Zgodnie z projektowaną zmianą ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zwaną potocznie ustawą kaucyjną, systemem kaucyjnym mają być objęte opakowania na napoje: jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l, puszki metalowe (nie tylko  aluminiowe)  o pojemności do 1l, a także butelki szklane wielokrotnego użytku, w których zmieści się do 1,5l napoju. We wszystkich przypadkach opłata ma być jednakowa i wynosić 50 gr.

Ponadto przedsiębiorcy, którzy wprowadzają na rynek napoje w kaucjonowanych  opakowaniach będą umieszczali na puszkach czy butelkach  informację o wysokości kaucji.

Na wdrożenie poczekamy

Dlaczego wprowadzenie kaucji tak mocno odsunięto w czasie? Otóż jak tłumaczyła nam dr Katarzyna Barańska,  radca prawny,  działająca w ramach Konfederacji Lewiatan na zbudowanie systemu kaucyjnego potrzeba kilku lat, jej zdaniem nawet 3-4. Przygotować się muszą placówki handlowe, zorganizować trzeba odpowiednio transport, potrzebne tez będą automaty przyjmujące puszki i butelki. No i odpowiedni system recyklingu. Powstać też muszą podmioty (tzw. reprezentujące) odpowiedzialne za prowadzenie systemu kaucyjnego.

Wbrew pozorom więc okres wdrożenia, jaki przewiduje strona rządowa może okazać się  nawet zbyt krótki. Jednak z drugiej strony Unia Europejska będzie wymagać, aby kraje członkowskie do roku 2025 odzyskiwały 65 proc. odpadów.  Z kolei przepisy dotyczące unijnej dyrektywy SUP (w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko) mówią dodatkowo o obowiązku selektywnej zbiórki opakowań plastikowych po napojach w wysokości 77 proc. od 2025 r., a  90 proc. od 2030 r. Ponadto w nowych opakowaniach ma się znaleźć min. 30 proc. już użytkowanych tworzyw, czyli tzw. recyklatu.  Zdaniem części specjalistów bez wprowadzenia kaucji nie da się tego osiągnąć.

Środki finansowe pochodzące z nieodebranej kaucji oraz ze sprzedaży materiałów pochodzących z przetwarzania odpadów opakowaniowych maja zostać przeznaczone się na finansowanie systemu kaucyjnego.

Czytaj w LEX: Obowiązkowe oznaczenia na produktach spożywczych wynikające z tzw. dyrektywy plastikowej >

Nie tylko wysokość kaucji

Na stronie RCL pojawił się też projekt w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań. Załącznik do tego rozporządzenia podaje szczegółowe stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań. W praktyce będzie ona miała wymiar opłaty sankcyjnej, co oznacza że niewykonanie obowiązkowych poziomów selektywnego  zbierania  będzie się wiązała z zapłatą bardzo wysokich kwot –  zarówno dla wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje jak i placówek handlowych. Podane stawki sięgają 12,50 zł za kilogram. Ponadto do osiągniętych poziomów selektywnego zbierania mają być wliczane jedynie opakowania i odpady opakowaniowe selektywnie zebrane w ramach systemu kaucyjnego.

Sprawdź w LEX: Czy za pojemniki styropianowe powinna być naliczona opłata produktowa? >

Także w środę ukazała się w RCL nowa wersja projektu projektu z 29 marca 2023 r.  ustawy ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.  Wynika z niej, że obowiązkowo w systemie kaucyjnym będą uczestniczyć sklepy i hurtownie o powierzchni handlowej przekraczającej 200 m. Mniejsze placówki będą miały jedynie obowiązek pobrania kaucji, natomiast do zbierania będą się mogły przyłączyć na zasadach dobrowolności. Zmiana w stosunku do poprzedniej wersji projektu to przede wszystkim nowy sposób liczenia poziomu selektywnego zbierania opakowań wielokrotnego użytku (w załączniku do ustawy dodany został odpowiedni wzór).

Obecnie projekt czeka na komisję prawniczą.

 

Sprawdź również książkę: Prawo ochrony środowiska. Komentarz >>