Osoby, które przystąpiły do programu pracowniczych planów kapitałowych mają zakodowaną informację, że mogą mieć tylko jedno konto PPK. Tymczasem to nieprawda. Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych nie ogranicza liczby rachunków PPK, jakie mogą być założone dla jednej osoby. Może się bowiem zdarzyć, że pracownik pracujący w dwóch firmach jednocześnie, w każdej z nich z osobna zostanie zapisany do PPK. To znaczy, że w jego imieniu i na jego rzecz zostanie zawarta umowa o prowadzenie PPK i w każdej z tych firm będzie on oszczędzał na odrębnym rachunku. Co więcej, także zmiana miejsca pracy w praktyce będzie oznaczała dla pracownika zmianę instytucji finansowej, w której nowy pracodawca założy mu (nowy) rachunek PPK, który w jego przypadku może być kolejnym rachunkiem w programie. Co jednak z wszystkimi pozostałymi rachunkami się stanie i co może się stać? Przepisy nie są niestety w tym przypadku jednoznaczne.
Czytaj również: Na razie tylko 15 proc. zatrudnionych przystąpiło do PPK>>
Uwaga na terminy
Procedurę informowania nowego pracodawcy o wszystkich posiadanych rachunkach PPK reguluje art. 19 ustawy o PPK. Zgodnie z jego ust. 1, w terminie 7 dni, po upływie 10 dni miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, uczestnik PPK składa podmiotowi zatrudniającemu, a w przypadku kilku podmiotów zatrudniających - podmiotowi zatrudniającemu wybranemu przez uczestnika PPK, oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK. Oświadczenie zawiera oznaczenie instytucji finansowych, z którymi zawarto takie umowy.
Ust. 2 stanowi z kolei, że podmiot zatrudniający, któremu złożono oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, niezwłocznie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz uczestnika PPK, o którym mowa w ust. 1, informuje tego uczestnika PPK o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na jego rachunkach PPK prowadzonych przez instytucje finansowe, z którymi umowy o prowadzenie PPK zawarły na jego rzecz i w jego imieniu inne podmioty zatrudniające, na jego rachunek PPK prowadzony przez instytucję finansową, z którą umowę o prowadzenie PPK zawarł podmiot zatrudniający, któremu złożono oświadczenie, o którym mowa w ust. 1.
W myśl art. 19 ust. 3, w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w ust. 2, uczestnik PPK informuje, w formie pisemnej, podmiot zatrudniający o braku zgody na złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 2.
Ust. 4 natomiast stanowi natomiast, że w przypadku nieotrzymania informacji, o której mowa w ust. 3, podmiot zatrudniający składa, w imieniu uczestnika PPK, o którym mowa w ust. 1, i za pośrednictwem podmiotu zarządzającego instytucją finansową, z którą ten podmiot zatrudniający zawarł umowę o prowadzenie PPK, wniosek o wypłatę transferową środków zgromadzonych na rachunkach PPK prowadzonych przez instytucje finansowe, z którymi umowy o prowadzenie PPK zawarły na rzecz tego uczestnika PPK i w jego imieniu inne podmioty zatrudniające, na jego rachunek PPK prowadzony przez instytucję finansową, z którą umowę o prowadzenie PPK zawarł podmiot zatrudniający, któremu złożono oświadczenie, o którym mowa w ust. 1.
Natomiast – jak mówi ust. 5 - w przypadku braku zgody uczestnika PPK na złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 2, środki dotychczas zgromadzone na rachunkach PPK prowadzonych przez instytucje finansowe, z którymi umowy o prowadzenie PPK zawarły na rzecz tego uczestnika PPK i w jego imieniu inne podmioty zatrudniające, pozostają na tych rachunkach PPK do czasu ich wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu.
Zgodnie zaś z ust. 6, instytucja finansowa informuje podmiot zatrudniający o wypłacie, wypłacie transferowej lub zwrocie środków zgromadzonych na rachunku PPK w oparciu o umowę o prowadzenie PPK zawartą w imieniu i na rzecz uczestnika PPK przez ten podmiot zatrudniający, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przeprowadzona została wypłata, wypłata transferowa lub zwrot.
Tyle przepis. Spróbujmy go teraz przybliżyć na przykładzie.
Pani X. zaczyna pracę w nowym zakładzie pracy 1 kwietnia 2021 r. Nowy pracodawca do 10 lipca ma czas na zapisanie jej do PPK (ma na to trzy miesiące od dnia rozpoczęcia przez panią X pracy). Z kolei pani X ma siedem dni licząc od 10 lipca (czyli po upływie 3 miesięcy od podjęcia pracy) na złożenie oświadczenia o posiadanych rachunkach PPK. Oświadczenie to musi złożyć do 17 lipca 2021 r. Kolejne siedem dni (do 24 lipca) ma pracodawca (podmiot zatrudniający) na poinformowanie pracownika, że zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy zamierza wystąpić do wskazanych w oświadczeniu pracownika instytucji finansowych o przekazanie środków zgromadzonych na jego kontach czy koncie na nowe konto w instytucji finansowej, która prowadzi jego rachunek PPK u nowego pracodawcy. Pracownik zaś ma siedem dni (w tym przypadku – do 31 lipca) czas na złożenie sprzeciwu.
Zgoda na jedno konto czy wszystkie?
Problem polega jednak na tym, że ta procedura budzi wiele zasadniczych wątpliwości. Po pierwsze dlatego, że wielu pracowników nie wie, że ma jakieś obowiązki w zakresie PPK w związku ze zmianą pracy. Nowy pracodawca zaś nie ma obowiązku informowania nowego pracownika o tym, co może zrobić ze zgromadzonymi do tej pory na rachunku czy też kilku rachunkach PPK środkami. Nie wiadomo też, co stanie się, jeśli pracownik złoży oświadczenie po terminie albo po terminie przekaże nowemu pracodawcy swój sprzeciw co do przekazywania wszystkich środków na jeden rachunek w wybranej przez nowego pracodawcę instytucji finansowej. Podobnie jak nie wiadomo, co stanie się z rachunkami, o których pracownik zapomni wspomnieć (bo zapomniał o ich posiadaniu) w składanym oświadczeniu.
- Obowiązujące przepisy ustawy o PPK są bardzo skomplikowane, i to zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracownika. Przewidują również krótkie okno czasowe umożliwiające pracownikowi przeniesienie środków z innych PPK do obecnego PPK u nowego pracodawcy. Przepisy nie zawierają przy tym pełnej regulacji. Z jednej bowiem strony mamy formalistyczne podejście do przeniesienia środków, ale z drugiej pojawia się zasadnicza wątpliwość, czy zgoda pracownika na przeniesienie do PPK nowego pracodawcy środków ma dotyczyć środków ze wszystkich wcześniejszych PPK, czy też może tylko niektórych z nich wedle decyzji pracownika. Moim zdaniem, w tym zakresie jest pełna dowolność. Usłyszeć można jednak i takie głosy, że jest to wybór zerojedynkowy – mówi Łukasz Kuczkowski, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski.
Jak twierdzi mec. Kuczkowski, nie są to jedyne wątpliwości. Nie wiadomo np., jak należy postąpić w sytuacji, gdy pracownik zgłosi się do pracodawcy z wnioskiem o przeniesienie środków z wcześniejszych PPK już po terminie. – Pracodawca nie ma obowiązku informowania pracowników o możliwości przeniesienia środków do obecnego PPK. Jeżeli zatem pracownik się spóźni i minie mu termin na poinformowanie pracodawcy o PPK, których jest uczestnikiem, to pracodawca powinien odmówić wszczęcia procedury przeniesienia środków. Pojawia się wówczas pytanie, czy pracownik może sam zwrócić się do instytucji finansowej z analogicznym wnioskiem. Niektóre przepisy wskazują na taką możliwość, oczywiście nie w sposób wyraźny. Nie można jednak wykluczyć odmowy ze strony instytucji finansowej - póki co w ustawie nie został bowiem w sposób wyraźny uregulowany taki tryb – podkreśla mec. Kuczkowski.
Zdaniem dr Antoniego Kolka, prezesa Instytutu Emerytalnego, pracodawca jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK dla nowego pracownika, a pracownik powinien złożyć pracodawcy - w ciągu 7 dni od zawarcia umowy o prowadzenie PPK - oświadczenie o posiadanych dotychczas rachunkach PPK. - Jeśli to zrobi, to pracodawca informuje go, że jeśli pracownik nie złoży pisemnego sprzeciwu, to pracodawca składa w jego imieniu wniosek o wypłatę transferową i środki przekazywane są do nowej instytucji finansowej. Tyle teoria. W praktyce mało kto z pracowników pamięta, gdzie ma PPK i że ma złożyć takie oświadczenie. Oznacza to, że jeden pracownik może mieć kilka rachunków PPK w różnych instytucjach finansowych – mówi dr Kolek. I dodaje: Nie jest to problem. W każdej chwili można złożyć w instytucji finansowej wniosek o wypłatę transferową i zebranie wszystkich swoich środków na jeden rachunek. Wypłata transferową nie wiąże się z podatkami, opłatami czy innymi kosztami.
Jest jednak pytanie jednak, czy trzeba.
Tymczasem według Ministerstwa Finansów, w stosunku do zmieniającego pracę uczestnika PPK, ustawa o PPK przyjmuje zasadę podążania zgromadzonych środków za uczestnikiem. Procedurę wypłaty transferowej w takim przypadku przewiduje art. 19 ustawy o PPK. - Zgodnie z ust. 1 w odpowiednich terminach uczestnik PPK składa nowemu pracodawcy oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK z oznaczeniem instytucji finansowych, z którymi zawarto takie umowy. Nowy pracodawca, po zawarciu w imieniu i rzecz nowego pracownika umowy o prowadzenie PPK, informuje go o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na jego rachunkach PPK prowadzonych przez inne instytucje finansowe, na jego rachunek PPK prowadzony przez instytucję finansową, z którą tenże pracodawca zawarł mu umowę o prowadzenie PPK – napisało MF w odpowiedzi na nasze pytania. Zaraz też wyjaśniło, że uczestnik PPK może jednak również zdecydować o pozostawieniu środków na rachunkach PPK prowadzonych przez dotychczasowe instytucje finansowe. Może on bowiem poinformować (na piśmie) pracodawcę o braku zgody na złożenie wniosku o wypłatę transferową (ust. 3).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
