Staż oznacza nabywanie przez bezrobotnego wiedzy i umiejętności przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Z jednej strony pozwala zaistnieć osobom bezrobotnym na rynku pracy, często będąc przy tym pierwszą okazją do nabycia przez nich umiejętności wykonywania pracy, przy otrzymywaniu pewnych środków finansowych. Z drugiej strony dla pracodawcy (dokładniej – organizatora stażu) może być okazją do sprawdzenia przydatności danej osoby do dalszego zatrudnienia, bez nawiązywania wprost z daną osobą umowy.

Organizatorem stażu może być:

  1. pracodawca;
  2. przedsiębiorca niezatrudniający pracowników;
  3. podmiot ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, lub jednostka tworząca podmiot ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 2 pkt 5 lit. b lub c tej ustawy;
  4. rolnicza spółdzielnia produkcyjna;
  5. pełnoletnia osoba fizyczna, nieposiadająca statusu bezrobotnego, zamieszkująca i prowadząca na terytorium RP, osobiście i na własny rachunek, działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej, w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym lub prowadząca dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z organizatorem stażu i bezrobotnym, według przygotowanego przez organizatora stażu programu określonego w umowie. Przy ustalaniu programu stażu powinny być uwzględnione predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, wykształcenie oraz dotychczasowa wiedza i umiejętności bezrobotnego.

Czytaj również: Jak wliczać do stażu pracy świadczenia dla bezrobotnych>>

Stypendium i czas realizacji programu

Podczas stażu stażyście przysługuje stypendium w wysokości 160 proc. zasiłku dla bezrobotnych (zasiłek to obecnie 1721,90 zł brutto,  a zatem stypendium to kwota 2755,04 zł). Jeżeli bezrobotny odbywa staż w niższym wymiarze czasu niż maksymalny stypendium ustala się proporcjonalnie.

Czas realizacji programu stażu nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy. Czas realizacji programu stażu bezrobotnego będącego osobą niepełnosprawną zaliczoną do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.

Ustawa  z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. Z 2025 r., poz. 620) wskazuje także na minimalny średniotygodniowy czas odbywania stażu - nie może być krótszy niż 20 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.

Stypendium wypłacana jest przez starostę. Organizator stażu nie jest obciążony jego kosztami.

 

Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe ebook
-20%
Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe ebook

Sprawdź  

Cena promocyjna: 60.8 zł

|

Cena regularna: 76 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 56.99 zł


Ograniczenia

Określono maksymalne ilości stażystów, jacy mogą odbywać staż u organizatora:

  • u organizatora stażu będącego pracodawcą -  staż mogą odbywać bezrobotni w liczbie nieprzekraczającej liczby pracowników zatrudnionych u tego organizatora w dniu składania wniosku w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
  • u organizatora stażu, który nie jest pracodawcą albo w dniu składania wniosku zatrudnia pracownika lub pracowników w łącznym wymiarze nieprzekraczającym jednego etatu, staż może odbywać jeden bezrobotny.

Przed wejściem w życie ustawy o rynku pracy bezrobotny nie mógł odbywać ponownie stażu u tego samego organizatora na tym samym stanowisku pracy, na którym wcześniej odbywał staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub przygotowanie zawodowe dorosłych. Obecnie kwestia ta uległa zmianie. Bezrobotny nie może odbywać stażu u tego samego organizatora, u którego:

  • wcześniej odbywał staż,
  • był zatrudniony, w tym jako młodociany pracownik w celu przygotowania zawodowego,
  • wykonywał inną pracę zarobkową (inną pracą zarobkową jest  wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, albo umowy o pomocy przy zbiorach, o której mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników  lub w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych)

jeżeli od dnia zakończenia poprzedniego stażu, zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej u tego organizatora nie upłynęło co najmniej 24 miesiące. Dodano do tego kolejne zastrzeżenie, zgodnie z którym łączny okres staży realizowanych przez bezrobotnego u tego samego organizatora nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Ograniczeniem objęto również samych bezrobotnych. Łączny okres staży odbywanych przez bezrobotnego nie może przekroczyć 24 miesięcy w okresie kolejnych 10 lat.

Ważne! Ustawa o rynku pracy wprowadza sankcję dla organizatora stażu. W przypadku przerwania stażu przez:

  1. starostę z powodu nierealizowania przez organizatora programu stażu lub niedotrzymywania warunków jego odbywania,
  2. organizatora stażu bez uzasadnionej przyczyny

– organizator stażu nie może korzystać z form pomocy, z wyłączeniem pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego, przez okres 12 miesięcy od dnia przerwania realizacji stażu przez starostę lub przerwania stażu przez organizatora stażu.

 

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe ebook >>


Długość stażu i premia dla organizatora

Generalnie staż może trwać od 3 do 6 miesięcy. Tak, jak we wcześniejszych przepisach, ustawa o rynku pracy przewiduje opcję stażu do 12 miesięcy. Nie dotyczy to już jednak bezrobotnych do 30 roku życia (jak było w oparciu o przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Odnosi się do ciekawej, nowej „odmiany” stażu – stażu zakończonego  potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności przeprowadzanym przez uprawnioną instytucję. Może to być – ale nie tylko – egzamin zawodowy lub czeladniczy. 

Co istotne dla organizatora stażu, w przypadku stażu zakończonego  potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności przysługuje mu premia. Warunkiem jest to, by bezrobotny uzyskał w terminie 12 miesięcy od ukończenia stażu dokument potwierdzający nabycie wiedzy i umiejętności.

Premia jest wypłacana przez starostę i przysługuje w wysokości 518 zł za każdy pełny miesiąc programu stażu, zrealizowanego dla każdego skierowanego bezrobotnego, Jest przyznawana na wniosek organizatora stażu złożony w terminie do 3 miesięcy od dnia uzyskania przez uczestnika stażu dokumentu potwierdzającego nabycie wiedzy i umiejętności.

Czytaj również: Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia opublikowana>>

Doprecyzowanie obowiązków organizatora

Ustawa o rynku pracy doprecyzowała obowiązki organizatora w stosunku do stażysty.  Przed powierzeniem bezrobotnemu wykonania zadań przewidzianych programem stażu organizator stażu:

  1. kieruje bezrobotnego, na własny koszt, na wstępne badania lekarskie, na zasadach przewidzianych dla pracowników (w zakresie i na zasadach wskazanych w art. 229 par. 8 k.p.);
  2. zapoznaje bezrobotnego z obowiązującym regulaminem pracy;
  3. przekazuje bezrobotnemu na piśmie zakres obowiązków i uprawnień.

Szczególnie należy zwrócić uwagę na kwestię badań lekarskich. Do tej pory par. 4 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad odbywania stażu wskazywał, że starosta przed skierowaniem bezrobotnego do odbycia stażu może skierować go na badania lekarskie, a organizator miał jedynie ogólny obowiązek zapewnienia bhp przy odbywaniu stażu na zasadach dotyczących pracowników.

Na zasadach przewidzianych dla pracowników organizator stażu zapewnia bezrobotnemu odbywającemu staż:

  1. bezpieczne i higieniczne warunki odbywania stażu;
  2. szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych;
  3. odzież i obuwie robocze lub ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego, ekwiwalent za pranie odzieży roboczej, środki ochrony indywidualnej, niezbędne środki higieny osobistej oraz profilaktyczne posiłki i napoje;
  4. profilaktyczną ochronę zdrowia;
  5. okresy odpoczynku;
  6. ochronę przed mobbingiem;
  7. maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt, niezbędne do wykonywania zadań na danym stanowisku.

Organizator stażu przestrzega zasady równego traktowania i nie może dyskryminować stażysty.

Inne  istotne zmiany:

  • dopuszczono możliwość odbywania stażu w formie zdalnej,
  • wprowadzono możliwość ukończenia stażu pomimo utraty statusu bezrobotnego (art. 117 ust. 3 i 4 ustawy o rynku pracy),
  • bezrobotny odbywający staż może wziąć udział w podróży służbowej i szkoleniu zorganizowanym z inicjatywy organizatora stażu lub za jego zgodą na zasadach przewidzianych dla pracowników (art. 117 ust. 2 ustawy o rynku pracy).

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.