Projekt noweli o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz niektórych innych ustaw jest już w opiniowaniu. Jego celem, jak wskazano, jest konieczność dostosowania krajowych przepisów do unijnych dyrektyw w sprawie wyrobów tytoniowych. Regulacje te nakładają szereg obowiązków na administracje państw członkowskich, które są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie unijnego Systemu Śledzenia Ruchu i Pochodzenia Wyrobów Tytoniowych (tzw. System Track&Trace), w tym sprawowanie nad nim nadzoru i kontroli. – Dlatego projekt wyznacza organy właściwe w zakresie kontroli przestrzegania przez podmioty gospodarcze obowiązków związanych z funkcjonowaniem systemu, zastąpienie dotychczasowych nieefektywnych sankcji karnych wymierzanych przez sąd pieniężną karą administracyjną nakładaną przez organy podatkowe lub karą grzywny wymierzaną przez kontrolującego w drodze mandatu karnego, a także objęcie sankcjami niedopełnienia wszystkich obowiązków związanych z funkcjonowaniem systemu – wskazano.

W systemie gromadzone są dane dotyczące przemieszczania wyrobów tytoniowych, a także zamawiania, fakturowania oraz płatności za wyroby tytoniowe. System ten obejmuje dwa elementy, którymi oznaczane są wyroby tytoniowe wprowadzane na rynek unijny - niepowtarzalny identyfikator oraz zabezpieczenie, które na terytorium kraju stanowią znaki akcyzy.

Czytaj: Fiskus coraz częściej sprawdza handel przez internet>>

Kto będzie kontrolował?

Projekt m.in. określa obowiązki podlegających kontroli i wskazuje, że czynności kontrolne będą wykonywane przez funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej i pracowników organów Krajowej Administracji Skarbowej, a także przy wykonywaniu swoich ustawowych zadań przez:

  • funkcjonariuszy Policji,
  • inspektorów Inspekcji Handlowej,
  • inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego,
  • Biuro Prezesa ds. Substancji Chemicznych.

Zamysł jest taki, by dane z Systemu Track&Trace stały się kolejnym narzędziem wspierającym organy w walce z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi. – Szerszy dostęp do danych dotyczących transakcji i zdarzeń w łańcuchu dostaw wyrobów tytoniowych pozwoli na prowadzenie analiz powiązań pomiędzy podmiotami biorącymi udział w obrocie wyrobami tytoniowymi – wskazano.

Kary nawet do 200 tys. zł

Ponieważ w sądach sprawy trwają długo, projekt wprowadza pieniężną karę administracyjną nakładaną w drodze decyzji administracyjnej przez właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz karę grzywny wymierzoną przez kontrolującego w drodze mandatu karnego.
Proponuje się, że podmiotom biorącym udział w obrocie wyrobami tytoniowymi objętymi Systemem Track&Trace będą grozić sankcje za:

  • brak kodów identyfikacyjnych podmiotów i należących do nich zakładów i maszyn – do 100 000 zł,
  • brak aktualizacji informacji zgłoszonych we wniosku o kod identyfikacyjny – do 6000 zł.

Z kolei kary do 200 000 zł będzie można dostać za:

  • brak oznaczenia niepowtarzalnym identyfikatorem opakowania jednostkowego wyrobów tytoniowych,
  • brak oznaczenia zabezpieczenia opakowania jednostkowego wyrobów tytoniowych,
  • oznaczenie opakowania jednostkowego wyrobów tytoniowych niepowtarzalnym identyfikatorem wydanym przez emitenta innego niż PWPW S.A.,
  • brak rejestracji przemieszczeń wyrobów tytoniowych i niekompletne rejestry tych przemieszczeń,
  • niedostarczenie przez emitenta na wezwanie Ministra Finansów dokumentów niezbędnych do oceny spełnienia kryteriów niezależności od przemysłu tytoniowego,
  • brak zapewnienia przez producentów wyrobów tytoniowych urządzeń umożliwiających podmiotom uczestniczącym w obrocie wyrobami tytoniowymi rejestrowanie tych wyrobów w Systemie.

Kara ma być miarkowana w zależności od stopnia przewinienia podmiotu biorącego udział w obrocie wyrobami tytoniowymi.
Dzięki zastosowaniu zasad miarkowania organ dokonujący wymiaru kary uwzględni okoliczności faktyczne, sytuację materialną oraz stopień należytej staranności podmiotu przy wykonywaniu nałożonych na niego obowiązków związanych z funkcjonowaniem systemu.

Zaczynasz biznes – dokonujesz rejestracji w systemie

Wprowadzony ma zostać również obowiązek rejestracji w systemie podmiotów – przed dokonaniem pierwszej czynności związanej z obrotem wyrobami tytoniowymi. Projekt doprecyzowuje również dotychczasowe obowiązki w zakresie nadawania kodu identyfikacyjnego, tj.:

  • możliwość posiadania przez podmiot tylko jednego kodu identyfikacyjnego podmiotu,
  • w przypadku zmiany miejsca sprzedaży wyrobów tytoniowych konieczność uzyskania nowego kodu identyfikacyjnego zakładu.