Według ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.), obowiązek dbałości o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ochrony zbiorowej, w tym ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, a także o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego ciąży na osobach kierujących pracownikami.

Zobacz także: Nie zawsze osobiste środki ochrony indywidualnej>>

Obowiązek ten oznacza przede wszystkim utrzymanie stanu pomieszczeń i wyposażenia technicznego na poziomie nie tylko zapobiegającym mechanicznym urazom w zetknięciu z maszynami oraz urządzeniami technicznymi, ale także zabezpieczającym pracowników przed hałasem i drganiami mechanicznymi, nadmiernym zanieczyszczeniem powietrza lub przed innymi szkodliwościami, jak np. nieodpowiednim mikroklimatem w miejscu pracy (zbyt niska lub wysoka temperatura, nadmierna wilgotność lub zbyt suche powietrze, nieprawidłowe oświetlenie itp.), czy szkodliwym promieniowaniem. W tych obowiązkach mieści się także dbałość o sprawność środków ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem.
Pod pojęciem wyposażenia technicznego mieści się bardzo wiele urządzeń, maszyn i narzędzi, w tym urządzeń, których stan techniczny decyduje o życiu pracownika, jak np. urządzenia elektryczne, wiszące podesty robocze stosowane na budowach oraz urządzenia (jak żurawie, suwnice, zbiorniki ciśnieniowe) podlegające kontroli i dopuszczaniu do użytkowania prze inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego.

Zobacz także: Pracownik ma obowiązek dbać o stan techniczny maszyn i urządzeń>>

Na budowach są np. używane, wspomniane wyżej, ruchome (wiszące) podesty robocze, które należy poddawać sprawdzeniu pod względem ich stabilności, zamocowań oraz zabezpieczeń przed upadkiem osób i przedmiotów. Sprawdzenie to należy do obowiązków osób kierujących pracownikami, a więc mistrza lub kierownika budowy. Sprawdzenia należy dokonać po każdej zmianie usytuowania, po każdej przerwie w pracy trwającej dłużej niż 7 dni, a także po silnym wietrze, opadach śniegu lub oblodzeniu. Nieprzestrzeganie tego obowiązku może być przyczyną ciężkich wypadków pracowników korzystających z tych podestów.@page_break@

Stan techniczny narzędzi, w szczególności elektrycznych narzędzi ręcznych, powszechnie stosowanych nie tylko na budowach, również powinien być systematycznie sprawdzany przez kierownika robót lub mistrza. Wymagany stan techniczny oraz częstotliwość przeglądów, remontów i konserwacji powinna być określona w instrukcji obsługi i do tego dokumentu należy się stosować.

Zobacz także: Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym należy kontrolować zgodnie z instrukcją producenta>>

Obowiązkiem osoby kierującej grupą pracowników jest nie tylko polecenie stosowania zgodnych z przepisami bhp metod pracy lub zakazanie stosowania metod niebezpiecznych, lecz także dopilnowanie, aby pracownicy podporządkowali się takiemu poleceniu lub zakazowi. Wśród działań organizacyjnych związanych z kierowaniem pracą w sposób uwzględniający wymagania bhp przełożony powinien pamiętać o konieczności w miarę dokładnego określania sposobu i czasu wykonywania zleconej pracownikowi pracy, a przy pracach niebezpiecznych w szczególności konieczne jest wzmocnienie nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem tych prac.
W pojęciu wyposażenia technicznego mieszczą się również środki ochrony zbiorowej. Są to środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach. Podobny charakter i zastosowanie mają urządzenia ochronne, czyli osłony lub urządzenia, które zapobiegają dostępowi do stref niebezpiecznych, powstrzymują ruchy elementów niebezpiecznych, zanim pracownik znajdzie się w strefie niebezpiecznej, nie pozwalają na włączenie ruchu elementów niebezpiecznych, jeśli pracownik znajduje się w strefie niebezpiecznej, zapobiegają naruszeniu normalnych warunków pracy maszyn i innych urządzeń technicznych oraz nie pozwalają na uaktywnienie innych czynników niebezpiecznych lub szkodliwych.

Zobacz także: Bieżącą kontrolę środków ochrony indywidualnej może przeprowadzić sam pracownik>>

Kontrola sprawności urządzeń ochrony zbiorowej oraz urządzeń ochronnych przeprowadzana przez przełożonych ma duże znaczenie dla profilaktyki zbiorowej i np. w odniesieniu do urządzeń wentylacyjnych, zarówno ogólnych, jak i stanowiskowych (np. na stanowiskach spawalniczych) oraz urządzeń chroniących przed rozprzestrzenianiem się nadmiernego hałasu, jak kabiny i obudowy dźwiękoszczelne, ekrany akustyczne itp. dotyczy największych grup pracowniczych i najpowszechniejszych zagrożeń w środowisku pracy.

Zobacz także: Doboru właściwych środków ochrony indywidualnych dokonuje pracodawca>>

Zobacz także: Producent środków ochrony indywidualnej powinien dostarczyć instrukcję ich użytkowania>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.

Dowiedz się więcej z książki
Ergonomiczne warunki pracy Podręcznik do nauki zawodu BHP
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł