Zakład Ubezpieczeń Społecznych opublikował analizę „Emerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 2024 r. w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 1 780,96 zł)". Wynika z niej, że w grudniu 2024 r. wypłacono 433,1 tys. emerytur nowosystemowych w wysokości niższej niż najniższa ustawowa wysokość emerytury – tj. ponad 9,2 proc. więcej niż w grudniu 2023 r. (396,9 tys.). Były to emerytury przyznane osobom o niepełnym stażu, których to emerytur, zgodnie z art. 87 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nie podwyższa się do kwoty najniższej emerytury. W ciągu ostatnich 14 lat liczba emerytur nowosystemowych wypłacanych w wysokości niższej niż najniższa emerytura wzrosła ponad osiemnastokrotnie, a ich udział w liczbie wypłacanych emerytur nowosystemowych wzrósł z 4,2 proc. w grudniu 2011 r. do 9,9 proc. w grudniu 2024 r.
- Można zauważyć stały, rosnący trend liczby świadczeniobiorców pobierających emerytury niższe od najniższej, z przyśpieszeniem wzrostu po roku 2017. Natomiast odsetek takich świadczeń w stosunku do całości wypłacanych emerytur nowosystemowych rósł w trzech fazach: lekkiego wzrostu do 2016, wyraźnego wzrostu w latach 2017-20 i ustabilizowaniu na wysokim poziomie po roku 2020 do chwili obecnej. W liczbie emerytów pobierających emerytury niższe od najniższej w latach 2023 (396,8 tys.) i 2024 (433,1 tys.) te same osoby stanowią liczbę 376,8 tys. Można powiedzieć, że 87 proc. ogółu świadczeniobiorców w XII 2024 r. to „kontynuatorzy” pobierania emerytury z XII 2023, natomiast 95 proc. osób pobierających emeryturę w XII 2023 r. przeszło do grupy pobierających również w XII 2024 r. – twierdzą autorzy analizy.
Czytaj również: Najniższa emerytura i renta socjalna wzrosną o niecałe 100 złotych>>
Kto pobiera emerytury niższe od najniższej
Według danych ZUS, wśród osób pobierających w grudniu 2024 r. emeryturę w wysokości niższej niż najniższa zdecydowanie przeważały kobiety (stanowiły 77,4 proc. ogółu). Od kilku lat zaobserwować można rosnący odsetek mężczyzn pobierających emeryturę w wysokości niższej niż najniższa – w grudniu 2014 r. stanowili oni 1,2 proc., w grudniu 2015 r. – 5 proc., w grudniu 2022 r. – 19,8 proc., w grudniu 2023 r. – 21,3 proc., a w grudniu 2024 r. – 22,6 proc.
Średni wiek osób pobierających w grudniu 2024 r. emeryturę w wysokości niższej niż najniższa wynosił 66,9 roku (w przypadku kobiet było to 66,2 roku, w przypadku mężczyzn – 69 lat). Najczęściej występującym wiekiem (dominantą) tej grupy emerytów w przypadku kobiet to 64 lata, a w przypadku mężczyzn – 66 lat. Mediana w grupie kobiet wyniosła 66, a w grupie mężczyzn 69 lat. Średni wiek osób pobierających w grudniu 2024 r. emeryturę w wysokości niższej niż najniższa był ponownie nieznacznie wyższy od średniego wieku osób pobierających tę emeryturę w grudniu 2023 r. – ogółem o 0,4 roku.
Widoczna jest znacząca przewaga kobiet w każdym wspólnym z mężczyznami wieku pobierania świadczenia – która maleje wraz z wiekiem - od prawie 2,3 krotnej dla 65 lat do mniej, niż 1,7 krotnej dla 75 lat.
Cena promocyjna: 53.1 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 41.3 zł
Emerytura niższa od najniższej, czyli jaka?
Jak twierdzi ZUS, średnia wysokość emerytury w wysokości niższej niż najniższa ustawowa wysokość emerytury wynosiła według stanu na grudzień 2024 r. 1127,76 zł (1009,77 zł w 2023 r.). Mediana tego typu świadczenia to 1174,84 zł (1050,59 zł w 2023 r.). Wartości kwartyli wyniosły odpowiednio: 900,30 zł (pierwszy) i 1417,82 zł (trzeci). Statystycznie najczęstszą wartością (dominantą) była kwota 1405,63 zł, zaś odchylenie standardowe wyniosło 381,14 zł (331,35 zł w 2023 r.).
Spośród osób pobierających w grudniu 2024 r. emeryturę nowosystemową w wysokości niższej niż najniższa ustawowa wysokość, 9,1 proc. (10,8 proc. w 2023 r., 14,6 proc. w 2022 r.) pobierało ją w wysokości 600 zł i mniej (w grupie mężczyzn było to 17,8 proc., w przypadku kobiet – 6,7 proc.), 8,7 proc. (13,1 proc. w 2023 r., 19,9 proc. w 2022) - w wysokości pomiędzy 600,01 a 800,00 zł (12,7 proc. wśród mężczyzn, 7,6 proc. wśród kobiet), zaś 82,1 proc. (76,2 proc. w 2023 r., 65,4 proc. w 2022 r.) w wysokości powyżej 800 zł (69,6 proc. wśród mężczyzn, 85,7 proc. wśród kobiet). Najwyższy odsetek kobiet pobierał tę emeryturę w wysokości z przedziału 1 200,01 – 1 300,00 (1 000,01 - 1 100,00 zł w 2023 r.; 900,01 - 1 000,00 zł w 2022 r.), natomiast najwyższy odsetek mężczyzn – z przedziału 1 300,01 – 1 400,00 zł (tak samo jak w 2023 r., 1 100,01 - 1 200,00 zł w 2022 r.). Widoczny jest trend przesuwania się rok do roku liczności świadczeniobiorców w stronę przedziałów wyższych wartości wypłat, zarówno ogółem, jak i w grupach płci.
- W niższych i wyższych przedziałach wysokości (do 800 zł i powyżej 1600 zł) dominują mężczyźni, zaś pomiędzy 800 zł a 1600 zł przeważający jest udział kobiet. Oznacza to, że średnia wysokość emerytury niższej niż najniższa jest wyższa w przypadku kobiet. Średnia wysokość emerytury pobieranej w grudniu 2024 r. w wysokości niższej niż najniższa wynosiła 1127,76 zł (1009,77 zł w 2023). W przypadku mężczyzn było to 1039,65 zł (mediana 1075,15 zł), w przypadku kobiet – 1153,47 zł (mediana 1192,83 zł) – podkreśla ZUS. I dodaje: - W porównaniu z grudniem 2023 r. średnia wysokość emerytury wypłacanej w wysokości niższej niż najniższa wzrosła o 117,99 zł (w przypadku mężczyzn – 108,69 zł, w przypadku kobiet – o 122,91 zł). Nominalnie jest to spadek przeciętnych wartości wzrostów R-R 2024-2023 o ok. 10 zł w stosunku do wzrostów R-R 2023-2022. Najniższa wysokość emerytury odnotowana w grudniu 2024 r. wynosiła 0,02 zł. Pobierały ją 2 osoby: solidarnie kobieta i mężczyzna, wypłacały oddziały w Biłgoraju i we Wrocławiu, a zwaloryzowane kwoty składek dla tych świadczeń wyniosły 4,20 i 3,60 zł.
Co ciekawe, jak zauważa Zakład, wśród osób pobierających w grudniu 2024 r. emeryturę w wysokości niższej niż najniższa, aż 46 proc. (45,7 proc. mężczyzn i 46,1 proc. kobiet) miało emeryturę wyliczoną jedynie z kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego (nie miało odnotowanych składek). Oznacza to, że osoby te nie odprowadziły ani jednej składki na ubezpieczenie emerytalne po 1998 r. ZUS obserwuje brak kapitału początkowego u 5,3 proc. (7,4 proc. ogółu mężczyzn i 4,7 proc. kobiet) emerytów pobierających w grudniu 2024 r. emeryturę w wysokości niższej niż najniższa.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
