Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Polskie Towarzystwo Psychoterapii Gestalt przekazało rzecznikowi praw obywatelskich, że podczas posiedzenia Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów (druk sejmowy nr 1344) 5 sierpnia 2025 r. dopuszczono do przedstawienia opinii tylko jednego reprezentanta spośród kilkudziesięciu stowarzyszeń psychoterapeutycznych wchodzących w skład Grupy Roboczej ds. ustawowej regulacji zawodu psychoterapeuty. Jak wskazano, Grupa Robocza jest inicjatywą o dużej reprezentatywności i merytorycznym potencjale. Jej przedstawiciele czują się wykluczani i niesprawiedliwie traktowani.

Czytaj więcej:  Psychologowie w końcu z samorządem - rząd przyjął projekt >>

Podkomisja nie słucha głosu przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego

Jak podkreśla RPO w wystąpieniu do poseł Katarzyny Ueberhan (Lewica), przewodniczącej podkomisji, do rzecznika wpłynęły ze strony przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i środowiska psychologów oraz psychoterapeutów informacje wskazujące na problem niedopuszczania strony społecznej do prac sejmowej podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, a tym samym także i ograniczenia możliwości przedstawiania przez reprezentantów organizacji pozarządowych opinii w sprawie procedowanego przez podkomisję projektu ustawy. Twierdzą, że projekt dotyczy m.in. psychoterapii, a duże grono osób należących do ich stowarzyszenia to osoby o wykształceniu psychologicznym, świadczące usługi w ramach NFZ. Wskazują na merytoryczne zastrzeżenia do projektu i proszą o dopuszczenie reprezentantów środowisk psychoterapeutycznych do prac Podkomisji w większym zakresie.

Ponadto do Biura RPO wpłynęły wnioski o zbliżonej treści od środowiska psychologów. Polskie Towarzystwo Psychologiczne sygnalizuje problem niemożności czynnego uczestniczenia na obecnym etapie prac nad ustawą.

Rzecznik ma świadomość, że na podstawie Regulaminu Sejmu przedstawiciele organizacji zawodowych i społecznych oraz eksperci mogą uczestniczyć w posiedzeniu podkomisji, ale w przypadku zaproszenia danej podkomisji. Regulamin przewiduje, że podczas rozpatrywania projektów ustaw podkomisje mogą wysłuchiwać opinii ekspertów, do których można zaliczyć przedstawicieli środowiska naukowego i społeczeństwa obywatelskiego. A w tym przypadku było wystosowane zaproszenie podkomisji. Jak jednak podkreśla RPO, organy władzy publicznej powinny zawsze mieć na względzie, że w systemie demokratycznym podmioty i jednostki, których dotyczy dana decyzja, powinny mieć zapewnioną odpowiednią szansę uczestniczenia w jej podejmowaniu.

RPO Marcin Wiącek poprosił więc poseł Ueberhan o wzięcie pod uwagę tej oceny przy dalszych decyzjach w sprawie udziału strony społecznej w posiedzeniach.