W ustawie z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1872) ustanowiona została zasada, zgodnie z którą pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego.

Czytaj również: "Trzynastkę" trzeba wypłacić do końca marca>>

Minimalny przepracowany okres

Jeżeli pracownik nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego pod warunkiem jednak, że okres ten wynosił co najmniej 6 miesięcy. Istnieje zatem minimalny okres przepracowany, którego nie osiągnięcie co do zasady pozbawi możliwości uzyskania trzynastki. Co do zasady, gdyż ustawa jednocześnie ustanawia od tego wyjątki, wymieniając pewne sytuacje, w których przepracowanie tego okresu półrocznego nie jest wymagane. Jest to o tyle istotne, że „przepracowanie” to nie tyle jedynie pozostawanie w zatrudnieniu, ale faktyczny okres świadczenia pracy, nie obejmujący większości zwolnień od pracy, nieobecności:

„Przepracowanie” oznacza faktyczne wykonywanie pracy, a nie tylko pozostawanie w stosunku pracy. Okresy pobierania przez pracownika niezdolnego do pracy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego nie podlegają wliczeniu do 6-miesięcznego okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (uchwałą Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r., sygn. akt III PZP 3/11, OSNP 2012, Nr 1–2, poz. 3).

 

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe >>


Nieobecności, które nie przekreślają prawa do trzynastki

W art. 2 ust. 3 ww. ustawy wymienia się sytuacje związane z okolicznościami rozwiązania lub nawiązania stosunku pracy albo występujących w trakcie zatrudnienia nieobecności, w razie których przepracowanie tego minimalnego okresu nie jest wymagane. To np. rozwiązanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę czy podjęcie zatrudnienie na podstawie powołania powołanie pracownika do czynnej służby wojskowej.

Wymieniając rodzaje nieobecności, których wystąpienie pozwala na uzyskanie trzynastki pomimo nie przepracowania 6 miesięcy ustawodawca zakreślił katalog zamknięty, obejmujący korzystanie z:

  • urlopu wychowawczego,
  • urlopu macierzyńskiego,
  • urlopu ojcowskiego,
  • urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
  • urlopu dla poratowania zdrowia,
  • urlopu rodzicielskiego
  • przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego,
  • urlopu opiekuńczego.

Ustawodawca wskazuje, że w wymienionych w art. 2 ust. 3 ustawy przypadkach „przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane”. Oznacza to, że regulacja ta nie ogranicza się w tym przypadku do tych tylko sytuacji, w których suma okresu faktycznie przepracowanego i któregoś z okresów wymienionych powyżej wynosi co najmniej 6 miesięcy ale obejmuje również przypadki, w których sam stosunek pracy jest krótszy - wynosi np. 3 czy 4 miesiące.

O ile wykorzystanie innych niż urlop opiekuńczy nieobecności wymienionych w przepisach art. 2 ust. 3 ustawy powiązane jest z  pewną sytuacją danej osoby (w większości związanej z rodzicielstwem i określonym wiekiem dziecka) i z reguły są to nieobecności nieco bardziej rozciągnięte w czasie, o tyle urlop opiekuńczy z art. 173(1) - 173(3) Kodeksu pracy uzyskać może każdy pracownik, a przesłanki wnioskowania o ten urlop są praktycznie nieweryfikowalne. W przypadku zaś wykorzystania nawet jednego dnia urlopu opiekuńczego pracownik, który np. podejmie zatrudnienie w jednostce budżetowej we wrześniu uzyska proporcjonalną do okresu zatrudnienia trzynastkę.

  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.