Podatnicy oczekujący na rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego opodatkowania podatkiem od towarów i usług cesji umowy deweloperskiej muszą jeszcze poczekać. Naczelny Sąd Administracyjny odmówił w poniedziałek wydania uchwały w tej sprawie. Wyda natomiast wyrok w siedmioosobowym składzie.
Jak opodatkować cesję?
Problem powstał na tle sprawy, która doprowadziła do zadania pytania prawnego przez skład rozstrzygający, czy cesję uprawnień z umowy deweloperskiej należy traktować jako usługę opodatkowaną stawką 23 proc., stosownie do art. 41 ust.1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czy jako czynność związaną z dostawą lokalu mieszkalnego opodatkowaną stawką 8 proc. zgodnie z art. 41 ust. 12a-12 c ustawy o VAT? (postanowienie z 23 listopada 2023 r., sygn. akt I FSK 1661/20).
Sprawa dotyczyła sytuacji, kiedy przed ustanowieniem odrębnej własności lokalu dochodzi do cesji umowy deweloperskiej. Podatnik wystąpił o interpretację, jak potraktować podatkowo taką cesję. Przedstawił dwa przypadki - pierwszy, w którym wskazywał, że już wpłacił wszystkie raty do dewelopera, ale jeszcze nie otrzymał lokalu i doszło do cesji oraz drugi przypadek, gdy dopiero zaczynał wpłaty do dewelopera, ale znalazł się kupiec i doszło do cesji tej umowy. Podatnik zapytał, czy może stosować stawkę 8 proc. VAT, czyli tak jak w sytuacji, gdy mamy do czynienia z czynnością dostawy lokalu mieszkalnego. Organ podatkowy nie podzielił tych zapatrywań podatnika, przyjął, że należy tę umowę cesyjną opodatkować stawką 23 proc. VAT. Organ wskazał, że w przedstawionym zdarzeniu wnioskodawca nie jest podmiotem dokonującym dostawy towaru - nieruchomości. W ocenie organu, przeniesienie przez wnioskodawcę na klienta praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, wskutek zawarcia umowy cesji, stanowić będzie usługę świadczoną przez wnioskodawcę na rzecz klienta, a nie dostawę towaru, która podlegać będzie opodatkowaniu 23 proc. stawką VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z 9 września 2020 r. uchylił zaskarżoną interpretację (I SA/Sz 441/20). Wskazał, że należy uwzględnić kryteria ekonomiczne i że finalnie ta umowa zmierza do nabycia tego prawa, które podatnik zamierzał nabyć, a w związku z tym należy to opodatkować według 8 proc. stawki.
Organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku. NSA rozpatrujący sprawę uznał, że w orzecznictwie występują dwa rozbieżne stanowiska dotyczące tego zagadnienia. Jedno które nakazuje w takich okolicznościach uznać zdarzenie cesji umowy deweloperskiej za usługę i drugie, które uznaje jednak, że jest to dostawa lokalu, a co za tym idzie stosowane są dwie różne stawki VAT. NSA uznał, że to zagadnienie prawne budzi wątpliwości.
Nie będzie uchwały NSA
Rozpatrujący to zagadnienie prawne skład orzekający NSA w dniu 25 marca br. odmówił jednak podjęcia uchwały w tej sprawie i skierował sprawę do rozpoznania w siedmioosobowym składzie.
NSA zapowiedział, że z pewnością siedmioosobowy skład odniesie się do stwierdzonej w orzecznictwie rozbieżności. NSA rozważał podjęcie uchwały, jednak uznał, że lepsze będzie rozpoznanie w okolicznościach tej konkretnej sprawy.
Uzasadniając przejęcie sprawy do rozpoznania w siedmioosobowym składzie NSA stwierdził, że to przejęcie jest uzasadnione, gdy charakter występujących w sprawie wątpliwości prawnych oraz ich ścisły związek z okolicznościami sprawy wymaga rozważenia na tle tych okoliczności.
W realiach tej sprawy należało, zdaniem NSA, zwrócić uwagę na to, że sąd przedstawiając to zagadnienie prawne skoncentrował się na tym, jaka jest właściwa stawka opodatkowania czy 8 czy 23 proc.
- Aby dojść do tego, jaka powinna być zastosowana stawka w pierwszej kolejności należało rozważyć, co jest przedmiotem opodatkowania. Kluczowe i miarodajne jest uchwycenie sedna transakcji jaka dokonuje się między cedentem a cesjonariuszem, a w następstwie tego udzielnie odpowiedzi, czy w tak rozumianej relacji można mówić o dostawie towaru czy świadczeniu usług – wyjaśniał sędzia Jan Rudowski.
Zdaniem NSA to badanie musi być głębsze w okolicznościach sprawy, które wynikają z wniosku o interpretację.
- Bez rozstrzygnięcia tej kwestii NSA nie mógł udzielić odpowiedzi w oderwaniu od wyjaśnienia, co jest przedmiotem opodatkowania odpowiedzi dotyczącej właściwej stawki opodatkowania w przypadku cesji umowy deweloperskiej – argumentował sędzia Jan Rudowski.
Sędzia Rudowski zwrócił uwagę, że w interpretacji były trzy pytania i odpowiedź na pierwsze z nich nie była zaskarżona, tylko na dwa kolejne. Zdaniem NSA należy rozważyć, jak podchodzić do takiej sytuacji, gdy odpowiedź jedno z pytań nie jest przedmiotem zaskarżenia, czy nie należałoby traktować tej interpretacji jako całości.
Sprawa będzie więc przedmiotem rozstrzygnięcia w siedmioosobowym składzie. Sędzia Rudowski podkreślił, że ten wyrok będzie miał z pewnością walor ujednolicający dotychczasowe orzecznictwo.
Warto zwrócić uwagę, że na rozprawie nie było pełnomocnika strony przeciwnej (podatnika) co uniemożliwiło rozpoznanie sprawy już na tym posiedzeniu. NSA podkreślił, że taka możliwość byłaby brana pod uwagę, ale ta nieobecność to uniemożliwiła.
Czytaj również: Wyrok TSUE w sprawie VAT od sprzedaży konsumenckiej >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
