Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w Łodzi odmówił księdzu Janowi O. prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres od 8 kwietnia 2024 r. do 21 kwietnia 2024 r. w wysokości 100 proc. podstawy jego wymiaru.
Organ rentowny uznał zdarzenie z 30 marca 2024 r. za wypadek przy pracy. Jednak wskazał, że odwołujący się 30 marca 2024 r. nie podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu. W związku z tym nie miał prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za ten okres.
Odwołanie od tej decyzji złożył poszkodowany. Wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie mu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100 proc. podstawy jego wymiaru.
Czytaj również: Sąd: Niskie dochody zmarłego pracownika bez znaczenia dla odszkodowania >>
Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom
Sąd ustalił, że w chwili wypadku ksiądz pełnił posługę duszpasterską w parafii rzymskokatolickiej i był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Z tego tytułu również podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom.
W dniu wypadku, po zakończeniu udzielenia komunii świętej, odwołujący się wrócił do prezbiterium. Kierował się w stronę tabernakulum, tuż przed nim poślizgnął się, a lewa noga podcięła prawą. Upadając, uderzył kolanem lewej nogi o krawędź stopnia znajdującego się pod tabernakulum, ratując głowę przed uderzeniem o stojące obok krzesło, uderzył się przedramieniem o kant tego stopnia, o które wcześniej uderzył kolanem.
Pomimo odniesionych obrażeń, samodzielnie podniósł się i zebrał rozsypany najświętszy sakrament. Po zakończeniu nabożeństwa udał się do zakrystii, odczuwając dolegliwości w obrębie kończyny górnej, jednak nie był wówczas świadomy powagi urazu nogi.
8 kwietnia 2024 r. kapłan udał się do poradni ortopedycznej, gdzie udzielono mu pomocy medycznej, a następnie wystawiono zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy za okres od 8 kwietnia do 21 kwietnia 2024 r.
Diecezja sporządziła kartę wypadku.
Sąd Rejonowy w Łomży uznał odwołanie za zasadne, a decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa.
Sporną kwestią pozostawało ustalenie, czy w dacie zdarzenia odwołujący się podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu, co warunkuje prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej. Organ rentowy dokonał niezrozumiałej interpretacji przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którą ochrona ubezpieczeniowa w razie wypadku przy posłudze duszpasterskiej zależy od tego, czy w dacie wypadku duchowny z tytułu umowy o pracę nie uzyskał wyższego dochodu, który powoduje uwzględnienie jedynie ubezpieczeń z umowy o pracę. Innymi słowy, opłacający składki na ubezpieczenie wypadkowe duchowny może nie skorzystać z ochrony ubezpieczeniowej, jeśli wypadek wydarzył się w niewłaściwym miesiącu.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są duchownymi.
Z kolei art. 16 ust. 10 ustawy stanowi, że składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe duchownych podlegających obowiązkowo tym ubezpieczeniom, finansują:
- duchowni - w wysokości 20 proc. składki oraz Fundusz Kościelny - w wysokości 80 proc. składki;
- Fundusz Kościelny - w wysokości 10 proc. składki za członków zakonów kontemplacyjnych klauzurowych, misjonarzy w okresach pracy na terenach misyjnych.
Żadnych dowodów na prowadzenie przez ubezpieczonego działalności gospodarczej organ nie przedłożył. Należy wnioskować, że przypisywanie odwołującemu się takiej działalności nastąpiło na skutek błędu organu.
Czytaj też w LEX: Witoszko Wioletta, Wypadek przy pracy - związek zdarzenia z pracą - związek funkcjonalny. Glosa do wyroku SN z dnia 3 kwietnia 2013 r., II UK 220/12>
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 48.3 zł
Krytyka ZUS przez sąd
Sąd uznał, że wykładnia ZUS jest absurdalna. - Czy można uznać za racjonalne, sprawiedliwe i proporcjonalne, że w przypadku zbiegu tytułów ubezpieczenia, jeśli ta osoba zginęłaby w wyniku wypadku przy pracy, to jej rodzinie nie należałoby się jednorazowe odszkodowanie, a gdyby zginęła w trakcie wykonywania zwykłych czynności przy prowadzeniu działalności gospodarczej takie świadczenie rodzinie by przysługiwało - punktował.
Przepisy powinny być tak interpretowane, by zapewnić obywatelom w jak najszerszym zakresie realizację ich praw i wolności określonych w Konstytucji i sprecyzowanych w ustawach. W przedmiotowej sprawie jedyną racjonalną wykładnią przepisów ustaw o systemie ubezpieczeń społecznych i o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych jest uznanie, że ubezpieczenie wypadkowe nie podlega przepisom o zbiegu tytułów ubezpieczenia. Tylko taka wykładnia, zdaniem sądu, jest zgodna z językowym brzmieniem art. 9 ustawy o sus oraz z dyrektywami wykładni celowościowej i logicznej oraz nie prowadzi do absurdu. Wykładnia przyjęta przez organ rentowy jest w sposób oczywisty sprzeczna z zasadą państwa prawa, nie zapewnia bowiem pewności prawa, pewności sytuacji prawnej ubezpieczonych oraz ich równości wobec prawa.
Sąd podkreślił, że żaden przepis ustawowy nie uzależnia ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia wypadkowego od wysokości dochodu w danym miesiącu. Ochrona ta winna następować zawsze w sytuacjach określonych w art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych i wobec podmiotów tam wskazanych bez żadnych dodatkowych warunków.
Reasumując, sąd doszedł do wniosku, że w świetle powołanych przepisów nie budzi wątpliwości, że osoba duchowna, która w dacie zdarzenia pełni posługę duszpasterską, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, w tym również ubezpieczeniu wypadkowemu. Konstrukcja ustawowa nie przewiduje wyłączenia z tego tytułu w razie istnienia innych tytułów do ubezpieczenia, jak chociażby zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.
Wyrok Sądu Rejonowego w Łomży z 20 maja 2025, sygn. akt IV U 138/24
Polecamy też w LEX: Paśnik Jerzy, Finansowanie ubezpieczeń społecznych duchownych a zasada ochrony praw słusznie nabytych>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
