Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zyskał na popularności z początkiem 2022 r., kiedy stał się atrakcyjną alternatywą dla podatku liniowego i rozliczenia według skali. Od tego czasu mnożą się też jednak problemy związane z jego stosowaniem. Najwięcej wątpliwości dotyczy wyboru właściwej stawki, co potwierdzają liczne spory w branży IT. Chodzi o kwestie zastosowania 8,5 proc., podczas gdy stawka podstawowa w tej branży wynosi 12 proc. Eksperci wskazują, że problemów nie da się rozwiązać bez nowelizacji ustawy.
Zobacz w LEX: Stawki podatkowe w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych >>
Zmiana jedynym rozwiązaniem problemu
Dr Piotr Sekulski, doradca podatkowy, założyciel kancelarii Outsourced.pl, wskazuje, że ustawa w wielu przypadkach uzależnia wysokość stawek podatku od kodów PKWiU, które są przestarzałe, ponieważ pochodzą zasadniczo z 2015 r. Od tego czasu nastąpił duży postęp technologiczny, pojawiły się np. aplikacje mobilne, webowe, czy oprogramowanie w chmurze.
- Najlepszym rozwiązaniem byłaby kompleksowa zmiana ustawy ryczałtowej, w tym odejście od klasyfikacji PKWiU przy określaniu stawek oraz ujednolicenie tych stawek. Jednak byłaby to duża reforma, która powinna zostać poprzedzona szczegółowymi analizami i konsultacjami. Jeśli natomiast ustawodawca chciałby rozwiązać najpilniejsze problemy, powinien skupić się na stawkach w branży IT. Należy zwrócić uwagę, że ustawa posługuje się dwoma różnymi pojęciami: "oprogramowanie" i "system informatyczny", które nie zostały nigdzie zdefiniowane. Powstaje więc problem z określeniem, które usługi są „związane z oprogramowaniem" i powinny być rozliczone według stawki 12 proc., a które nie i można je rozliczyć 8,5 proc. W tej sytuacji można albo wprowadzić do ustawy definicję oprogramowania, albo rozważyć usunięcie z ustawy tego sformułowania. Być może należy wprowadzić do ustawy pojęcie "tworzenia" lub "modyfikowania" oprogramowania - mówi dr Piotr Sekulski.
Zobacz procedurę w LEX: Zakres stosowania jednolitej stawki ryczałtu 8,5% >
Chodzi o zaostrzenie stanowiska organów podatkowych co do stawki ryczałtu od usług z sektora IT. Przypomnijmy, że podstawowa stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla branży IT wynosi 12 proc., ale dotyczy ona tylko usług wskazanych wprost w art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Pozostali informatycy mają co do zasady do niższego ryczałtu – według stawki 8,5 proc., zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a tej ustawy.
Do niedawna fiskus zgadzał się na niższą stawkę w przypadku informatyków wspomagających programistów, o ile nie wykonują usług związanych z oprogramowaniem, doradztwem w zakresie oprogramowania ani doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, dla których stawka wynosi 12 proc. Teraz, mimo iż przepisy nie uległy zmianie, fiskus zaostrzył swoje stanowisko i żąda zapłaty 12 proc. ryczałtu.
Sprawdź w LEX: Czy informatyk, który prowadzi działalność gospodarczą z żoną jako osobą współpracującą, może opodatkować przychody ryczałtem? >
Trudno o interpretację fiskusa
Ustalenie prawidłowej stawki ryczałtu ewidencjonowanego jest zadaniem karkołomnym. Podatnikom nie pomoże co do zasady wniosek o interpretację podatkową. Zanim dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zaostrzył stanowisko, wydawał przez wiele miesięcy sprzeczne interpretacje.
Jak wyjaśnia Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce, nawet otrzymanie pozytywnej interpretacji podatkowej może nie zapewnić podatnikowi ochrony, jeśli w trakcie ewentualnej kontroli organ podatkowy stwierdzi, że opisany we wniosku o interpretację stan faktyczny jest niezgodny z rzeczywistością.
- Dlatego bardzo istotne jest, aby wszyscy przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem, nie tylko podatnicy z szeroko rozumianej branży IT, zadbali o prawidłowe i skrupulatne ewidencjonowanie świadczonych usług. W razie kontroli będą musieli wykazać, że przedstawiony przez nich opis zgadzał się ze stanem faktycznym. Należy też mieć świadomość, że zdarzają się sytuacje, w których dana usługa może co do zasady podlegać kwalifikacji według różnych symboli PKWiU. A wówczas mogą pojawić się wątpliwości, która stawka ryczałtu jest właściwa. Tym większy nacisk należy więc położyć na gromadzenie szczegółowej dokumentacji, aby móc ją przedstawić w razie ewentualnego sporu – mówi Grzegorz Grochowina.
Interpretacja indywidualna chroni podatnika, który ją otrzymał, do czasu, aż zostanie zmieniona z urzędu przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Jeśli szef KAS uzna, że właściwa jest stawka 12 proc., to podatnik, który na podstawie otrzymanej interpretacji płacił 8,5 proc., nie poniesie negatywnych konsekwencji. Nie tylko nie zapłaci karnych sankcji, ale nie musi dopłacać podatku. Jeśli właściwa okaże się stawka 8,5 proc., to podatnik, który zastosował się do interpretacji i płacił 12 proc., będzie mógł skorygować deklarację i wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku.
Czytaj w LEX: Wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej na przykładach >
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym stawka 12 proc. obejmuje usługi związane z wydawaniem:
- pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online,
- pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
- pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
- oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym stawka 12 proc. obejmuje usługi:
- związane z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0),
- związane z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1),
- objęte grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2),
- związane z doradztwem w zakresie oprogramowania(PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0),
- związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).
Art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym przewiduje natomiast stawkę 8,5 proc. dla działalności usługowej, w tym działalność gastronomiczna w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.
Sprawdź w LEX:
Jaką stawkę należy zastosować do opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez UX Designera? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
