Od 1 grudnia 2021 zaczął działać Krajowy Rejestr Zadłużony, który w założeniu ma doprowadzić do informatyzacji postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. Ustawa wprowadzająca system informatyczny znowelizowała jednocześnie przepisy prawa restrukturyzacyjnego o postępowaniu o zatwierdzenie układu (tzw. PZU), który zastąpił tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, które od lipca 2020 r. funkcjonowało na mocy ustawy kryzysowej Tarcza 4.0.
Niekwestionowana popularność uproszczonych postępowań
Znowelizowane przepisy o PZU przewidują możliwość obwieszczenia o dniu układowym, od którego następuje m.in. ochrona podmiotu restrukturyzowanego przed egzekucjami, czy też wypowiedzeniem kluczowych umów dla przedsiębiorstwa. Popularność dotychczasowej uproszczonej restrukturyzacji w ramach Tarczy 4.0 nie może być kwestionowana – ok. 84% wszystkich otwieranych postępowań restrukturyzacyjnych było właśnie uproszczonymi.
Czytaj: Układ zamiast uproszczonej restrukturyzacji mniej atrakcyjny>>
Obowiązujące do niedawna przepisy o uproszczonej restrukturyzacji – pomimo zgłaszanych obaw i błyskawicznej (kryzysowej) formie uchwalenia – zrealizowały w dużej mierze postulat skutecznej restrukturyzacji, który od wprowadzenia ustawy restrukturyzacyjnej w 2016 r. pozostawał niezrealizowany wobec przeciążenia sądów restrukturyzacyjnych. Nowe PZU miało utrzymać ten trend, wprowadzając na stałe procedurę o charakterze pozasądowym z silnymi narzędziami ochrony dłużnika przed wierzycielami i relatywnie szybkim otwarciem postępowania bez konieczności wydawania decyzji przez sąd restrukturyzacyjny.
Portal Krajowego Rejestru Zadłużonych nie działa
Niestety, pomimo tego, że na portal Krajowego Rejestru Zadłużonych można się zalogować, od kilku przeszło dni, nie ma możliwości skorzystania z funkcjonalności obwieszczenia o dniu układowym w nowym PZU. W skrócie brak rozwiązań technicznych wyłączył prawo dłużników do restrukturyzacji w uproszczonej procedurze. Nie istnieje jednocześnie możliwość obwieszczenia o dniu układowym w sposób alternatywny (np. jak w przypadku uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym), albowiem zgodnie z przepisami o PZU skuteczne jest wyłącznie obwieszczenie w systemie informatycznym Krajowego Rejestru Zadłużonych. Ustawodawca nie przewidział jednocześnie przepisów przejściowych, które umożliwiłyby dokonywanie obwieszczeń z pominięciem Krajowego Rejestru Zadłużonych, na wypadek braku poprawnego funkcjonowania systemu. Przy okazji można zaobserwować ciekawą sytuację, w której to rozwiązania technologiczne warunkują obowiązywanie rozwiązań prawnych, co może być w przyszłości coraz częstszym zjawiskiem.
Pomimo zgłoszeń środowisk praktyków restrukturyzacji problem ten na dzień 8 grudnia 2021 r. nie został rozwiązany. Jak na dłoni widać zatem, że kwestie techniczne ograniczyły przedsiębiorcom (ale także rolnikom indywidualnym) możliwość skutecznej restrukturyzacji. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że funkcjonalność zostanie niebawem dodana do systemu Krajowego Rejestru Zadłużonych. W innym wypadku może dojść do faktycznego paraliżu restrukturyzacji w Polsce, co przy obecnej sytuacji gospodarczej byłoby sytuacją niepożądaną.
Autorzy:
Bartosz Magnowski, adwokat, doradca restrukturyzacyjny BM Restrukturyzacje sp. z o.o.
Wojciech Młocek, radca prawny BM restrukturyzacje sp. z o.o.
