Pracodawca rozwiązał z pracownicą umowę o pracę bez wypowiedzenia z jej winy. Sąd Rejonowy w Zamościu przywrócił ją jednak do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądził na jej rzecz ponad 19 tys. zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.
Pracownica domagała się wyższego świadczenia
Pracownica twierdziła, że świadczenie powinno zostać wypłacone za cały okres pozostawania bez pracy. Sąd Okręgowy w Zamościu utrzymał jednak w mocy wyrok pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazał, że jeden z przepisów zakładowego układu zbiorowego pracy stanowił, że pracodawca nie będzie wypowiadał umów o pracę osobom, którym brakuje 6 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego. Niemniej sąd uznał, że przepis ten nie rozszerza zastosowania art. 39 kodeksu pracy w odniesieniu do obowiązku zasądzenia wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy. Pracownica nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem, więc wniosła skargę kasacyjną.
Czytaj w LEX: Ochrona przedemerytalna - jak ustalić zakres ochrony >
Szczególna ochrona nie zawsze obowiązuje
Sprawą zajął się Sąd Najwyższy, który wskazał, że zgodnie z art. 39 kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Pracodawca może jednak rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy. W takim przypadku szczególna ochrona przed wypowiedzeniem ma znaczenie tylko w kontekście i na płaszczyźnie roszczeń, które przysługują pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy przez pracodawcę.
Czytaj także: Pracodawca nie zwolni już pracownika szczególnie chronionego, aż do ostatecznego wyroku >>>
Postanowienie układu nie jest przepisem szczególnym
Zgodnie z art. 57 par. 1 kodeksu pracy, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc. Natomiast w myśl art. 57 par. 2 ww. ustawy, niektórym kategoriom pracowników (m.in. pracownikom w wieku przedemerytalnym - art. 39 Kp), z którymi rozwiązano umowę o pracę przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego. Sąd ocenił, że postanowienie zakładowego układu zbiorowego pracy nie może zostać uznane za przepis szczególny w rozumieniu art. 57 par. 2 Kodeksu pracy. W przepisie ustawy przewidziano bowiem wyjątek od reguły, który nie powinien być interpretowany rozszerzająco. Ponadto należy go odnosić wyłącznie do przepisów Kodeksu pracy oraz pozakodeksowych przepisów ustawowych z zakresu ochrony szczególnej.
Trzeba precyzyjnie określić uprawnienia
Sąd wskazał, że możliwe jest uzgodnienie w umowie o pracę albo w układzie zbiorowym pracy korzystniejszych warunków rozwiązywania stosunków pracy niż określone w Kodeksie pracy. Warunki te mogą dotyczyć zarówno dłuższego okresu wypowiedzenia, ograniczenia możliwości wypowiedzenia umowy o pracę do określonych okoliczności, jak i uprawnienia do odszkodowania w większej wysokości. SN podkreślił jednak, że strony każdorazowo muszą szczegółowo określić zakres korzystniejszych uprawnień. W tym kontekście zwrócono uwagę, że sporne postanowienie zakładowego układu zbiorowego pracy odnosiło się wyłącznie do przesłanek ograniczających możliwość wypowiedzenia umowy o pracę, a nie do roszczeń, które przysługiwałyby pracownikowi w przypadku naruszenia tego postanowienia. Mając powyższe na uwadze, SN odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Postanowienie SN z 2 sierpnia 2023 r., sygn. akt III PSK 10/23
Czytaj też w LEX: Odszkodowania wypłacane pracownikom a koszty uzyskania przychodów pracodawcy >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
