Spółka jawna prowadząca pełną księgowość wzięła w leasing operacyjny samochód z kratką w 2010 r. Samochód został skradziony w 2011 r. W związku z faktem, że w momencie kradzieży ubezpieczenie OC i AC wygasło, leasingodawca przesłał do spółki rozliczenie kosztów leasingu i zażądał zapłaty brakujących kosztów: kapitału pozostałego do wpłaty, motywując, że umowa leasingu została rozwiązana, oraz opłaty wypadkowej na podstawie faktury VAT.
Czy wydatki ponoszone przez spółkę po momencie kradzieży samochodu (w tym kwota kapitału z rozliczenia) są kosztami podatkowymi spółki?
Tylko wydatki będące wynikiem racjonalnego i gospodarczo uzasadnionego działania leasingobiorcy, poniesione w związku ze wcześniejszym rozwiązaniem umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie leasingobiorcy, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.
W przypadku rozwiązania umowy na skutek utraty przedmiotu leasingu, zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu, bądź kradzieży (jak w Państwa przypadku) wydatki poniesione po zdarzeniach powodujący utratę mogą obciążyć koszty podatkowe, o ile zostały poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, nie zostały wymienione w katalogu negatywnym wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania (art. 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm) i zostały prawidłowo udokumentowane. Skoro umowa leasingu została zawarta w toku prowadzonej działalności gospodarczej i spełniała wymogi uznania jej za umowę leasingu w momencie jej zawarcia, a przedmiot leasingu był w tej działalności wykorzystywany, to w konsekwencji - wydatki związane z zakończeniem tej umowy, stanowić powinny koszty uzyskania przychodów tej działalności.
Stanowisko to podzielają na ogół organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 11 września 2009 r., nr ILPB3/423-459/09-6/DS. W tym wypadku organ podatkowy wyjaśnił, że "wydatek w postaci dodatkowej opłaty naliczonej przez finansującego w przypadku rozwiązania i wygaśnięcia którejkolwiek z umów leasingu przed upływem terminu, na który zostały zawarte (m.in. na skutek utraty, zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu) stanowi (...) koszt uzyskania przychodów w dacie jego poniesienia". Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 31 stycznia 2008 r., nr ITPB3/423-248/07/MT, wyjaśnił, że zapłata odszkodowania związanego z rozwiązaniem umowy leasingu może stanowić "pośredni koszt uzyskania przychodów, jeżeli jest racjonalnie i ekonomicznie uzasadniona jako zmierzająca do osiągnięcia przychodów, bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ocena celowości analizowanego wydatku wymagać będzie uwzględnienia między innymi takich czynników, jak powód zerwania umowy, czy też sposób umownego ukształtowania elementów odszkodowania".
Niestety, zdarzają się też interpretacje odmienne, dlatego też zawarta przez Państwa umowa leasingu operacyjnego, a dokładniej fakt po czyjej stronie (leasingodawcy, czy leasingobiorcy) spoczywał obowiązek ubezpieczenia przedmiotu leasingu powinna być oceniona indywidualnie. Mimo tego, iż przepisy podatkowe nie zawierają wyraźnych uregulowań w tym zakresie, przyjmuje się, iż koszty powstające w toku normalnego i racjonalnego działania podatnika, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. Nie będą, natomiast kosztami uzyskania przychodów wydatki, zawinione przez podatnika, lub powstałe w wyniku jego nieracjonalnego działania. Dodatkowe opłaty leasingowe naliczone po kradzieży przedmiotu leasingu, stanowią najprawdopodobniej wydatki powstałe w związku z faktem, niewywiązania się przez leasingobiorcę obowiązku objęcia przedmiotu leasingu ubezpieczeniami OC i AC. Trudno uznać za racjonalne i gospodarczo uzasadnione działanie podatnika, polegające na braku opłaty tychże ubezpieczeń, co w efekcie przyniosło wydatki w postaci naliczenia dodatkowych opłat. Możemy się spodziewać, iż organy podatkowe w tej sytuacji nie wyrażą pozytywnego stanowiska w sprawie zaliczenia wydatków związanych z obsługą umowy leasingowej powstałych po momencie kradzieży. Sugeruję by w przedmiotowej sprawie zwrócić się o interpretację indywidualną do Ministerstwa Finansów.
Czy wydatki ponoszone przez spółkę po momencie kradzieży samochodu (w tym kwota kapitału z rozliczenia) są kosztami podatkowymi spółki?
Tylko wydatki będące wynikiem racjonalnego i gospodarczo uzasadnionego działania leasingobiorcy, poniesione w związku ze wcześniejszym rozwiązaniem umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie leasingobiorcy, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.
W przypadku rozwiązania umowy na skutek utraty przedmiotu leasingu, zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu, bądź kradzieży (jak w Państwa przypadku) wydatki poniesione po zdarzeniach powodujący utratę mogą obciążyć koszty podatkowe, o ile zostały poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, nie zostały wymienione w katalogu negatywnym wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania (art. 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm) i zostały prawidłowo udokumentowane. Skoro umowa leasingu została zawarta w toku prowadzonej działalności gospodarczej i spełniała wymogi uznania jej za umowę leasingu w momencie jej zawarcia, a przedmiot leasingu był w tej działalności wykorzystywany, to w konsekwencji - wydatki związane z zakończeniem tej umowy, stanowić powinny koszty uzyskania przychodów tej działalności.
Stanowisko to podzielają na ogół organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 11 września 2009 r., nr ILPB3/423-459/09-6/DS. W tym wypadku organ podatkowy wyjaśnił, że "wydatek w postaci dodatkowej opłaty naliczonej przez finansującego w przypadku rozwiązania i wygaśnięcia którejkolwiek z umów leasingu przed upływem terminu, na który zostały zawarte (m.in. na skutek utraty, zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu) stanowi (...) koszt uzyskania przychodów w dacie jego poniesienia". Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 31 stycznia 2008 r., nr ITPB3/423-248/07/MT, wyjaśnił, że zapłata odszkodowania związanego z rozwiązaniem umowy leasingu może stanowić "pośredni koszt uzyskania przychodów, jeżeli jest racjonalnie i ekonomicznie uzasadniona jako zmierzająca do osiągnięcia przychodów, bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ocena celowości analizowanego wydatku wymagać będzie uwzględnienia między innymi takich czynników, jak powód zerwania umowy, czy też sposób umownego ukształtowania elementów odszkodowania".
Niestety, zdarzają się też interpretacje odmienne, dlatego też zawarta przez Państwa umowa leasingu operacyjnego, a dokładniej fakt po czyjej stronie (leasingodawcy, czy leasingobiorcy) spoczywał obowiązek ubezpieczenia przedmiotu leasingu powinna być oceniona indywidualnie. Mimo tego, iż przepisy podatkowe nie zawierają wyraźnych uregulowań w tym zakresie, przyjmuje się, iż koszty powstające w toku normalnego i racjonalnego działania podatnika, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. Nie będą, natomiast kosztami uzyskania przychodów wydatki, zawinione przez podatnika, lub powstałe w wyniku jego nieracjonalnego działania. Dodatkowe opłaty leasingowe naliczone po kradzieży przedmiotu leasingu, stanowią najprawdopodobniej wydatki powstałe w związku z faktem, niewywiązania się przez leasingobiorcę obowiązku objęcia przedmiotu leasingu ubezpieczeniami OC i AC. Trudno uznać za racjonalne i gospodarczo uzasadnione działanie podatnika, polegające na braku opłaty tychże ubezpieczeń, co w efekcie przyniosło wydatki w postaci naliczenia dodatkowych opłat. Możemy się spodziewać, iż organy podatkowe w tej sytuacji nie wyrażą pozytywnego stanowiska w sprawie zaliczenia wydatków związanych z obsługą umowy leasingowej powstałych po momencie kradzieży. Sugeruję by w przedmiotowej sprawie zwrócić się o interpretację indywidualną do Ministerstwa Finansów.