Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowi, że w postępowaniu sądowo-administracyjnym, zainicjowanym skargą na postanowienie:

  1. stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania,
  2. o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania,
  3. stwierdzające niedopuszczalność odwołania

- nie jest dopuszczalne wstrzymanie wykonania decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji na podstawie art. 61 par. 3 ustawy z 1 stycznia 2004 r – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2023 poz. 1634 ze zm.).

Czytaj też w LEX: Przesłanki wstrzymania wykonania aktu lub czynności >

- Przywołany przepis daje sądom administracyjnym możliwość wydania postanowienia o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Z uwagi na przedłużające się postępowania sądowe taki wniosek pozwala często stronie – przynajmniej chwilowo – uniknąć skutków niekorzystnego aktu administracyjnego nakładającego jakiś obowiązek, np. karę administracyjną. W praktyce oznacza to, że sądy administracyjne nie będą brały pod uwagę wniosków o wstrzymanie wykonania decyzji w sprawach, w których badają odrębny akt administracyjny w postaci postanowienia będącego rozstrzygnięciem w przedmiocie spóźnionego lub niedopuszczalnego odwołania. Można rzec, że uchwała NSA będzie dla stron przestrogą przed niedotrzymywaniem terminów – komentuje Julia Tomkiel, Junior Associate w Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska sp. z o.o.

Zobacz procedury:

Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności przez WSA >

Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności przez NSA >

O podjęcie uchwały w składzie siedmiu sędziów wystąpił prezes NSA. Argumentował, że w orzecznictwie można zauważyć rozbieżne poglądy w wykładni występującego w art. 61 par. 3 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym zwrotu „w granicach tej samej sprawy”. Dotyczą one kwestii, czy w granicach tej samej sprawy, o której mowa w tym przepisie, znajdują się postanowienia procesowe np. o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania, stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania, czy stwierdzające niedopuszczalność odwołania i decyzja, od której to odwołanie wniesiono. Chodzi o to, czy w postępowaniu sądowo-administracyjnym tego rodzaju postanowienie procesowe może zostać wstrzymane wykonanie decyzji merytorycznej wydanej przez organ pierwszej instancji.

Zgodnie z art.  61 par. 1 ppsa, wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Art. 61 par. 3 stanowi natomiast, że po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w par. 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.

Czytaj również: Prawie połowa skarg w NSA rozpoznana w ciągu roku >>