Kwestię ubezpieczenia zdrowotnego reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 146), a o dobrowolnym ubezpieczeniu społecznym mówi jej art. 68. To na podstawie art. 68 ust. 12, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje od dnia objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym i wygasa po upływie 30 dni od dnia ustania ubezpieczenia zdrowotnego w Funduszu. Z kolei z informacji dostępnych na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia wprost wynika, że umowa wygasa również w związku z uzyskaniem obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, wskazanego w art. 66 ustawy.
Czytaj również: Pracujący uczniowie i studenci wypadają z ubezpieczenia zdrowotnego>>
Umowa zlecenia a dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne
O tym jak to wygląda w praktyce przekonała się nasza Czytelniczka. - Nie prowadzę jednoosobowej działalności gospodarczej, a dochód uzyskuję z własnych spółek z tytułu świadczeń niepieniężnych i umów o dzieło. Mam dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. W październiku miałam jednorazową umowę zlecenia na wygłoszenie wykładu na jednej z uczelni. W listopadzie już w systemie eWUŚ "świeciłam się na czerwono" jako osoba nieubezpieczona. W połowie grudnia przyszła natomiast informacja, że zostałam wyrejestrowana z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Okazało się, że zlecenie automatycznie wyrejestrowało mnie z ubezpieczenia zdrowotnego. Teraz muszę poświęcić 6-8 godzin na podpisanie nowej umowy z NFZ i odkręcać wszystko w ZUS. A wszystko przez jednorazowy wykład, który trwał trzy godziny - napisała w mailu do redakcji Prawo.pl.
Czytelniczka przyznaje, że dopiero po informacji o wyrejestrowaniu z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego zajrzała do podpisanej przed laty umowy z NFZ i dopatrzyła się w niej zapisu, w którym musiała oświadczyć, że nie ma innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. – To oznacza, że każde zarejestrowanie przez ZUS innej składki zdrowotnej, przerywa dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, które nie odnawia się z automatu po okresie ubezpieczenia z tytułu umowy zlecenia. To jest duże utrudnienie, bo oznacza, że każda praca incydentalna będzie wymagała poświęcenia wielu godzin na podpisanie umowy z NFZ i odkręcanie sprawy w ZUS – dodaje. Jak podkreśla, jej przypadek nie jest wyjątkiem. Bo w podobnej sytuacji może znaleźć się wiele osób, np. artyści. – Pytanie zatem, czy nie należałoby tego mimo wszystko rozwiązać jednak systemowo, aby incydentalnie wykonywana praca nie przerywała automatycznie dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, gdy osoba ubezpieczona nie zamierza rezygnować z niego - zastanawia się.
O to, ile osób przeciętnie w miesiącu i ile osób w całym 2024 roku znalazło się w podobnej sytuacji jak pani Dorota, zapytaliśmy Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Grzegorz Dyjak z biura prasowego ZUS przekazał nam w odpowiedzi, że Zakład nie posiada takich informacji.
Zobacz w LEX: Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym > >
Cena promocyjna: 84 zł
|Cena regularna: 280 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 84 zł
Kto może ubezpieczyć się dobrowolnie?
O tym, kto podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu mówi art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. I dopiero osoby, które nie zostały wymienione w tym przepisie, a także pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym, posłowie do Parlamentu Europejskiego wybrani w Rzeczypospolitej Polskiej lub osoby niewymienione w art. 66 ust. 1, do której ma zastosowanie art. 11 ust. 3 lit. e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub art. SSC.10 ust. 3 lit. c protokołu w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego do umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, mogą – jak mówi art. 68 ust. 1 - ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP.
Mówi o tym też NFZ, wskazując, że warunkiem objęcia ubezpieczeniem dobrowolnym jest zamieszkiwanie na terytorium Polski.
Ubezpieczyć się może każdy kto nie jest:
- objęty obowiązkowym ubezpieczeniem,
- członkiem rodziny osoby ubezpieczonej,
- objęty powszechnym systemem ubezpieczenia zdrowotnego w jednym z krajów Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Jeśli natomiast chodzi o rozwiązanie umowy o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, to NFZ wskazuje, że do rozwiązania może dojść na pisemny wniosek ubezpieczonego złożony w NFZ. Umowa wygasa również po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek lub w przypadku nieopłacenia w wyznaczonym terminie kolejnej raty opłaty. Umowa wygasa również w przypadkach określonych w odrębnych przepisach, w tym na podstawie przepisów o koordynacji, w szczególności:
- po ustaleniu przez Dyrektora Wojewódzkiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia ustawodawstwa właściwego innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
- z chwilą przeniesienia miejsca zamieszkania ubezpieczającego się poza granice RP;
- w związku z uzyskaniem obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, wskazanego w art. 66 ustawy.
Po rozwiązaniu umowy dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ, należy ją wyrejestrować w ZUS, zgodnie z właściwością terytorialną.
- Niestety, ignorantia iuris nocet (nikt nie może argumentować, iż zachował się niezgodnie z normą dlatego, że nie wiedział o jej istnieniu – przyp. red.) – mówi dr Tomasz Lasocki z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich. I dodaje: - Taka jest ustawa i takie są elementy umowy, które nie podlegają negocjacjom, bo wynikają z przepisów. Część umowy z NFZ związana z obowiązkami rejestracji i wyrejestrowania jest niezwykle ważna, i warto ją przeczytać bardzo uważnie.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
