Większy problem może być z tym, że niektórym usługodawcom PPK może się przestać po prostu opłacać, a także, że nie będzie komu odebrać aktywów, które pojawią się na rynku z związku z planowaną likwidacją jeszcze w 2020 roku systemu otwartych funduszy emerytalnych. 

Prognozy vs rzeczywistość

Na konferencji prasowej Polskiego Funduszu Rozwoju, która miała miejsce w dniu 4 lutego 2020 r. usłyszeliśmy, że aktualnie aktywa zgromadzone w ramach wszystkich funduszy zdefiniowanej daty w ramach ruszających Pracowniczych Planów Kapitałowych wynoszą obecnie 275 mln złotych. Natomiast prognozuje się, że na koniec kwietnia aktywa zgromadzone w PPK wyniosą 1,1 mld złotych, a do końca 2020 r. kwota ta wzrośnie do około 3 mld złotych.

Czytaj w LEX: Pracownicze Plany Kapitałowe - nowe obowiązki pracodawców >

Jeśli te dane się potwierdzą, to w praktyce oznacza to, że planowane przez rząd w uzasadnieniu projektu ustawy o PPK kwoty zgromadzone w ramach PPK były nie tylko przestrzelone, ale wręcz nierealne. Przypomnijmy, że na stronach Sejmu do dnia dzisiejszego można znaleźć Ocenę Skutków Regulacji z sierpnia 2018 r. do projektu ustawy o PPK. W dokumencie tym szacowano, że na koniec 2020 r. aktywa PPK będą wnosić 18 mld zł. Różnica sześciokrotna na niekorzyść obecnych prognoz. Niestety, taki rozstrzał nawet przyjmując, że w uzasadnieniu projektu przyjęto optymistyczne założenia, nakazuje zastanowić się, czy rzeczywiście ten projekt został dobrze zaplanowany i policzony.

 


 

Ryzyko zmian na rynku dostawców produktu PPK

Tajemnicą poliszynela jest, że nie wszystkie spośród 20 podmiotów oferujących obecnie PPK, odniosły sukces pozyskując odpowiednią liczbę podmiotów zatrudniających, z którymi udało im się zawrzeć umowy o zarządzanie PPK. Publicznie dostępne dane wskazują, że byli i tacy potencjalni usługodawcy PPK, którzy nie zawarli żadnej umowy o zarządzanie PPK, albo zawarli ich ledwo kilkanaście, na około 4000 możliwych do zawarcia umów o zarządzanie PPK w pierwszej transzy największych podmiotów zatrudniających. Nie jest to sukces. Jeśli dany podmiot nie osiągnie również  sukcesu w drugiej transzy w postaci pozyskania odpowiedniej liczby klientów (podmiotów zatrudniających) oraz uczestników PPK, to należałoby zadać sobie pytanie o zasadność oferowania produktu PPK, w tym o sens ponoszenia kosztów w postaci np. 700 tys. zł opłaty za miejsce na rządowym portalu PPK. W efekcie prędzej czy później liczba dzisiejszych 20 oferentów produktów PPK ulegnie zmniejszeniu. Pytanie tylko, kto i kiedy z tej stawki wypadnie. Dużo mniejszy niż zakładany poziom partycypacji w PPK oraz mniejsze aktywa tam zgromadzone są czynnikami, które mogą tylko przyśpieszyć ten nieunikniony proces konsolidacji. Zresztą potwierdza to pośrednio także historia zmian w OFE, tam też startowano z około 20 podmiotami, by teraz kończyć ledwie z połową. 

Sprawdź w LEX:

 

 


Mniejsze zakładane aktywa w PPK a OFE

Kolejna równie istotna kwestia to relacje między PPK a OFE. Oczywiście nikt nie ma wątpliwości, że są to różne rozwiązania z uwagi na inny sposób traktowania w zakresie kwestii prywatności środków, ale są one dosyć podobne w zakresie zaangażowania w inwestycje w papiery notowane na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Nie można wykluczyć, że w ramach planowanej w 2020 r. likwidacji OFE może nastąpić konieczność sprzedania przez obecnie zarządzających OFE części aktywów akcyjnych zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. W założeniu twórców PPK, właśnie to PPK powinny być odbiorcą tych akcji. Niestety, jeśli okaże się, że istotnej podaży z OFE będzie towarzyszył mały popyt ze strony funduszy PPK, to nie można wykluczyć, że będzie to miało negatywny wpływ na rynek. Niestety, niska partycypacja w PPK oraz relatywnie niewielkie aktywa nie są zjawiskiem pożądanym. Należy mieć nadzieję, że najbliższe miesiące przyniosą zmiany trendu w tym zakresie.

dr Marcin Wojewódka, radca prawny w kancelarii Wojewódka i Wspólnicy, wiceprezes zarządu w Instytucie Emerytalnym

Zobacz procedury w LEX:

Ustalenie terminów zawarcia umowy o prowadzenie PPK i umowy o zarządzanie PPK w okresie przejściowym >

Kwalifikowanie świadczeń stanowiących podstawę naliczania wpłat do PPK >

Wpływ terminu wypłaty wynagrodzenia (do końca miesiąca i do 10. dnia następnego miesiąca) na sposób naliczania i odprowadzanie wpłat do PPK  >