Czy skorzystanie z ulgi na złe długi w stosunku do firmy znajdującej się w upadłości spowoduje, że w planie podziału masy upadłościowej nasza wierzytelność zostanie pomniejszona o kwotę skorygowanego VAT?

Syndyk nie ma racji.
Regulacje prawne dotyczące tzw. ulgi na złe długi w podatku od towarów i usług znajdują się w przepisach art. 89a-89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u.
Zgodnie z przepisem art. 89a ust. 1 u.p.t.u. tzw. ulga na złe długi polega na tym, że podatnik – po dopełnieniu określonych warunków formalnych - może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona w sposób przewidziany w u.p.t.u.
Natomiast dłużnik – zgodnie z art. 89b ust. 1 u.p.t.u. - jeśli jego wierzyciel skorzysta z ulgi na złe długi jest zobowiązany do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia.
Konstrukcja prawna tzw. ulgi na złe długi jest zatem następująca:
•wierzyciel mający niezapłacone wierzytelności wobec danego dłużnika, wzywa go do zapłaty świadczenia;
•jeśli dłużnik nie spełni świadczenia, to wówczas wierzyciel jest uprawniony do tego, aby zmniejszyć swoje zobowiązania wobec fiskusa (budżetu państwa) o kwotę należnego VAT zawartego w kwocie brutto wierzytelności;
•wskutek takiego działania wierzyciel ma obowiązek prawny skorygować swoje zobowiązania wobec fiskusa (budżetu państwa) poprzez "oddanie" podatku naliczonego, który uprzednio odliczył.
Wskutek skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi zmienia się stan rozliczeń podatkowych pomiędzy wierzycielem a fiskusem (budżetem państwa) oraz stan rozliczeń podatkowych między dłużnikiem a fiskusem (budżetem państwa).
Nie zmieniają się rozliczenia (kwoty wierzytelności) pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Ulga na złe długi jest instytucją, która wpływa na wielkość zobowiązań publicznoprawnych obu stron, nie wpływa natomiast na kwotę (wysokość) ich wzajemnych rozliczeń cywilnoprawnych. Nie jest w żadnej mierze tak, że w następstwie skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi, dłużnik przekazuje pewną kwotę budżetowi państwa, który oddaje tę kwotę wierzycielowi.

O tym, że skorzystanie z ulgi na złe długi nie wpływa na stan wzajemnych rozliczeń cywilnoprawnych między stronami przekonuje także brzmienie art. 89a ust. 4 oraz art. 89b ust. 4 u.p.t.u. Z przepisów tych wynika, że w przypadku, gdy po skorzystaniu z ulgi na złe długi należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie odpowiednio wierzyciel ma obowiązek zwiększyć podatek należny, zaś dłużnik ma prawo zwiększyć podatek naliczony rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny, bądź odpowiednio podatek naliczony zwiększa się w odniesieniu do tej części.
Powyższa regulacja potwierdza, że w przypadku skorzystania z ulgi na złe długi strony stosunku cywilnoprawnego zmieniają wysokość swoich zobowiązań wobec fiskusa, a nie wobec siebie. Gdyby miało być inaczej – tzn. jeśli uznać, że skorzystanie z ulgi na złe długi powoduje pomniejszenie zobowiązania cywilnoprawnego dłużnika - nie byłaby konieczna wzmiankowana wyżej regulacja. Tymczasem jasno z niej wynika, że skorzystanie z ulgi na złe długi nie zmienia wysokości wzajemnych zobowiązań.
Syndyk nie ma zatem racji.