17 listopada 2023 r., 14 dni od dnia opublikowania w Dzienniku Ustaw, weszło w życie rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2023 r., poz. 2367).

Czytaj również: Praca zdalna w cenie nawet bez ryczałtu, ale nie wiadomo, czy można zrezygnować>>

Wyposażenie stanowiska pracy

Zgodnie z nową definicją zawartą w par. 2 pkt 2 zmienianego rozporządzenia, przez stanowisko pracy należy rozumieć przestrzeń pracy wraz z:

  • a) wyposażeniem podstawowym, w tym monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą lub innymi urządzeniami wejściowymi, oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika,
  • b) krzesłem i stołem,
  • c) opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym, w tym stacją dysków, drukarką, skanerem, uchwytem na dokumenty, podnóżkiem.

Co ważne, zgodnie z minimalnymi wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe (stanowiącymi załącznik do ww. rozporządzenia), w przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko pracy powinno być wyposażone w stacjonarny monitor ekranowy lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.

- Dla pracodawców oznacza to już dziś konieczność weryfikacji wyposażenia posiadanych stanowisk pracy w biurze. Natomiast po 17 listopada każda firma, tworząc nowe stanowiska pracy, powinna mieć przygotowane uregulowania w zakresie BHP i od razu posiadać dostosowane do nowych przepisów stanowiska pracy – mówi serwisowi Prawo.pl Robert Lisicki, radca prawny, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Co ważne, dotyczy to także stanowiska pracy w pracy zdalnej. Z przepisów nie wynika jednak obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi stacjonarnego monitora ekranowego w miejscu wykonywania pracy zdalnej. Pracodawca musi poinformować pracownika o nowych wymaganiach, jakie ma spełniać stanowisko pracy i odebrać oświadczenie od pracownika, iż miejsce pracy zdalnej spełnia wymagania BHP. Jeżeli pracownik miałby korzystać z własnego monitora, to pojawia się kwestia ekwiwalentu na podstawie kodeksu pracy. Pracodawca, uznając, że zapewnienie stacjonarnego monitora ekranowego także w domu pracownika stanowi dla niego zbyt duży koszt, może zaoferować podstawkę pod laptopa bądź zrezygnować z wykonywania pracy zdalnej. 

 

Więcej na temat zmian przeczytasz w LEX: Nowe wymogi w zakresie bhp oraz ergonomii na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe >

 

- Pytanie zasadnicze dotyczy tego, na ile zmieniane przepisy wpływają na ocenę ryzyka zawodowego. Obawiam się, że pracodawcy nie unikną jednak aktualizacji informacji, jaką przekazywali pracownikom o warunkach wykonywania pracy zdalnej oraz aktualizacji oświadczeń pracowników o zapoznaniu się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej oraz zobowiązaniu się do ich przestrzegania – podkreśla Robert Lisicki. I dodaje: - W dyskusji pojawiają się wątpliwości pracodawców, jak powinni postąpić, gdy  pracownik oświadczy, że będzie pracował na swoim monitorze.

Wszystko dlatego, że zgodnie z kodeksem pracy pracodawca ma zapewnić pracownikowi materiały i narzędzia, w tym urządzenia niezbędne do wykonywania pracy zdalnej. Strony mogą ustalić zasady wykorzystywania przez pracownika wykonującego pracę zdalną materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, ale niezapewnionych przez pracodawcę. W takim przypadku pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą.

-  Wśród firm pojawiły się wątpliwości. Skoro monitor stanowi wymagane narzędzie pracy, to pracodawca powinien wypłacać ekwiwalent za korzystanie z urządzenia pracownika. W każdym przypadku można zapewnić pracownikom odpowiednią podstawkę – zauważa Robert Lisicki.

Czytaj też w LEX: Postępowanie powypadkowe w przypadku zgłoszenia zdarzenia przez pracownika zdalnego > 

Prawo pracy ebook

Teresa Liszcz

Sprawdź  

Okulary lub szkła kontaktowe

Drugą zmianą w przepisach jest obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi okularów lub – co jest nowością - szkieł kontaktowych. Zmieniany par. 8 pkt rozporządzenia stanowi, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary lub szkła kontaktowe korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

- Wątpliwości pracodawców budzi jednak redakcja tego przepisu. Nie wiadomo bowiem, jak w praktyce będzie wyglądała kwestia decyzji o tym, czy pracownik ma prawo do okularów czy szkieł kontaktowych. Czy to lekarz będzie przesądzał, czy też może będzie to kwestią  uznaniową pracownika? – wskazuje Robert Lisicki.

Jak twierdzi przedstawiciel Konfederacji Pracodawców, choć niektóre zmiany były pożądane przez pracodawców, np. w zakresie odejścia od szczegółowych minimalnych wymogów bhp, to sposób ich wprowadzenia stanowił dla nich pewne zaskoczenie. – Prace nad projektem rozpoczęły się na przełomie maja i czerwca, i bardzo długo na stronie Rządowego Centrum Legislacji nie było żadnej aktualizacji etapu prac, aż 18 października okazało się, że wydane zostało rozporządzenie zmieniające obecne przepisy – wskazuje Robert Lisicki.

Dodajmy, że dopiero 2 listopada 2023 roku rozporządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw i od tego dnia liczy się 14-dniowy termin jego wejścia w życie.

Czytaj też w LEX: Bezpieczna praca osób świadczących pracę w formie pracy zdalnej - krok po kroku >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.