Marek A. (dane zmienione) dowiedział się od znajomego o możliwości zatrudnienia u pracodawcy prowadzącego hurtownię owoców i warzyw. Umówił się więc na rozmowę kwalifikacyjną, w wyniku której doszło do zawarcia umowy o pracę. Po miesiącu pracownik zachorował na zapalenie otrzewnej, czego skutkiem było pęknięcie wrzodu na żołądku. Na zwolnieniu lekarskim przebywał przez trzy miesiące, po czym powrócił do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wszczął postępowanie kontrolne. Organ uznał, że zatrudnienie Marka A. było pozorne, więc nie podlegał on obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Pracownik nie zgodził się z wydaną w tej sprawie decyzją i wniósł odwołanie.
Dokumenty nie przesądzają o wykonywaniu pracy
Sprawą zajął się Sąd Okręgowy Warszawa-Praga, który wskazał, że nie ujawniono okoliczności wskazujących na zawarcie umowy o pracę dla pozoru. Ponadto wystąpiły wszystkie elementy konieczne dla zaistnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. Sąd zwrócił uwagę, że zgromadzony materiał dowodowy potwierdził wykonywanie pracy przez pracownika. Wskazywały na to zeznania świadka, pracownika i pracodawcy. Podkreślono też, że uwadze organu uszło, że wykonywanie obowiązków nie mogło być dowiedzione wyłącznie na podstawie odpowiedniej dokumentacji. Marek A. nie świadczył bowiem czynności biurowo-administracyjnych i nie podpisywał żadnych dokumentów, tylko sortował i pakował warzywa oraz układał skrzynki i kartony w hurtowni. Wobec tego, poza zawarciem przez strony umowy o pracę, przejściem wstępnych badań lekarskich, szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego oraz faktu figurowania na listach prac, nie było możliwe przeprowadzenie innych dowodów z dokumentów.
Sprawdź w LEX: Pozorność umowy o pracę zawartej w okresie ciąży. Glosa do wyroku SN z dnia 29 czerwca 2017 r., III UK 172/16 >>>
Czytaj także: Sąd: ZUS mógł uznać zatrudnienie członka rodziny za pozorne >>>
Zeznania przesądziły sprawę
SO zwrócił uwagę, że dla objęcia pracownika ubezpieczeniami społecznymi, fundamentalne znaczenie ma ustalenie czy faktycznie wykonywał on obowiązki za wynagrodzeniem oraz pod nadzorem pracodawcy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że Marek A. świadczył czynności na rzecz swojego pracodawcy. Powyższa okoliczność wynikała z zeznań świadka, które korelowały w całości z przedstawionymi przez strony stanowiskami. W ramach wykonywania obowiązków, głównym zadaniem pracownika było sortowanie i pakowanie pomidorów. Zdarzało się też, że przewoził on warzywa ze szklarni za pomocą palety. W związku z tym należy uznać, że strony stosunku pracy udowodniły, że pracownik faktycznie wykonywał obowiązki na rzecz swojego pracodawcy. Sąd wskazał, że w zakresie pobieranego wynagrodzenia decydujące znaczenie miały przedstawione dokumenty. Wynikało z nich bowiem, że pracownik otrzymywał od pracodawcy należne wynagrodzenie, co zostało potwierdzone dowodami w postaci listy płac. Strony stosunku pracy tłumaczyły, że wynagrodzenie było płacone gotówką, ponieważ pracownik był w trakcie rozwodu.
Zachorowanie nie przesądza o pozorności
ZUS twierdził, że pracodawca nie udowodnił posiadania wymiernych korzyści z tytułu zatrudnienia pracownika. W ocenie sądu, okoliczność ta nie była jednak związana z przedmiotem sporu. W toku postępowania, strony stosunku pracy musiały bowiem wykazać, że pracownik świadczył czynności na rzecz pracodawcy pod jego nadzorem i za umówionym wynagrodzeniem. Pracodawca nie miał więc obowiązku wykazywać i uzasadniać przyczyn, dla których zatrudnił do pracy właśnie Marka A. Sąd zwrócił też uwagę, że o pozorności umowy o pracę nie decyduje fakt powstania niezdolności do pracy na krótko po nawiązaniu stosunku pracy. Było to bowiem wydarzenie nagłe, które wystąpiło w związku z zaognieniem nieujawnionej choroby. Pracownik nie leczył choroby wrzodowej i w dniu nawiązania stosunku pracy nie zdawał sobie sprawy ze złego stanu zdrowia. Nie można było więc przyjąć, że umowa o pracę została zawarta dla pozoru. Zasadności tego stanowiska wynika też z faktu, że pracownik kontynuował stosunek pracy po zakończeniu leczenia. Mając powyższe na uwadze, SO stwierdził, że pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
Wyrok SO Warszawa-Praga w Warszawie z 24 sierpnia 2022 r., sygn. akt VII U 323/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
