W ustawie z dnia 26 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw ustawodawca rozszerzył znacząco ilość okresów wliczanych do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia.
Wymienia je dodawany do Kodeksu pracy art. 302(1):

  1. Okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą fizyczną prowadzącą działalność pozarolniczą za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe,
  2. Okresy, w których  osoba fizyczna podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lub w których nie podlegała ubezpieczeniu na podstawie przepisów odrębnych: - wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, - wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej, - pozostawania przez osobę fizyczną osobą współpracującą z osobą wykonującą zlecenia lub umowy agencyjne; - pozostawania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej; -  pozostawania przez osobę fizyczną członkiem spółdzielni kółek rolniczych
  3. Okresy nie podlegania ubezpieczeniem przez przedsiębiorców będących osobami fizycznymi w związku z ulgą na start (art. 18 ustawa Prawo przedsiębiorców) lub pozostawania osobą współpracującą z tą osobą (o ile za okres współpracy zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe);
  4. Okresy zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe;
  5. Okresy sprawowania przez osobę współpracującą osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe,
  6. Okresy (udokumentowane) wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej przebyte za granicą.

 

Art. 302(1) k.p. wskazuje także na sposób udokumentowania większości z tych okresów.

Ważne! Art. 302(1) k.p. zacznie obowiązywać:

  • od 1 stycznia 2026 r. u pracodawców będących jednostkami finansów publicznych,
  • od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia)nowelizacji w Dzienniku Ustaw u pozostałych pracodawców.

Czytaj również:  Zmiany w stażu pracy – wnioski o zaświadczenia z ZUS od stycznia 2026 r. >>

 

Dokumentowanie okresów podlegania ubezpieczeniom

Okresy, w których:

  • osoba fizyczna podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym (np. okres realizacji umowy zlecenia, gdy nie występował zbieg z innymi tytułami lub inne przesłanki nie podlegania ubezpieczeniom),
  • zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe (np. okres prowadzenia pozarolniczej działalności lub zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem)

potwierdzać będzie zaświadczenie wydane przez ZUS o opłaceniu za dany okres składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe z danego tytułu lub zaświadczenie wydane przez ZUS o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Przykład: Pracownik urzędu gminy zatrudniony od listopada 2025 r. przekazuje w styczniu 2026 r. pracodawcy wydruk z CEiDG, wskazujący na prowadzenie działalności gospodarczej w latach 2010 – 2015.
Przepisy art. 302(1) k.p. wskazują, że udokumentowanie okresu prowadzenia działalności, za który opłacane były składki, następuje poprzez przedstawienie zaświadczenia z ZUS. To jedyny dopuszczalny środek dowodowy przewidziany w przepisach w tym przypadku.

Wiosek do ZUS o wydanie zaświadczenia składa osoba, której zaświadczenie ma dotyczyć (pracodawca w żaden sposób w tym nie pośredniczy), wyłącznie w postaci elektronicznej za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS.
ZUS sporządza i doręcza wnioskodawcy zaświadczenie w postaci elektronicznej na profilu informacyjnym. Pisma sporządzone z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ZUS mogą zamiast własnoręcznego podpisu zawierać nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania.

 

Nowość
Kodeks pracy. Przepisy
-20%
Nowość
Kodeks pracy. Przepisy

Sprawdź  

Cena promocyjna: 10.32 zł

|

Cena regularna: 12.9 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 9.03 zł


Dokumentowanie pozostałych okresów

Art. 302(1) k.p. przewiduje także trzy grupy sytuacji, w których następować będzie zaliczanie do stażu pracy okresu, podczas którego osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Polsce:

  • udokumentowane okresy prowadzenia działalności pozarolniczej, zleceń i inne wymienione w art. 302(1) par. 1 i 2 k.p, w których osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie odrębnych przepisów,
  • okresy objęte tzw. ulgą na start przedsiębiorcy (art. 18 ustawa Prawo przedsiębiorców),
  • udokumentowane okresy wykonywania pracy zarobkowej na innej podstawie niż stosunek pracy przebyty za granicą.

Najprościej będzie z okresem drugim – okres korzystania z ulgi na start - gdyż tutaj także wystawiane będzie zaświadczenie przez ZUS o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego (i zaświadczenie to będzie podstawą do zaliczenia tego okresu do stażu pracy).
W pozostałych dwóch przypadkach przepisy wskazują jedynie na to, że okresy te mają być udokumentowane.
Udokumentowanie leży po stronie pracownika, który może go dokonać, przedstawiając bardzo rożne dokumenty. Istotne jest to, by były one wiarygodne i wykazywały konkretny okres realizowania np. umowy zlecenia w sposób nie budzący wątpliwości. Mogą to być potwierdzenia podatkowe, zaświadczenie od zleceniodawcy, podpisywane kolejno umowy, zaświadczenia z zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych.  W niektórych przypadkach będzie to problematyczne i pracownik nie przedstawi jednego wiarygodnego dokumentu, a raczej ich pewien zestaw, który łącznie odczytywany uprawdopodobnić będzie mógł dany okres.

Przykład: Czy w przypadku osoby, która realizowała podczas studiów półroczne zlecenie wystarczające będzie udokumentowanie poprzez przedstawienie zawartej umowy zlecenia?
Przedstawiona umowa potwierdzać będzie fakt jej zawarcia ale nie tworzy w żadnym razie pewności, że we wskazanym w niej okresie zatrudnienie na jej podstawie zostało zrealizowane (mogła zostać rozwiązana przed upływem terminu w niej wskazanego). Powinna zostać uzupełniona np. zaświadczeniem od zleceniodawcy, kopiami rachunków (rachunku) do zlecenia, kopiami potwierdzeń liczby godzin świadczenia usług.

Czytaj więcej na temat tych zmian w LEX: Ustalanie stażu pracy - zmiana Kodeksu pracy >

Czytaj też w LEX: Zmiany w prawie pracy w 2026 r. >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.