Czy i jak od 1 stycznia 2010 r. zmienią się zasady wystawiania faktur z tytułu transportu towarów:
- z Polski do innego państwa unijnego;
- na terenie państw unijnych poza Polską;
- z Polski do krajów z poza Unii np. Ukrainy, Rosji?

Tak, od 1 stycznia 2010 r. usługi transportu drogowego częściowo fakturowane są na odmiennych zasadach niż obowiązujące do końca 2009 r. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.
Od 1 stycznia 2010 r. obowiązują nowe przepisy regulujące zasady ustalania miejsca świadczenia usług, tj. przepisy art. 28a-28o ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. Przepisy te nie przewidują szczególnego sposobu ustalania miejsca świadczenia usług drogowego transportu towarów na rzecz podatników. W konsekwencji miejsce świadczenia tych usług ustala się zgodnie z przepisami art. 28b u.p.t.u.. Miejscem świadczenia usług transportu drogowego towarów na rzecz podatników jest zatem, co do zasady, miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (zob. art. 28b ust. 1 u.p.t.u.; wyjątki od tej zasady określają przepisy art. 28b ust. 2-4 u.p.t.u.; najczęściej z nich ma zastosowanie przepis art. 28b ust. 2 u.p.t.u. stanowiący, że w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności).

Powoduje to, że obecnie miejsce świadczenia usług transportu towarów na rzecz:
1) podatnika krajowego, tj. podatnika mającego siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania na terytorium Polski znajduje się - niezależnie od trasy na jakiej przebiega transport - na terytorium Polski (przy założeniu, że nie znajduje zastosowania żaden z wyjątków określonych przepisami art. 28b ust. 2-4 u.p.t.u.); oznacza to, że usługi takie podlegają w całości opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce według stawki 0% (w przypadku usług transportu międzynarodowego - zob. art. 83 ust. 1 pkt 23 w związku z art. 83 ust. 3 u.p.t.u.) lub 22% (w pozostałym zakresie),
2) podatnika zagranicznego, tj. mającego siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania poza terytorium Polski (zarówno na terytorium innego państwa członkowskiego, jak i poza Unią Europejską) znajduje się - niezależnie od trasy na jakiej przebiega transport - poza terytorium Polski (przy założeniu, że nie znajduje zastosowania żaden z wyjątków określonych przepisami art. 28b ust. 2-4 u.p.t.u.); oznacza to, że usługi takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Powyższe oznacza, że od 1 stycznia 2010 r. usługi transportu drogowego fakturowane są na częściowo innych zasadach. I tak:
1) świadczenie usług transportu drogowego z Polski do innego państwa unijnego dla polskich podatników zawsze dokumentowane jest fakturami "krajowymi" ze stawką 22%, zaś dla podatników spoza Polski - zawsze fakturami uproszczonymi, a więc fakturami bez stawki (lub ze stawką "NP", czyli "nie podlega") i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem; ta druga sytuacja dotyczy również - odmiennie niż do końca 2009 r. - usług świadczonych dla podatników (w uproszczeniu - firm) spoza Unii Europejskiej,
2) świadczenie usług transportu drogowego na terytorium państw Unii Europejskiej poza Polską dla polskich podatników zawsze dokumentowane jest fakturami "krajowymi" ze stawką 22%, zaś dla podatników spoza Polski - zawsze fakturami uproszczonymi, a więc fakturami bez stawki (lub ze stawką "NP", czyli "nie podlega") i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem; ta druga sytuacja dotyczy również - odmiennie niż do końca 2009 r. - usług świadczonych dla podatników (w uproszczeniu - firm) spoza Unii Europejskiej, jak również usług transportu wykonywanych na terytorium jednego tylko państwa członkowskiego (np. z Niemiec do Niemiec),
3) świadczenie usług transportu międzynarodowego (np. z Polski do kraju spoza Unii Europejskiej) dla polskich podatników zawsze dokumentowane jest w całości fakturami "krajowymi" (z reguły ze stawką 0%), zaś dla podatników spoza Polski - w całości fakturami uproszczonymi, a więc fakturami bez stawki (lub ze stawką "NP", czyli "nie podlega") i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem; w obu przypadkach jest to sytuacja odmienna od obowiązującej do końca 2009 r., gdy na odcinek "polski" były wystawiane faktury "krajowe", zaś na odcinek pozostały - faktury uproszczone.