Propozycja legislacyjna procedowana na poziomie unijnym opiera się głównie na trzech założeniach: skuteczniejszej ochronie odbiorców indywidualnych przed drastycznymi podwyżkami cen energii, zwiększeniu ochrony gospodarstw domowych przed odcinaniem od elektryczności oraz szerszym wykorzystaniu konkretnych typów umów, tak, by zachęcić przedsiębiorstwa energetyczne do inwestowania i zapewnienia im stabilności. Polityka energetyczna generalnie jest jednym z priorytetów unijnych, a rozmowy na temat konieczności wprowadzenia zmian legislacyjnych toczą się od marca zeszłego roku. Bezpośrednim impulsem był kryzys energetyczny wywołany wojną w Ukrainie oraz wcześniejszych trudnościach na rynku, które wywołała pandemia koronawirusa.
Konieczne zwiększenie ochrony odbiorców wrażliwych
Propozycja legislacyjna związana ze zmianami w unijnym prawie energetycznym została przyjęta podczas lipcowego głosowania w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. Jak wskazano w uzasadnieniu podjęcia prac, zarówno indywidualnym odbiorcom, jak i małym przedsiębiorstwom należy zapewnić większy wpływ na warunki umów związanych z dostawami energii – zwłaszcza po to, by nie przerzucać na nich wszystkich kosztów w razie ewentualnego kryzysu i wiążących się z nim podwyżek. Powinno się również zapewnić większą ochronę odbiorcom wrażliwym, którzy są narażeni nawet na odcięcie elektryczności w sytuacji, gdy nie są w stanie opłacić rosnących rachunków.
- Proponowane zmiany legislacyjne mają na celu zwiększenie konkurencyjności rynku i poprawę ochrony konsumentów, a także przyspieszenie transformacji energetycznej i walkę ze zmianami klimatu. Zmiany te mają przyczynić się do długoterminowego bezpieczeństwa energetycznego UE, co było jednym z głównych powodów wprowadzenia propozycji – mówi dr Magdalena Krawczyk, adwokat i ekspert prawa energetycznego.
Szersze wykorzystanie specjalistycznych umów
W unijnej propozycji zaproponowano również szersze wykorzystanie dwóch typów umów, które mają mieć pozytywny wpływ na większą stabilność rynku energetycznego. Chodzi o tzw. umowy PPA (ang. Power Purchase Agreement) oraz kontrakty różnicowe (ang. Contracts for Difference, CfD).
- Contracts for Difference, inaczej CfD, czy też kontrakty różnicowe, mają na celu wspieranie inwestycji w nowe jednostki wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (OZE). Formalnie CfD zawierane są pomiędzy wytwórcą wspieranym przez system wsparcia a partnerem umowy. W ramach CfD wytwórca otrzymuje dopłatę do ceny rynkowej energii, jeśli jest ona niższa od ceny referencyjnej, lub płaci różnicę, jeśli cena rynkowa jest od niej wyższa. W ten sposób CfD zapewniają stabilność dochodów dla wytwórców i chronią ich przed ryzykiem zmienności cen energii na rynku. CfD są jednym z instrumentów wsparcia OZE, w Polsce realizowanym z udziałem Systemu Aukcyjnego URE i Zarządcy Rozliczeń S.A. – tłumaczy dr Krawczyk.
Z kolei szersze wykorzystywanie drugiego typu umów – PPA – ma bezpośrednie przełożenie na większą stabilność cen energii. Obecnie UE pracuje nad regulacjami, które zwiększą wykorzystanie tego typu umów na rynku – mają zostać skonkretyzowane pod koniec 2024 r.
- Umowy PPA (Power Purchase Agreement) są to długoterminowe umowy dotyczące dostawy energii elektrycznej między wytwórcą a odbiorcą, zazwyczaj z odnawialnych źródeł energii. Umowy PPA pozwalają na ustalenie stałej lub indeksowanej ceny energii na okres od 5 do 20 lat, co zapewnia stabilność dochodów dla wytwórców i ochronę przed ryzykiem zmienności cen rynkowych dla odbiorców. Umowy te są powszechnie stosowanym instrumentem prawnym obrotu energią z odnawialnych źródeł, pojawiają się w różnych odmianach, mogą polegać na faktycznej sprzedaży energii lub tylko wzajemnych rozliczeniach stron, zależnych od różnicy między ceną aukcyjną a ceną rynkową energii – wyjaśnia dr Krawczyk.
Czytaj w LEX: Finansowanie zielonej rewolucji za pomocą umów power purchase agreement >
Po przyjęciu propozycji legislacyjnej przez komitet zostanie ona skierowana do dalszych prac w Parlamencie Europejskim. Europosłowie będą nad nią dyskutować podczas najbliższej sesji plenarnej, która została zaplanowana na wrzesień.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
