Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Marlena Maląg mówiła w Sejmie, że zależy rządowi, by przepisy weszły w życie jak najszybciej, najlepiej tuż po rocznicy wydarzeń sierpniowych 1980 r.

Przejaw solidarności i sprawiedliwości społecznej

Jak podkreśla minister, projekt ustawy to przejaw solidarności i sprawiedliwości społecznej. Dzięki nowym przepisom każda osoba mająca status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, której świadczenie emerytalne lub rentowe jest niższe niż 2400 zł, będzie miała prawo do świadczenia wyrównawczego.

Będzie ono częściowo rekompensowało ekonomiczne skutki doznanych w okresie PRL represji. Jego wysokość odpowiadałaby kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2400 zł a kwotą emerytury lub renty pobieranej przez osobę uprawnioną. Kwota ta będzie corocznie waloryzowana. Świadczenie będzie przyznawane na wniosek osoby uprawnionej i będzie wypłacane razem z emeryturą lub rentą.

 

Osobom tym przysługiwać będzie również ulga taryfowa i składki

To 50 proc. przy przejazdach w komunikacji miejskiej oraz 51 proc. na przejazdy w komunikacji krajowej określonymi środkami publicznego transportu zbiorowego. Kolejny zapis, który znalazł się w projekcie, zakłada, że Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego i opłaca składki za tych działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych, które nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu lub nie pobierają emerytury lub renty.

Dodatkowo Szef Urzędu będzie mógł zlecić organizacjom pozarządowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wykonywanie zadań opiekuńczych na rzecz działaczy opozycji antykomunistycznej. Dziś takie zadania mogą być zlecane tylko na rzecz kombatantów i osób represjonowanych do 1956 r., co zresztą pozwoliło Urzędowi do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych np. zapewnić pewnej grupie z nich dowóz do ciepłych posiłków w dobie pandemii. Nie ulega wątpliwości, że również zaangażowani w działalność niepodległościową po 1956 r. powinni mieć możliwość skorzystania z takiego wsparcia państwa.

Zobacz też: Minimalna pensja i stawka godzinowa wzrosną>>

Wyłączenie spod egzekucji jednorazowej i okresowej pomocy pieniężnej

Ustawa wprowadza również wyłączenie spod egzekucji jednorazowej i okresowej pomocy pieniężnej przyznawanej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych kombatantom, ofiarom represji politycznych, wdowom/wdowcom pozostałych po nich, działaczom opozycji antykomunistycznej, osobom deportowanym do pracy przymusowej lub osadzonym w obozach pracy, represjonowanym politycznie żołnierzom zastępczej służby wojskowej oraz cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych. Pomoc ta jest przyznawana osobom „w trudnej sytuacji materialnej, zdrowotnej oraz w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych” – ma zatem charakter podobny do świadczeń opieki społecznej, które są już obecnie wyłączone spod egzekucji.

Projekt ustawy był konsultowany z przedstawicielami środowisk Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych.

Koszty zmian

Z szacunków wynika, że łączne koszty projektu wynosiłyby rocznie ok. 60,93 – 61,93 mln zł.

Szczegółowy podział wygląda następująco:

- roczny koszt ustawy w pierwszych 12 miesiącach jej obowiązywania z tytułu świadczenia wyrównawczego – 59,4 mln zł,

- 1–2 mln zł z tytułu rekompensaty przewoźnikom udzielanych ulg przejazdowych,

- 0,5 mln zł z tytułu przyznawania dotacji organizacjom pozarządowym realizującym zadania opiekuńcze na rzecz działaczy opozycji,

- 0,025 mln zł z tytułu opłacania składek ubezpieczenia zdrowotnego za niektórych działaczy opozycji.

Proponuje się, aby ustawa weszła w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, ale szefowa MRPiPS zapewnia, że rządowi zależy, by przepisy weszły w życie możliwie szybko, „najlepiej tuż po rocznicy wydarzeń sierpniowych 1980 r.”. Świadczenie wyrównawcze finansowane będzie ze środków budżetu państwa.

Obecnie w przypadku ok. 12,7 tys. osób, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdził status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Szacuje się, że prawo do świadczeń emerytalnych uzyska ok. 9,4 tys. z nich, z czego ok. 5,5 tys. pobiera świadczenie w wysokości niższej niż 2400 zł.