Prace interwencyjne to zatrudnienie bezrobotnego przez pracodawcę, które nastąpiło w wyniku umowy zawartej ze starostą i ma na celu wsparcie bezrobotnych. Jest to okresowe zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę (nie może być tutaj stosowana umowa cywilnoprawna), podczas którego starosta na podstawie zawartej umowy zwraca pracodawcy, który zatrudnił w pełnym wymiarze czasu pracy skierowanych bezrobotnych, część kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne tych osób w wysokości uprzednio uzgodnionej, nieprzekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę za każdego bezrobotnego, obowiązującej w ostatnim dniu zatrudnienia każdego rozliczanego miesiąca.
Zatrudnienie może mieć miejsce nie tylko u pracodawcy (czyli podmiotu, który już zatrudnia co najmniej jednego pracownika), ale także u przedsiębiorcy niezatrudniającego pracowników przed podpisaniem umowy ze starostą i zatrudnieniem w ramach prac interwencyjnych skierowanego bezrobotnego.
Czytaj też w LEX: Małysa-Sulińska Katarzyna (red.), Podlejski Tomasz (red.), Stec Mirosław (red.), Wsparcie potrzebujących wyzwaniem dla samorządu terytorialnego>
Istotne jest przy tym to, że umowy zawierane w ramach prac interwencyjnych nie wchodzą do limitów umów na czas określony. Podkreśla to Sąd Najwyższy w wyroku z 1 czerwca 2023 r. (sygn. akt I PSKP 11/22): - Zawarcie kolejnych umów o pracę z bezrobotnym w ramach prac interwencyjnych, w wypełnieniu kolejnych umów starosty z pracodawcą o zorganizowanie prac interwencyjnych dla osoby niepełnosprawnej, nie jest objęte ograniczeniem w zawieraniu umów o pracę na czas określony z art. 25(1) Kodeksu pracy (dalej: k.p.).
W związku z tym, że zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych odbywa się na podstawie umowy o pracę na czas określony pracodawca zobligowany jest do podjęcia i zrealizowania wszystkich standardowych działań i obowiązków związanych z nawiązaniem, przebiegiem i zakończeniem zatrudnienia.
Czytaj również: Jak wliczać do stażu pracy świadczenia dla bezrobotnych >>
Wniosek i ograniczenia podmiotowe
Pracodawca składa wniosek o organizowanie prac interwencyjnych do wybranego powiatowego urzędu pracy. Zakres treści wniosku i dołączanych do niego oświadczeń określa art. 138 ust. 4-8 ustawy z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r., poz. 620). Rozpatrzenie wniosku następuje w terminie 30 dni. Jeżeli wniosek jest niekompletny starosta wyznacza wnioskodawcy 7-dniowy termin na jego uzupełnienie.
Prace interwencyjne nie mogą być organizowane w WUP, PUP oraz biurach poselskich, senatorskich i poselsko-senatorskich. Do tych wyłączeń dochodzą także ograniczenia odnoszące się do wszystkich wnioskodawców. Wniosek o organizację prac interwencyjnych może mianowicie złożyć podmiot, pod warunkiem, że:
- osoby reprezentujące podmiot ubiegający się o organizację prac interwencyjnych lub robót publicznych lub osoby nim zarządzające w okresie ostatnich 2 lat nie były prawomocnie skazane za przestępstwo składania fałszywych zeznań lub oświadczeń, przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów lub przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, na podstawie KK, przestępstwo skarbowe na podstawie Kodeksu karno-skarbowego lub za odpowiedni czyn zabroniony określony w przepisach prawa obcego;
- na dzień złożenia wniosku nie zalega z:
- a) wypłacaniem wynagrodzeń pracownikom, z opłacaniem należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, FGŚP, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz z wpłatami na PFRON,
- b) opłacaniem należnych składek na ubezpieczenie społeczne rolników lub na ubezpieczenie zdrowotne,
- c) opłacaniem innych danin publicznych.
Starosta nie może także skierować bezrobotnego do prac interwencyjnych, jeżeli w okresie ostatnich 90 dni bezrobotny był zatrudniony w ramach tych prac lub robót u danego pracodawcy. Ograniczenie to odnosi się jedynie do przypadków wcześniejszego zatrudniania w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, a nie każdej sytuacji, w której dana osoba była wcześniej zatrudniona u tego pracodawcy. Należy jednak podkreślić, że zawarcie umowy przez starostę nie jest obligatoryjne i zawsze połączone jest z oceną nie tylko w oparciu o posiadane przez PUP środki finansowe, ale także przyjęte w urzędzie pracy zasady.
Cena promocyjna: 119.7 zł
|Cena regularna: 399 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 119.7 zł
Zobacz wzór w LEX: Klauzula informacyjna dla osób bezrobotnych>
Okres zatrudnienia
Przed wejściem ustawy o rynku pracy prace interwencyjne mogły trwać – w zależności m.in. od tego, w jakim wieku była kierowana osoba bezrobotna – do 6, 12, 18, 24 miesięcy lub nawet 4 lat. Różny był także poziom maksymalnej możliwej refundacji dla pracodawcy wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń. Niewątpliwie znacząco komplikowało to przepisy.
Obecnie prace interwencyjne mogą trwać od 3 do 12 miesięcy. Zatrudnienie ma się odbywać w pełnym wymiarze czasu pracy.
Konkretna wysokość comiesięcznej refundacji dla pracodawcy wynika z umowy zawartej ze starostą. Przepisy określają jedynie górną jej granicę – minimalne wynagrodzenie obowiązujące w ostatnim dniu każdego rozliczanego miesiąca.
Pracodawca jest zobligowany do zatrudnia bezrobotnego:
- przez okres refundacji wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne oraz
- przez połowę okresu przysługiwania refundacji po zakończeniu okresu refundacji.
O ile art. 135 ustawy o rynku pracy wskazuje na zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy w ramach prac interwencyjnych, o tyle nie zawiera regulacji przenoszącej taki obowiązek na okres zatrudnienia po zakończeniu okresu refundacji. Wymóg zatrudnienia pełnoetatowego może wprowadzać umowa ze starostą.
Ważne! Niewywiązanie się z tych warunków (jak też naruszenie innych istotnych warunków umowy ze starostą) skutkuje obowiązkiem zwrotu uzyskanej pomocy wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od całości uzyskanej pomocy od dnia otrzymania pierwszej refundacji, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.
Przepisy art. 135 ustawy o rynku pracy regulują przy tym kwestie rozwiązania umowy przez bezrobotnego albo jego zwolnienia dyscyplinarnego lub w związku z przedłużającą się nieobecnością (w oparciu o art. 53 k.p.) - starosta kieruje w to miejsce inną osobę bezrobotną. Odmowa zatrudnienia tej osoby pracodawca zwraca uzyskaną pomoc wraz z odsetkami.
Czytaj też w LEX: Szewczyk Helena, Wynagrodzenie za pracę w świetle zasad sprawiedliwości i równości>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
