Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, który wpłynął do Sejmu we wtorek, 27 grudnia. W chwili pisania tego artykułu projekt (EW-020-1111/22) oczekiwał na nadanie numeru druku sejmowego.

Czytaj również: Rząd chce zrównać zasady przyznawania emerytur z KRUS i ZUS>>

Czytaj w LEX: Relacje zachodzące między podstawowymi pojęciami ubezpieczenia społecznego rolników >>>

Wyższe świadczenia dla rolników…

- Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników ma na celu m.in. zmianę w zakresie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych. Proponowana zmiana sprowadza się do powiązania wysokości emerytury podstawowej z kwotą w wysokości 90 proc. najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych. Emerytura podstawowa stanowi podstawę wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych, gdyż świadczenia te wypłaca się w kwocie odpowiadającej iloczynowi wskaźnika wymiaru ustalanego na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników i aktualnej emerytury podstawowej. Obecnie emerytura podstawowa (od dnia 1 marca 2022 r. wynosi 1084,58 zł) jest znacząco niższa od najniższej emerytury (od dnia 1 marca 2022 r. wynosi 1338,44 zł) - czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Jak twierdzą dalej jego autorzy, świadczenia rolnicze są stosunkowo niskie, to też zaproponowane w przedmiotowym projekcie ustawy rozwiązanie ma pozwolić zrekompensować świadczeniobiorcom ich oczekiwania w trakcie przyszłorocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych. - Jest to szczególnie istotne z tego względu, że z zapowiedzi dotyczących tegorocznej (w roku 2022) waloryzacji wynikało, że świadczenia wzrosną o 7 proc., a sposób waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych nie pozwolił osiągnąć tej wartości, co spotkało się z dużym niezadowoleniem świadczeniobiorców. Dodatkową przesłanką do zmian jest planowany wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalnych w roku 2023, na poziomie 13,8 proc. Obecny sposób waloryzacji rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych nie gwarantowałby podwyżki świadczeń na przewidywanym poziomie – podkreślają projektodawcy.

Zgodnie z propozycją rządu, od 1 marca 2023 roku emerytura podstawowa, stanowiąca  podstawę wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych, została powiązana z wysokością najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych i stanowiła jej 90 proc.

Czytaj w LEX: Pojęcie gospodarstwa domowego w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników >>>

Czytaj w LEX: Tylko okresy faktycznego opłacania składek na ubezpieczenia rolnicze powiększą emeryturę z ZUS >>

 


… i dodatek do emerytury dla rolników-obszarników

Rząd zaproponował też wprowadzenie dodatku do emerytury rolniczej, który przysługiwałby z tytułu opłacania składki, o której mowa w art. 17 ust. 2 lub 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w wysokości 0,5 proc. emerytury podstawowej za każdy rok opłacania takiej składki (nowy dodawany art. 27a). Chodzi o rolników (lub domowników), którzy prowadzą działalność gospodarczą i którzy płacą składkę w wysokości dwukrotności składki miesięcznej wynoszącej 10 proc. emerytury podstawowej, oraz o rolników, których gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 50 ha przeliczeniowych. 

- Dodanie art. 27a w projekcie ustawy jest konsekwencją postulatów zgłaszanych przez rolników i organizacje rolnicze, których zdaniem krzywdzące jest to, że osoby opłacające podwójną składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe lub składkę dodatkową z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych o powierzchni powyżej 50 ha przeliczeniowych nie uzyskują z tego tytułu rekompensaty podczas ustalania prawa do emerytury rolniczej. Na podstawie tego przepisu będzie przysługiwał takim osobom dodatek z tytułu opłacania podwójnej składki albo składki dodatkowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Projekt zakłada, że zarówno rolnikom opłacającym podwójną składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, jak i rolnikom opłacającym składkę dodatkową będzie przysługiwać, oprócz części składkowej w wysokości 1 proc., dodatek do emerytury rolniczej w wysokości 0,5 proc. emerytury podstawowej za każdy rok opłacania podwójnej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe – podkreśla Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi będące autorem rządowego projektu.

Co ważne, jak twierdzi resort, dodatek z tytułu opłacania wyższej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe będzie należał do zakresu świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia. Zatem również ustalenie prawa do tego dodatku nastąpi na podstawie decyzji Prezesa KRUS i na zasadach określonych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Dodatek z tytułu opłacania podwójnej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe lub składki dodatkowej będzie podlegał podwyższaniu w wyniku corocznej waloryzacji najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych.

- Projektowana nowelizacja będzie miała wpływ na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa – czytamy w ocenie skutków regulacji w części dotyczącej źródeł finansowania. Z kolei w dodatkowych informacjach podano: - Projektowana nowelizacja powoduje konieczność ponoszenia nowych wydatków/kosztów. Projekt nie jest neutralny dla sektora finansów publicznych.

Ile zapłacą wszyscy obywatele za zaproponowane dla rolników zmiany?

Według wyliczeń KRUS, np. szacowana kwota waloryzacji w 2023 r. w wysokości 3.018,181 mln zł będzie stanowić koszt Funduszu Emerytalno-Rentowego, a szacunkowy tylko w 2023 r. łączny koszt Funduszu Emerytalno-Rentowego wprowadzenia zmiany dotyczącej osób uprawnionych do emerytury rolniczej, które otrzymają dodatek z tytułu opłacania wyższej składki, to rocznie 138,247 mln zł.

Według OSR, saldo ogółem - w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian – będzie ujemne i wyniesie 37.866,430 mln zł.

Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, z wyjątkiem m.in. przepisy dotyczącego powiązania rolniczej emerytury podstawowej z emeryturą minimalną w systemie powszechnym, które mają zacząć obowiązywać z dniem 1 marca 2023 r.