Z sygnałów, jakie docierały do redakcji Prawo.pl wynika, że podczas tegorocznego sezonu urlopowego wielu pracodawców miało spore problemy z odwołaniem swoich pracowników z urlopu wypoczynkowego w uzasadnionych przypadkach. Bo nie mieli z pracownikami żadnego kontaktu. I to mimo tego, że osoby te dysponowały telefonem służbowym, który przy podpisywaniu umowy o pracę otrzymały od pracodawcy. Pracodawcy nie mogli się z nimi skontaktować, bo pracownicy, idąc na urlop, zostawili telefony komórkowe w szufladach biurek. - Wszystko dlatego, że telefon komórkowy, mobilny przecież, traktowali jak telefon stacjonarny, na biurku. Numerów prywatnych do pracowników nie posiadamy, bo nie chcieli nam ich podać, powołując się na RODO i twierdząc, że to ich dane wrażliwe – napisał Czytelnik. Przyznał, że managerowie nie naciskali wcześniej na pracowników w tej sprawie, żeby nie spotkać z zarzutem naruszania ich prywatności.
- To nie jest nowe zjawisko na rynku pracy. Spotykamy się z nim już od jakichś 2-3 lat. Zwracają się do nas pracodawcy, którzy nie wiedzą, co mają zrobić w takiej sytuacji – mówi serwisowi Prawo.pl dr Iwona Jaroszewska-Ignatowska, radca prawny, partnerka zarządzająca w kancelarii People & Law. Przyznaje, że w tym roku problem był szczególnie dotkliwy, bo, w trakcie tegorocznych wakacji na rynku bardzo dużo się działo, było sporo projektów, wiele firm było kontrolowanych przez różne instytucje i organy. - Problem zostawiania służbowych telefonów komórkowych w biurkach dotyczy głównie młodszego pokolenia pracowników, ale nie zmienia to faktu, że wiele firm, w tym także doradczych, audytorskich czy księgowych nie mogło liczyć na obecność pracownika, który miał wiedzę w konkretnej sprawie, bo nie mogło go odwołać z urlopu – dodaje.
Czytaj również: Odwołanie z urlopu możliwe, a pracownikowi za zignorowanie może grozić nawet dyscyplinarka >>
Firma ma prawo odwołać pracownika z urlopu
Pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu pracownikowi. Przepis art. 161 Kodeksu pracy (dalej: k.p.) mówi wyraźnie, że pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Jednocześnie może też z tego urlopu go odwołać. Przepis art. 167 par. 1 k.p. stanowi bowiem, że pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Natomiast w myśl par. 2, pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.
Zobacz też procedurę w LEX: Udzielanie urlopu wypoczynkowego >
Cena promocyjna: 121.5 zł
|Cena regularna: 135 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 94.5 zł
Czy pracodawca może kontaktować się z pracownikiem w czasie jego urlopu?
Sąd Najwyższy w wyroku dnia 23 marca 2017 r. (sygn. akt I PK 130/16) stwierdził, że zobowiązanie pracownika przez pracodawcę do pozostawania w gotowości do pracy czy wymuszanie na nim świadczenia pracy w czasie urlopu wypoczynkowego (werbalne, pozawerbalne - przez presję psychiczną lub spowodowane wadliwą organizacją pracy, powodującą konieczność wykonywania obowiązków pracowniczych w tym okresie) stanowi zaprzeczenie istoty urlopu wypoczynkowego przeznaczonego na czas niezakłóconego odpoczynku pracownika.
Czytaj też w LEX: Czego może domagać się pracownik w przypadku odwołania z urlopu albo przesunięcia terminu urlopu? >
Z kolei w wyroku z 8 marca 2017 r. Sąd Najwyższy uznał, że skuteczne odwołanie pracownika z urlopu wymaga od pracodawcy złożenia jednoznacznego oświadczenia woli w sposób pozwalający pracownikowi zapoznać się z jego treścią (art. 167 par. 1 w związku z art. 300 k.p. i art. 61 k.c.). Wymogu tego nie spełnia wysłanie przez pracodawcę wiadomości na prywatną skrzynkę mailową pracownika, zwłaszcza gdy takiego środka komunikacji nie wykorzystywano wcześniej do komunikacji między stronami stosunku pracy. - Z uwagi zaś na usprawiedliwiony interes pracodawcy, w treści art. 167 par. 1 k.p. przyjęto, iż pracodawca może odwołać pracownika z urlopu, przy czym może to uczynić tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Skoro zaś pracodawca - odwołując pracownika z urlopu - ogranicza w ten sposób konstytucyjne prawo do wypoczynku, winien to uczynić w jednoznacznym oświadczeniu woli, które wywołuje skutek w chwili złożenia go pracownikowi w taki sposób, aby mógł zapoznać się z jego treścią. Pracownik, który korzysta z urlopu wypoczynkowego, zwolniony jest bowiem czasowo z obowiązku świadczenia pracy i pozostaje czasowo poza sferą pracowniczego podporządkowania. Co oczywiste, nie utrzymuje w tym okresie stałego, codziennego kontaktu z pracodawcą. Nie należy zatem wymagać od niego, z powołaniem się na art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p., aby odczytywał intencję pracodawcy odwołania z urlopu wypoczynkowego, z faktów konkludentnych, na przykład z rozmowy telefonicznej przeprowadzonej w przedostatnim dniu urlopu, w której uzyskuje informację, że jest potrzebny w pracy. To przecież pracodawca, tylko wówczas, gdy obecności urlopowanego pracownika w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu, kierując się własnym interesem, składa pracownikowi oświadczenie woli o odwołaniu z urlopu – orzekł SN. Uznał też, że pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym nie ma obowiązku kontrolowania poczty elektronicznej.
Zobacz wzory dokumentów w LEX:
- Pozew o zapłatę (zwrot kosztów dla pracownika z tytułu odwołania z urlopu) >
- Decyzja o zwrocie kosztów poniesionych w związku z odwołaniem z urlopu >
- Wniosek o zwrot kosztów związanych z odwołaniem z urlopu >
- Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego z powodu konieczności uczestnictwa pracownika-głównego księgowego w kontroli skarbowej >
Sprawdź również książkę: Prawo pracy wobec nowych technologii >>
Pracownicy chcą być off-line na urlopie
- Pracownicy wzięli sobie do serca prawo do bycia off-line i uważają, że pracodawca nie ma prawa kontaktować się z nimi w czasie ich urlopu i po godzinach pracy. A przecież zgodnie z Kodeksem pracy istnieje potencjalna możliwość, że pracodawca skontaktuje się z pracownikiem w czasie jego urlopu. Co więcej, pracodawca ma prawo pracownika odwołać z urlopu, tak samo jak ma prawo zlecić mu pracę w godzinach nadliczbowych – mówi Katarzyna Kamecka, ekspert ds. prawa pracy Polskiego Towarzystwa Gospodarczego. Przyznaje, że gdyby telefony pracodawcy do pracownika na urlopie były codziennie, to trudno w takiej sytuacji mówić o odpoczynku. – W wielu firmach przyjęte jest, że pracownik przed udaniem się na urlop raportuje przełożonemu o stanie spraw, którymi się zajmował – wskazuje. I dodaje: - Trudno jest wszystko uregulować na twardo w przepisach. Dlatego wskazane jest miękkie podejście i raczej wyjaśnianie pracownikom nawet tak prostych i zdawać by się mogło oczywistych kwestii jak to, do czego służy służbowy telefon.
Zobacz też procedurę w LEX: Odwołanie pracownika z urlopu >
Dr Iwona Jaroszewska-Ignatowska zwraca uwagę na to, że by pracodawca mógł odwołać pracownika z urlopu, muszą być spełnione ku temu przesłanki. A mianowicie obecności pracownika w zakładzie muszą wymagać okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. – To muszą być wyjątkowe sytuacje, jak choćby kontrole w firmie lub u klientów, których obsługiwał pracownik, awaria, pożar, a także choroba pracownika zastępującego tego, który jest na urlopie – podkreśla dr Jaroszewska-Ignatowska.
Jej zdaniem to, co pracodawcy powinni zrobić, to przypomnieć pracownikom o ich obowiązkach pracowniczych, a więc także o tym, by na urlopie mieli ze sobą służbowy telefon komórkowy i by był on włączony.
Zobacz też linię orzeczniczą w LEX: Wykonywanie pracy podczas urlopu wypoczynkowego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
