Chodzi o pożyczkę, jaka ma być udzielana ze środków Funduszu Pracy na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy. Z sygnałów, jakie otrzymujemy wynika, że osoby samozatrudnione mają problem z wypełnieniem wniosku o udzielenie pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy przyznawanej na podstawie art. 15zzd ustawy 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tak brzmi nazwa wniosku).
Dostępny na stronach internetowych powiatowych urzędów pracy i starostw jego elektroniczny wzór wymaga podania w części C stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy na dzień 29 lutego 2020 r. I tu zaczynają się problemy. Bo osoba samozatrudniona, która prowadzi działalność gospodarczą jest mikroprzedsiębiorcą, nawet jeśli nie zatrudnia żadnego pracownika.
Zobacz procedurę w LEX: Udzielenie mikroprzedsiębiorcy pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności w związku z pandemią koronawirusa >
Samozatrudniony to też mikroprzedsiębiorca
Ustawa – Prawo przedsiębiorców nie zna pojęcia samozatrudnionego. Posługuje się natomiast pojęciem mikroprzedsiębiorcy. Zgodnie z jej art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) i b), mikroprzedsiębiorcą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Z kolei art. 15zzd ust. 1 specustawy w sprawie COVID-19 mówi wyraźnie, że w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19 starosta może, na podstawie umowy, udzielić ze środków Funduszu Pracy jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r.
Sprawdź w LEX: Czy mikroprzedsiębiorca, który w dniu 1.03.2020 r. przejął zakład pracy, ma prawo do skorzystania z rozwiązań tarczy antykryzysowej? >
Zgodnie z ust. 2, we wniosku o pożyczkę mikroprzedsiębiorca ma – pod groźbą odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń - złożyć oświadczenie o stanie zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r. w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Z kolei w myśl ust. 7, pożyczka wraz z odsetkami na wniosek mikroprzedsiębiorcy będzie podlegała umorzeniu pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca ten przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.
Czytaj w LEX: Tarcza antykryzysowa - rozwiązania dla przedsiębiorców i pracowników >
Pożyczka nie dla samozatrudnionych
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą mają problemy z wypełnieniem wniosków. O ile wpisanie „0” w formularz papierowy jest możliwe, o tyle w przypadku wniosków elektronicznych wypełnienie i złożenie ich z wpisaniem „0” w części C w rubryce dotyczącej stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy na dzień 29 lutego 2020 r., jest po prostu niemożliwe.
Sprawdź w LEX: Czy w związku z epidemią przedsiębiorca może uzyskać mikropożyczkę i jednocześnie skorzystać ze zwolnienia z ZUS? >
- Wniosek o pożyczkę adresowany jest wyraźnie do mikroprzedsiebiorców, ale jest niedostosowany do tych z nich, którzy nie zatrudniają pracowników, czyli osób samodzielnie prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, tzw. samozatrudnionych – mówi Przemysław Hinc, doradca podatkowy z kancelarii PJH Doradztwo Gospodarcze.
Jak podkreśla Hinc, samozatrudnieni, co jednoznacznie i wprost wynika z przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 Prawa przedsiębiorców są mikroprzedsiębiorcami. – Jak mikroprzedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników ma zmniejszyć zatrudnienie? Najwyraźniej twórcy przepisów nie pomyśleli o samozatrudnionych – mówi Przemysław Hinc. I dodaje, że wprost wbrew art. 15zzd ust. 1 specustawy, tworząc nieadekwatne do treści tej normy prawnej bariery, z możliwości ubiegania się o pożyczkę wykluczono znaczną część mikroprzedsiębiorców. - Możliwe, że ustawodawca chciał objąć instrumentem pożyczkowym tylko pracodawców będących mikroprzedsiębiorcami, albo wszystkich mikroprzedsiębiorców. Nie można tego jednoznacznie i bez wątpliwości wyinterpretować z tekstu aktu prawnego, ale to ani intencje ustawodawcy, ani powielaczowe prawotwórstwo resortu, lecz prawo stanowione jest źródłem prawa w Polsce. A tu przepis stanowi wyraźnie, kto jest adresatem normy prawnej – uważa Przemysław Hinc.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 4/2020 >>
Innego zdania jest dr Dominik Lubasz, radca prawny, wspólnik w kancelarii Lubasz i Wspólnicy. - Pożyczka ta, wbrew definicji mikroprzedsiębiorcy obejmującej również samozatrudnionych spełniających kryteria majątkowe i przychodowe, miała być udzielana na utrzymanie miejsc pracy. Wynika to ze składanych oświadczeń o stanie zatrudnienia – art. 15zzd ust. 2 oraz przesłanek do umorzenia pożyczki z art. 15zzd ust 7. Takie stanowisko zaprezentowało też MRPiPS w piśmie dostępnym w Internecie i kierowanym do Wojewódzkich Urzędów Pracy – mówi dr Dominik Lubasz.
Sprawdź w LEX: Jak korzystać ze zwolnienia z ZUS przewidzianego w ramach tarczy antykryzysowej? >
Chodzi o pismo Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2020 r. (nr DRP-II.0211.5.4.2020.IKS) do dyrektorów wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy, w którym resort stwierdza, że biorąc pod uwagę cel mikropożyczki, czyli utrzymanie w zatrudnieniu pracowników, mikroprzedsiębiorca, który nie zatrudniał pracowników na dzień 29 lutego br., nie może ubiegać się o pożyczkę. Według MRPiPS, mikroprzedsiębiorca, który na dzień złożenia wniosku nie zatrudnia pracowników, nie może ubiegać się o pożyczkę. – Jeżeli na dzień podpisania umowy stan zatrudnienia u mikroprzedsiębiorcy jest niższy niż w dniu 29 lutego br., pożyczkobiorca nie ma prawa do umorzenia pożyczki – pisze dalej ministerstwo.
Zmiana przepisów
Dr Lubasz zwraca przy tym uwagę, że wady tego instrumentu zostały dostrzeżone i dlatego w tarczy antykryzysowej 2 (ustawa z poprawkami Senatu wróciła właśnie do Sejmu – przyp. red.) rząd zaproponował zmianę art. 15zzd ust. 2 i 7. W efekcie wniosek o pożyczkę mikroprzedsiębiorca będzie składał do powiatowego urzędu pracy, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, po ogłoszeniu naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Sama zaś pożyczka będzie podlegała umorzeniu wraz z odsetkami na wniosek mikroprzedsiębiorcy pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.
- Tym samym wprowadza się warunek otrzymania takiej pożyczki jako nie tyle na utrzymanie stanu zatrudnienia, co utrzymanie prowadzenia działalności gospodarczej przez trzy miesiące od dnia udzielenia pożyczki. Takie sformułowanie oznacza, że pożyczką tą objęci zostaną samozatrudnieni a formularz internetowy będzie musiał ulec zmianie – podkreśla dr Dominik Lubasz.
W ocenie Przemysława Hinca, jeśli nowelizacja wejdzie w życie, to naprawiony zostanie pierwotny bałagan legislacyjny i ostatecznie otrzymamy wreszcie tekst przepisu oczyszczony ze zbędnych barier, sprzecznych z istotą regulacji, której ma służyć. A poprawiony wówczas formularz wniosku o pożyczkę wreszcie będzie odpowiadał treści normy prawnej, do której teraz nie jest dostosowany.
Czytaj również: Sejm znowelizował tarczę antykryzysową
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
