Na problem zwrócił uwagę poseł Artur Szałabawka, który w swojej interpelacji poselskiej w sprawie ustalania norm i zakresu pracy (nr 31955) podkreślił, że wiele podmiotów zatrudnia na etatach osoby zajmujące się utrzymaniem czystości – począwszy od placówek oświatowych, poprzez urzędy, a skończywszy na biurach czy lokalach usługowych.

Czytaj więcej: Charakterystyka norm i systemów czasu pracy >

- Zakres prac wykonywanych przez tych pracowników jest ustalany przez pracodawcę. Jednak powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie wskazują uregulowań dotyczących ilości metrów kwadratowych, które miałyby być posprzątane w ciągu danej zmiany roboczej. Powyższe prowadzi do różnego rodzaju patologii, gdzie pracodawcy, ze względów finansowych, wyznaczają osobom sprzątającym zakres niemożliwy do realizacji podczas zmiany – nawet kilkaset metrów kwadratowych – zaznaczył. Zapytał więc Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej o to, kiedy zostaną wprowadzone zapisy ustalające przedział powierzchniowy dla osób zajmujących się utrzymaniem czystości podczas danej zmiany roboczej. 

Czytaj również: Pracownika można wykończyć algorytmem - potrzebne zmiany>>
Czytaj też: Przeciętna tygodniowa norma czasu pracy - komentarz praktyczny >

Nie ma norm wykonywania konkretnych prac

Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej, w odpowiedzi na interpelację wskazała, że powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie określają, co do zasady, szczegółowych warunków wykonywania konkretnych prac, w tym np. warunków dotyczących maksymalnej powierzchni do posprzątania przez pracownika w ramach 8-godzinnej normy czasu pracy. - Niemniej należy podkreślić, że par. 6 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1139) określa maksymalny dopuszczalny wydatek energetyczny netto niezbędny do wykonywania pracy związanej z wysiłkiem fizycznym, w tym z podnoszeniem i przenoszeniem przedmiotów, w czasie zmiany roboczej – nie może on przekraczać w przypadku kobiet 5000 kJ (przy pracy dorywczej 20 kJ/min). Przy obliczaniu wydatku energetycznego należy uwzględnić charakterystyczne na danym stanowisku czynności robocze oraz czas wykonywania tych czynności – napisała w odpowiedzi z 4 kwietnia 2022 r.

 

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 2/2022

Sprawdź  

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie BHP

Jednocześnie, jak wskazała Maląg, do podstawowych obowiązków pracodawców, zgodnie z art. 207 par. 2 Kodeksu pracy (dalej: k.p.), należy ochrona zdrowia i życia pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

- W szczególności pracodawca jest m.in. zobowiązany organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy i reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy – podkreśla MRiPS.

I przypomina, że zgodnie z par. 39 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650 z późn. zm.) pracodawca realizuje obowiązek zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności przez zapobieganie zagrożeniom związanym z wykonywaną pracą, właściwą organizację pracy, stosowanie koniecznych środków profilaktycznych oraz informowanie i szkolenie pracowników. - Natomiast warto także podkreślić, że np. w myśl par. 48 tego rozporządzenia pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie stanowisk pracy do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności - czytamy dalej.

Sprawdź też: Obowiązki i uprawnienia pracodawców w związku z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych >

Minister Marlena Maląg zwraca ponadto uwagę na art. 229 par. 4 k.p., zgodnie z którym pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

 

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 2/2022 >>


Sumienna praca, w ramach obowiązujących norm czasu pracy i w nadgodzinach

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską wskazuje również na art. 100 par. 1 k.p. Na jego podstawie pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. - Jednocześnie, jeżeli w ocenie pracownika zakres zadań stale powierzanych mu przez pracodawcę przekracza możliwości starannego ich wykonania w ramach obowiązujących norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p. (tj. 8-godzinnej normy dobowej i przeciętnie 40-godzinnej normy tygodniowej), to wówczas takie zachowanie pracodawcy należałoby traktować jako planowanie pracy w godzinach nadliczbowych – podkreśla minister Maląg. I przypomina, że zgodnie z art. 281 par. 1 pkt 5 k.p. działanie takie stanowi naruszenie przepisów o czasie pracy, które jest zagrożone karą grzywny. - Należy bowiem zauważyć, że za pracę wykonywaną ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy w przypadkach wskazanych w art. 151 k.p. pracownikowi, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości określonej w art. 1511 k.p. albo czas wolny udzielany na zasadach określonych w art. 1512 k.p. – dodaje.

Powszechnych norm nie będzie

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej poinformowało, że ze względu na indywidualne predyspozycje pracowników, specyfikę poszczególnych miejsc pracy osób sprzątających oraz różnorodność stosowanych technologii, w tym szereg rozwiązań dotyczących sprzętu sprzątającego i środków czyszczących, a także występowanie różnego rodzaju i stopnia zabrudzeń sprzątanej powierzchni – nie są planowane działania legislacyjne w zakresie wprowadzenia do powszechnie obowiązujących przepisów norm dotyczących liczby metrów kwadratowych, które miałyby być posprzątane w ciągu danej zmiany roboczej.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.