Zakład Ubezpieczeń Społecznych opublikował „Podsumowanie sytuacji finansowej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w pierwszym kwartale 2022 r.”. Z dokumentu wynika, że I kwartał 2022 r. w zakresie parametrów makroekonomicznych okazał się lepszy od przewidywań ekonomistów. Parametry kluczowe z punktu widzenia przychodów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyglądały pozytywnie: zatrudnienie (w sektorze przedsiębiorstw) wzrosło o 2,3 proc. r/r, natomiast przeciętne miesięczne wynagrodzenie wzrosło aż o 11,7 proc. Liczba ubezpieczonych w ZUS na koniec pierwszego kwartału br. wyniosła 16 140 tys. osób (ubezpieczeni w ubezpieczeniach emerytalnym i rentowych). Na koniec marca 2022 r. ta liczba zwiększyła się o 1,9 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Jak zauważa ZUS, w Polsce pracuje coraz więcej cudzoziemców – stanowią oni 5,7 proc. wszystkich ubezpieczonych.
- Sytuacja na rynku pracy przełożyła się na dobrą kondycję finansową FUS, o czym świadczy osiągnięty poziom wskaźnika pokrycia bieżących wydatków wpływami ze składek i ich pochodnych. Parametr ten pozwala na obiektywną ocenę utrzymania zdolności funduszu do wypłaty świadczeń. W pierwszym kwartale 2022 r. jego wartość wyniosła 82,6 proc. – twierdzi ZUS.
Czytaj również: ZUS ma prognozę sytuacji finansowej FUS na lata 2022-2026
Czy sytuacja FUS jest stabilna?
Według ZUS, sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest stabilna. – Pomimo ogromnych trudności – najpierw pandemii COVID-19, a teraz wojny w Ukrainie, sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest stabilna. Rekordowy poziom pokrycia wydatków wpływami ze składek jest konsekwencją dwucyfrowego wzrostu wynagrodzeń rok do roku oraz rosnącego zatrudnienia, które przekłada się na wzrost liczby osób ubezpieczonych w ZUS – mówi cytowana w informacji opublikowanej na stronie Zakładu prezes Gertruda Uścińska. I dodaje: – Pozytywne dane notujemy także w ostatnich miesiącach. Z naszych statystyk wynika, że na koniec maja liczba płatników składek objętych ubezpieczeniem emerytalnym wyniosła 2,62 mln. To o 4 tys. przedsiębiorców więcej niż w kwietniu tego roku i o 132 tys. więcej niż w lutym 2020 roku. Z kolei liczba osób pracujących objętych ubezpieczeniem emerytalnym wyniosła na koniec maja 15,83 mln osób. Jest to o 25 tys. więcej osób niż pod koniec maja tego roku i o 346 tys. osób więcej w porównaniu ze stanem z lutego 2020 r.
A jak to wygląda w danych za styczeń-marzec 2022 r.?
Z dokumentu opublikowanego przez ZUS wynika, że największą pozycją przychodów FUS były składki na ubezpieczenia społeczne, których kwota według przypisu w okresie styczeń–marzec br. wyniosła 63,9 mld zł i była o 11 proc. wyższa od osiągniętej w analogicznym okresie 2021 r. Wpływy składek wyniosły 60,5 mld zł i były o 9,7 proc. wyższe niż w pierwszym kwartale 2021 r. Dalej jednak ZUS podaje: - W okresie trzech miesięcy tego roku fundusz otrzymał dotację z budżetu państwa w kwocie 9,3 mld zł, czyli o 8,2 mld zł większą niż w pierwszym kwartale 2021 r.
W ramach dotacji od 2019 r. wykazywane są również środki, które stanowią refundację składek przekazanych do OFE. - W okresie styczeń–marzec 2022 r. kwota ta wyniosła 994,8 mln zł i wzrosła rok do roku o 5,6 proc. Wpłaty z OFE, tj. środki przekazane do funduszu emerytalnego w związku z ukończeniem przez ubezpieczonego wieku niższego o 10 lat od wieku emerytalnego, ukształtowały się na poziomie 1,9 mld zł i były wyższe od przekazanych w analogicznym okresie 2021 r. o 18,5 proc. na skutek wyższej niż przed rokiem wyceny aktywów OFE – czytamy w analizie Zakładu.
- Warto zwrócić uwagę, że przypis składek jest niższy niż wzrost wynagrodzeń w gospodarce oraz, że wpływy ze składek hamują - nie ma już imponujących wzrostów co oznacza, że widać początki recesji. Należy także wskazać ogromny wzrost dotacji z budżetu państwa względem analogicznego okresu – ponad 800 proc., ale tak naprawdę wynika to z faktu, że w 2020 roku przesunięto środki z Funduszu COVID-19 do FUS – mówi dr Antoni Kolek, prezes spółki Instytut Emerytalny. Jak podkreśla, niestety nie ma danych ilustrujących wpływy na poszczególne fundusze w ramach FUS. Ale można zakładać, że wyższa wydolność FUS wynika z wyższych wpływów na fundusz chorobowy i fundusz wypadkowy, co oznacza, że sytuacja FUS wcale nie jest taka dobra, a jest polepszana przez ograniczenie wydatków w funduszu chorobowy i wypadkowym – podkreśla dr Kolek.
Transfery do ludności to główny koszt FUS
Jeśli zaś chodzi o koszty funduszu, to w omawianym okresie wyniosły one 73,6 mld zł i były o 4,2 mld zł większe niż w pierwszym kwartale 2021 r. Największą ich pozycją były transfery na rzecz ludności w kwocie 72,3 mld zł, obejmujące świadczenia emerytalno-rentowe oraz pozostałe świadczenia. Jak podaje ZUS, w okresie styczeń–marzec wydatki na emerytury i renty finansowane z FUS wyniosły 64,3 mld zł, tj. o 6,8 proc. więcej niż przed rokiem – to wynik rosnącej liczby świadczeń emerytalnych oraz ich waloryzacji.
Przeciętna wypłata emerytury i renty w okresie styczeń–marzec br. wyniosła 2 669,03 zł i była wyższa o 6,6 proc. r/r. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wysokość świadczeń była ich waloryzacja – w 2022 r. wskaźnik waloryzacji wyniósł 107 proc. Miesięczny skutek waloryzacji emerytur i rent wypłacanych z FUS wynosi 1 431,5 mln zł.
W pierwszym kwartale 2022 r. wypłacono przeciętnie miesięcznie 7 808,8 tys. świadczeń emerytalno-rentowych, tj. o 3,0 tys. mniej niż w analogicznym okresie 2021 r. Przeciętnie miesięcznie wypłacono:
- 6 030,8 tys. emerytur – o 46,4 tys. więcej niż w analogicznym okresie 2021 r.;
- 1 188,4 tys. rent rodzinnych, czyli o 5,5 tys. mniej niż w analogicznym okresie 2021 r.;
- 589,6 tys. rent z tytułu niezdolności do pracy, co oznacza spadek o 43,9 tys. w stosunku do pierwszego kwartału 2021 r.
Pozostałe świadczenia wypłacane z FUS w okresie styczeń–marzec br. wyniosły 8,0 mld zł i były niższe o 1,6 proc. w porównaniu do analogicznego okresu 2021 r. Największy udział w wydatkach na pozostałe świadczenia miały wypłaty zasiłków chorobowych, których kwota w omawianym okresie wyniosła 3,9 mld zł i była niższa o 5,8 proc. w stosunku do pierwszego kwartału 2021 r. Przeciętna wysokość zasiłku wzrosła o 6,2 proc. r/r, natomiast liczba dni zasiłkowych zmniejszyła się o 11,3 proc.
Według ZUS, wydatki na zasiłki macierzyńskie w pierwszym kwartale br. wyniosły 2,3 mld zł i były wyższe o 1,7 proc. w stosunku do pierwszych trzech miesięcy 2021 r. Przeciętna wysokość zasiłku macierzyńskiego wzrosła o 8,1 proc. w stosunku do analogicznego okresu 2021 r., natomiast liczba dni, w których pobierano zasiłki macierzyńskie, była niższa o 6,0 proc. r/r. Wydatki na świadczenia rehabilitacyjne wyniosły 583,6 mln zł i były niższe od poniesionych w analogicznym okresie 2021 r. o 2,1 proc. Było to wypadkową wzrostu przeciętnej wysokości świadczenia o 6,3 proc. r/r oraz spadku liczby świadczeń o 7,9 proc. r/r.
Z kolei kwota wydatków na zasiłki pogrzebowe wyniosła 531,1 mln zł i wzrosła o 3,5 proc. w stosunku do pierwszych trzech miesięcy 2021 r. z powodu większej liczby zgonów. W pierwszym kwartale 2021 r. wypłacono 132,9 tys. zasiłków pogrzebowych, tj. o 4,5 tys. więcej niż w analogicznym okresie 2021 r.
Wydatki na zasiłki opiekuńcze w pierwszym kwartale br. wyniosły 459,3 mln zł i były wyższe o 4,9 proc. w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku. Liczba dni zasiłkowych była niższa o 11,1 proc. w porównaniu do pierwszego kwartału ubiegłego roku. Przeciętna wysokość zasiłku wzrosła o 18,0 proc. r/r.
- W pierwszym kwartalne 2022 r. wydaliśmy więcej na zasiłki pogrzebowe niż w pierwszym kwartale 2021. To nie wróży dobrze także na 2022 rok – uważa dr Antoni Kolek.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
