastosowania jednej stawki podatkowej – 19 proc. – dla osób niemających miejsca zamieszkania w Polsce (w tym dla nierezydentów), które uzyskują dochody z osobiście wykonywanej działalności (m.in. artystycznej, literackiej, sportowej oświatowej, publicystycznej). Zgodnie z nowymi przepisami, osoby te będą mogły płacić podatek dochodowy według progresywnych stawek od dochodu, z możliwością odliczenia kosztów uzyskiwania przychodu.

Rząd proponuje również zastąpienie obecnej ulgi meldunkowej (konieczność zameldowania w sprzedawanym lokalu przez minimum 12 miesięcy) zwolnieniem od podatku dochodów uzyskanych ze zbycia mieszkania. Będzie to możliwe wówczas, gdy pieniądze ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych zbywający w ciągu dwóch lat przeznaczy na własne cele mieszkaniowe. Przepis ten będzie korzystny nie tylko dla właścicieli domów jednorodzinnych i mieszkań, ale również działek i lokali użytkowych.

Zwolnione z opodatkowania będą również świadczenia otrzymywane przez osoby fizyczne w związku ze zdarzeniem losowym, przekazane z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Wprowadzono ponadto korzystne zmiany w uldze prorodzinnej, rozszerzając ją na opiekunów prawnych i rodziny zastępcze. Zmiany objęły mechanizm przekazywania 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Rozszerzono zakres ulgi odsetkowej (obowiązującej do końca 2006 r., z której podatnicy korzystają na zasadzie tzw praw nabytych).na odsetki od kredytu (pożyczki) przeznaczonej na spłatę kredytu (pożyczki) refinansowego oraz na odsetki od kredytu konsolidacyjnego.

Nowe przepisy dotyczą równego traktowania i niedyskryminacji podatników w obrębie Unii Europejskiej. Zakres zmian obejmie również obywateli państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia i Lichtenstein) oraz obywateli Konfederacji Szwajcarskiej.
Zgodnie z przepisami, małżonkowie (oboje nierezydenci) oraz małżonkowie (jeden jest rezydentem Polski, drugi jest nierezydentem), którzy w Polsce osiągnęli co najmniej 75 proc. wszystkich uzyskanych w roku podatkowym opodatkowanych przychodów, będą mogli je opodatkować na takich samych zasadach, jakie dotyczą rezydentów Polski. W myśl proponowanych przepisów podatek będzie określony dla małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów, jakie uzyskali.

Na gruncie obowiązujących przepisów, polskimi rezydentami są osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce. Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub też przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Nierezydentami są osoby przebywające w Polsce czasowo - nie dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Projekt nowelizacji dostosowuje polskie przepisy podatkowe do prawa unijnego oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Zostanie teraz przekazany do Sejmu.