Ministerstwo Finansów wychodzi z założenia, że ochronna moc indywidualnych interpretacji podatkowych często jest nadużywana. Z tego powodu zaproponowało zmianę przepisów dotyczących ich wydawania. Jak czytamy w uzasadnieniu, z praktyki gospodarczej wynika, że podatnicy uczestniczący w różnego rodzaju łańcuchach restrukturyzacyjnych, których celem jest optymalizacja podatkowa, występując z wnioskami indywidualnymi, opisują stan faktyczny jedynie ze swojej perspektywy, pomijając powiązania z innymi uczestnikami takiego łańcucha. W konsekwencji otrzymują interpretację zawierającą indywidualną ocenę ich rozliczeń podatkowych.
Konieczna zmiana przepisów
Resort finansów tłumaczy, że z perspektywy pojedynczych podatników te rozliczenia są oceniane jako prawidłowe. Natomiast organ wydający interpretację nie ma możliwości oceny całego łańcucha transakcji oraz roli podmiotów uczestniczących w takiej grupie. Aktualne rozwiązanie, z uwagi na fakultatywny wybór rodzaju wniosku w przypadku grupy podatników objętych tym samym stanem faktycznym lub mających uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym, nie pozwala na pełną ocenę, czy planowane transakcje mają na celu nadużycie prawa podatkowego.
Przestępstwa karuzelowe i inne oszustwa w VAT >>
Będzie wniosek grupowy
Projekt zmian w Ordynacji podatkowej przewiduje wprowadzenie obowiązku wystąpienia o interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie wniosku grupowego. Regulacje dotyczące tego typu wniosku miałyby zastosowanie, w przypadku gdy stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku o interpretację indywidualną obejmowałby transakcje lub inne czynności dokonywane z udziałem podmiotów powiązanych, tj. podmiotem krajowym, podmiotem zagranicznym lub podmiotem, który ma stać się podmiotem krajowym lub zagranicznym. Jednocześnie proponowane regulacje wskazują jakie elementy powinien posiadać wspomniany wniosek. Pośród nich można wymienić wskazanie głównych korzyści (w tym podatkowych), opis występujących pomiędzy podmiotami powiązanymi powiązań, czy też wskazanie transakcji lub innych czynności dokonanych, będących w trakcie lub planowanych, od których bezpośrednio lub choćby pośrednio uzależnione jest osiągnięcie głównych korzyści. Interpretacje indywidualne wydawane na wniosek grupowy będą wydawane maksymalnie w ciągu sześciu miesięcy.
Banaś: Administracja skarbowa będzie jeszcze skuteczniejsza >>
Proponowaną zmianę pozytywnie ocenia dr Mariusz Cieśla, doradca podatkowy z Masters Tax, członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych. Jego zdaniem jest to dobry pomysł. Ekspert podkreśla, że interpretacje indywidualne mogły być wykorzystywane do optymalizacji podatkowej. Wskazuje, że dobrym rozwiązaniem jest umożliwienie organowi podatkowemu możliwości oceny i odniesienia się do całości transakcji, a nie tylko do jednego z jej elementów. Pewnym minusem jest jednak wydłużenie terminu na wydanie interpretacji aż do pół roku.
Jak wskazuje Katarzyna Adamowicz, doradca podatkowy, starszy menedżer w Gekko Taxens, celem projektowanych zmian w Ordynacji podatkowej jest zwalczanie przekształceń i zmian udziałowych w podmiotach oraz transakcji pomiędzy grupami podmiotów powiązanych, których głównym (a czasem jedynym) powodem jest optymalizacja podatkowa. Zwraca uwagę, że grupowe wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych mają umożliwić organom podatkowym ocenę całego procesu (transakcji), a nie tylko określonego jej fragmentu. Jej zdaniem generalnie, mając na uwadze cel regulacji, zmiany te należy ocenić pozytywnie. Ekspertka obawia się jednak, że przepisy te mogą być nadużywane przez organy podatkowe, a uzyskanie korzystnej interpretacji indywidualnej przez podmioty planujące restrukturyzację, której głównym celem nie jest optymalizacja podatkowa lecz inne korzyści, będzie wysoce utrudnione. Co więcej, projektowane przepisy nakładają na podatników obowiązek nieustannego monitorowania i weryfikowania przedstawionych we wniosku skutków procesów (transakcji) i, w razie konieczności, aktualizacji wniosku – pod groźbą utraty przez interpretację mocy ochronnej. W takiej sytuacji trudno mówić o charakterze ochronnym takiej interpretacji indywidualnej.
Ryzyko wygaśnięcia interpretacji
Rafał Dróbka, partner w PwC, dodaje, że planowane zmiany mają duże znaczenie dla interpretacji indywidualnych już uzyskanych przez podatników, które dotyczą transakcji lub innych czynności z udziałem podmiotów powiązanych. Innymi słowy, zmiany dotykają wydanych interpretacji indywidualnych, które według znowelizowanych przepisów byłyby wydane na podstawie wniosku grupowego. Zgodnie z projektem, takie interpretacje indywidualne wygasają automatycznie z dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, jeżeli w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej nie zostaną przekazane dodatkowe informacje wymagane dla wniosku grupowego na podstawie nowych przepisów. Ekspert zwraca uwagę, że istotne jest przeprowadzenie weryfikacji uzyskanych dotychczas interpretacji indywidualnych pod kątem oceny, czy występuje ryzyko ich automatycznego wygaśnięcia.
Projektowane zmiany mają wejść w życie w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia. 
Krajowa Administracja Skarbowa. Komentarz >>
Przeczytaj również: Charakterystyka interpretacji podatkowych>>