Wraz z pogłębianiem się kryzysu rośnie popularność lombardów - z badań wynika, że zdecydowana większość zastawiających przedmioty w lombardzie (88 proc.), jeśli wykupuje zastaw, robi to w ciągu miesiąca. Średnia wycena zastawu wynosi 397 zł, zaś cena wykupu 469 zł. Celem projektodawcy jest ograniczenie szarej strefy i prowadzenie skutecznego monitoringu tego rynku poprzez obowiązek rejestracji działalności w rejestrze przedsiębiorców, a także wzrost poziomu ochrony konsumenta. Należy podkreślić, że obecnie właśnie brak skutecznego monitoringu tego rynku nie pozwala na wyczerpujące oszacowanie jego wielkości, realnych obrotów przedsiębiorców, a nawet ich liczby.

 

Umowa pożyczki lombardowej

Projektowana ustawa o działalności lombardowej definiuje umowę pożyczki lombardowej (art. 2 pkt 8 projektu) jako umowę, w której przedsiębiorca prowadzący działalność lombardową zobowiązuje się przenieść na własność konsumenta określoną ilość pieniędzy, a konsument zobowiązuje się do zwrotu całkowitej kwoty pożyczki lombardowej w oznaczonym terminie oraz do udzielenia zabezpieczenia poprzez ustanowienie zastawu lombardowego. Wprowadzenie nowego rodzaju umowy nazwanej ma na celu wyróżnienie typu umów z konsumentami, dla których jedynym zabezpieczeniem wykonania umowy jest ustanowienie zastawu na rzeczy ruchomej.

 

Zaproponowana konstrukcja umowy pożyczki lombardowej oparta jest na konstrukcji umowy pożyczki, o której mowa w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny , z uwzględnieniem cech charakterystycznych takiej umowy zabezpieczonej zastawem.
Jednym z identyfikowanych problemów rynku działalności lombardowej jest unikanie ustawy poprzez skonstruowanie umowy zawieranej z konsumentem w taki sposób, by ukryć, że de facto jest to umowa pożyczki. Umowy na pożyczki pod zastaw przybierają formy:

  • przedwstępnej sprzedaży przyrzeczonej (z terminem i wskazanymi kosztami odstępnego).
  • przedwstępnej sprzedaży (z terminem i wskazanymi kosztami odstępnego).
  • sprzedaży z zagwarantowanym prawem odkupu (w ustalonym terminie za wskazane koszty).
  • umowy na przechowanie przedmiotu na okres ustalony (z minimalną kwotą odstępnego).

 

Konieczna rejestracja

W odniesieniu do warunków prowadzenia działalności lombardowej, najistotniejszym wymogiem prowadzenia działalności tego typu, zgodnie z projektowaną ustawą, ma być obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową, który prowadzony będzie przez KNF w formie elektronicznej (art. 36). Należy podkreślić, że rejestracja działalności będzie prosta, możliwa przez internet, a jej koszt dla przedsiębiorcy nie jest wysoki (50zł) – opłata ma pokrywać koszty prowadzenia rejestru przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową przez KNF.

Ponadto wprowadzony zostanie obowiązek prowadzenia działalności lombardowej w formie spółki kapitałowej (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – art. 37 ust. 1 projektu) lub spółki akcyjnej oraz wymóg kapitału zakładowego na poziomie 50 000 PLN (art. 37 ust. 2 projektu).

- Powyższe warunki mają na celu zwiększenie pewności konsumentów co do prawdziwości danych oraz wiarygodności samego podmiotu, z którym zawierają umowę pożyczki lombardowej. Jest to również istotne z uwagi na projektowane rozwiązania w zakresie obowiązku zwrotu konsumentowi nadwyżki uzyskanej z tytułu sprzedaży przedmiotu zastawu lombardowego, gdyż w związku z ww. obowiązkiem, pomimo iż umowa pomiędzy lombardem, a konsumentem nie będzie już wykonywana, to pomiędzy stronami tej umowy pozostaną ww. zobowiązania do uregulowania - czytamy w uzasadnieniu.

 

Kary za niedopełnienie obowiązków

Rząd proponuje wprowadzenie przepisów karnych określających karę grzywny na odpowiednich poziomach w przypadku naruszenia obowiązków ustawowych w zakresie:

  • prowadzenia działalności lombardowej bez wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową: grzywna do 500 000 zł;
  • naruszenia zasad reklamy, o których mowa w art. 43, zgodnie z którymi przedsiębiorca jest obwiązany do oznaczania reklamy sformułowaniami „lombard” ub „działalność lombardowa”: grzywna do 50 000 zł;
  • dokonania sprzedaży przedmiotu zastawu lombardowego niezgodnie z przepisem art. 25, zgodnie z którym sprzedaż odbywa się w trybie aukcji kierowanej do nieograniczonego kręgu podmiotów, chyba że wartość świadczenia pieniężnego udzielanego konsumentowi nie przekracza 300 zł, organizowanej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego: grzywna do 100 000 zł;