Data podpisania umowy nie zawsze pokrywa się z rozpoczęciem pracy

Art. 29 par. 1 pkt 5 ustawy Kodeks pracy wymaga, aby w treści umowy o pracę strony wyraźnie określiły termin rozpoczęcia pracy. Dzień ten na podstawie art. 26 uKp uważa się za rozpoczęcie stosunku pracy. Przepis ten stanowi bowiem, że stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie o pracę jako dzień rozpoczęcia pracy. Jeśli natomiast terminu tego nie określono - w dniu zawarcia umowy o pracę.
Oznacza to, że w przypadku, gdy strony w umowie o pracę:
- wskazały datę rozpoczęcia pracy – stosunek pracy nawiązuje się w dacie określonej w umowie o pracę,
- nie wskazały daty rozpoczęcia pracy – stosunek pracy nawiązuje się w dniu zawarcia umowy o pracę,
- wskazały datę rozpoczęcia pracy późniejszą niż dzień podpisania umowy o pracę - stosunek pracy nawiązuje się z dniem rozpoczęcia pracy.
Art. 26 uKp zezwala więc stronom na określenie w umowie dnia rozpoczęcia pracy. Warto też wskazać, że przepis ten dotyczy wyłącznie stosunków pracy, które są nawiązywane na podstawie umowy o pracę. Tym samym nie obejmuje on stosunków pracy zawartych na podstawie powołania, mianowania lub wyboru.
Zobacz procedurę w LEX: Obliczanie okresu zatrudnienia pracownika - rozpoczęcie pracy w innym dniu niż pierwszy dzień miesiąca >
Irmina Miernicka
SprawdźPojawienie się w pracy bez znaczenia
Podkreśla się, że faktyczne przystąpienie pracownika do pracy nie jest konieczne do nawiązania umowy o pracę, ponieważ dochodzi ona do skutku na mocy zgodnego oświadczenia woli stron. Stosunek pracy nawiązuje się więc w dniu wskazym jako dzień rozpoczęcia pracy niezależnie od tego, czy pracownik do niej przystąpił, czy też nie.
Zobacz procedurę w LEX: Zawarcie umowy o pracę - pisemne potwierdzenie warunków zatrudnienia >
W przypadku, gdy pracownik nie rozpoczął świadczenia pracy z przyczyn usprawiedliwionych, to pracodawca nie może stosować sankcji. Natomiast jeśli nie przystąpił on do pracy w terminie wynikającym z umowy o pracę ze swojej winy, to pracodawca jest uprawniony do wyciągnięcia wobec niego konsekwencji.
Czytaj także: SN: Inspektor pracy nie może występować do sądu o ustalenie treści stosunku pracy >>>
Sankcje dla pracownika i pracodawcy
W takiej sytuacji można go ukarać karą porządkową (art. 108-113 uKp) lub nie wypłacić wynagrodzenia za czas nieusprawiedliwionej nieobecności. Zgodnie z art. 80 uKp, wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Natomiast za czas jej niewykonywania, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Ponadto należy zwrócić uwagę, że nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. To zaś uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, czyli na podstawie art. 52 uKp. Kwestię tę należy też rozpatrzyć z drugiej strony, czyli co się dzieje, gdy po ustaleniu dnia rozpoczęcia pracy, pracodawca nie zatrudnia i nie dopuszcza pracownika do pracy. W takiej sytuacji, czas pozostawania pracownika w gotowości do świadczenia pracy uzasadnia jego roszczenie o zapłatę wynagrodzenia. Pracownik może także rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, w trybie art. 55 par. 1(1) uKp.
Sprawdź w LEX: Która data jest datą zawarcia umowy w przypadku kiedy dzień podpisania umowy nie jest tożsamy z datą rozpoczęcia pracy? >
Późniejsza data rozpoczęcia pracy
Warto też zwrócić uwagę, że nie ma przeszkód prawnych, aby strony stosunku pracy zawarły w umowie o pracę, że data rozpoczęcia pracy będzie późniejsza niż data zawarcia umowy. Należy jednak podkreślić, że okres pomiędzy datą zawarcia umowy o pracę, a datą rozpoczęcia pracy nie jest okresem zatrudnienia dla pracownika. W tym momencie jeszcze osoba ubiegająca się o zatrudnienie formalnie nie jest pracownikiem i nie korzysta z uprawnień pracowniczych. Pierwszym dniem okresu zatrudnienia pracownika będzie bowiem dzień rozpoczęcia pracy.
Zobacz w LEX:
Komentarz: Zasady zawierania umów na czas określony >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.