Pocynkowa hałda przy ul. 1 Maja - jedno z czterech zwałowisk pocynkowych w Rudzie Śląskiej - zajmuje 6,5 ha i jest pozostałością po działającej w tym rejonie od pierwszej połowy XIX w. do 1925 r. hucie cynku Liebe–Hoffnung.

Hałdy w Rudzie Śląskiej zajmują 3,5 km kw., czyli blisko 5 proc. powierzchni miasta. W 2015 r. wszystkie je zinwentaryzowano - nanosząc na mapie miasta 35 lokalizacji. Większość z nich to hałdy pokopalniane, na których znajdują się odpady pogórnicze.

Rewitalizowana pocynkowa hałda znajduje się przy ul. 1 Maja, będącej obecnie główną osią komunikacyjną miasta (miasto buduje równoległą nową arterię, nazywaną trasą N-S). Pod koniec ub. roku rudzki samorząd podpisał umowę z wykonawcą pierwszego etapu rewitalizacji hałdy. Obejmuje on głównie prace ziemne stabilizujące zwałowisko i nasadzenia roślin fitostabilizacyjnych, które mają zabezpieczać przed wydostawaniem się na zewnątrz hałdy metali ciężkich.

Według informacji miasta ta część robót w dużej mierze jest już zrealizowana. Złagodzono północną skarpę hałdy, obecnie formowane są: stok dla górki saneczkowej, punkt widokowy oraz wał ziemny, który wyznaczy trawiasty plac do gier i zabaw. Na tym etapie zabezpieczony zostanie też fragment urwiska, gdzie będzie można zobaczyć przekrój hałdy i dowiedzieć się, jak jest zbudowana.

Zakontraktowana druga część inwestycji obejmuje m.in. utworzenie industrialnego placu zabaw, punktu widokowego, oświetlonej górki saneczkowej czy toru do jazdy na BMX. Pojawią się miejsca odpoczynku z ławkami, hamakami czy przestrzennymi sześcianami z zamontowanymi fotelami. Wydzielone zostaną miejsca do grillowania, plac do gry (np. w piłkę czy badmintona). Pojawią się oświetlone ścieżki, monitoring i tablice informacyjne.

Ważna w procesie zagospodarowania hałdy będzie jej dalsza rekultywacja - na bazie badań i w konsultacji z Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach. Umieszczone w glebie dodatki mają wiązać zanieczyszczenia w części korzeniowej roślin. Nasadzane trawy – kostrzewa czerwona oraz życica trwała – prócz właściwości fitostabilizacyjnych – wolno rosną, przez co nie będzie potrzeby częstego ich koszenia.

Drugi etap rewitalizacji hałdy będzie kosztował 3,6 mln zł i zostanie zrealizowany jako część projektu o roboczej nazwie Trakt Rudzki (docelowo ma to być ścieżka rowerowo–piesza; miejscami też rolkarska). W ramach umowy wykonany zostanie m.in. fragment Traktu Rudzkiego od hałdy do ul. Czarnoleśnej.

W ramach całego Traktu Rudzkiego zrewitalizowanych ma zostać łącznie siedem dużych obszarów zielonych, w tym kilka parków o łącznej powierzchni 35 ha. Opracowano już dokumentację całości inwestycji. Kolejne odcinki będą realizowane jeszcze w tym roku; całość ma być gotowa w 2019 r. Miasto na Trakt Rudzki pozyskało ponad 6 mln zł ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Dotychczasowe prace ziemne i stabilizujące są realizowane przy wykorzystaniu środowiskowego projektu unijnego LUMAT, w ramach Programu INTERREG Central Europe. Jego partnerami obok Rudy Śląskiej są europejskie miasta oraz instytuty badawcze. Całkowita wartość to ok. 10 mln zł, z czego dofinansowanie do rudzkiej części - ponad 1 mln zł.(PAP)

autor: Mateusz Babak

edytor: Jacek Ensztein

mtb/