Zgodnie z art. 54 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - dalej u.o.r. - jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu (do końca 2008 r. określanego błędem podstawowym), w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za rzetelne i jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem błędu podstawowego odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „Zysk (strata) z lat ubiegłych”. Przykładem omówionej sytuacji jest zaksięgowanie zobowiązań z tytułu podatku dochodowego za lata ubiegłe w wyniku kontroli organu skarbowego, co ilustruje poniższy przykład.

Przykład 1
Jednostka gospodarcza w bieżącym roku obrotowym otrzymała nakaz zapłaty podatku dochodowego za lata ubiegłe w kwocie 20.000 zł. Jak zaksięgować wymienioną operację gospodarczą?
Rozwiązanie
Wykaz operacji:
1. Zaksięgowanie zobowiązania z tytułu podatku dochodowego – 20.000 zł:
2. Zapłata podatku dochodowego – 20.000 zł:
 
Uwaga!
Saldo konta 820 Rozliczenie wyniku finansowego wykazuje się w bilansie w pozycji kapitałów własnych jako „Zysk (strata) z lat ubiegłych”.
 
Omówiony przykład nie zawsze musi być zaksięgowany tak samo – zależy, czy zdarzenie będące skutkiem błędu jest lub nie jest istotne (tj. czy zdarzenie wpływa na rzetelne przedstawienie informacji w sprawozdaniu finansowym).
 
Przykład 2
Jeżeli domiar podatku dochodowego w danym roku obrotowym za rok ubiegły wynosiłby 20 zł, to z uwagi na zasadę istotności można wymienione zdarzenie zaksięgować:
Jak wiadomo, konto 870 jest kontem wynikowym, czyli kształtuje wynik finansowy danego roku obrotowego. Jednak kwota 20 zł nie spowoduje, że w sprawozdaniu finansowym wynik ulegnie istotnej zmianie.
Warto również zwrócić uwagę na termin otrzymania informacji o domiarze podatku dochodowego. Należy podkreślić, że zamknięcia ksiąg rachunkowych należy dokonać najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia zdarzeń wymienionych w art. 12 ust. 2 u.o.r. Ponadto u.o.r. wprowadza pojęcie ostatecznego zamknięcia ksiąg rachunkowych (art. 12 ust. 4 u.o.r.). Na przykład, jeżeli jednostka kontynuuje działalność i za rok obrotowy przyjęła rok kalendarzowy, to księgi rachunkowe powinna zamknąć najpóźniej na dzień 31 marca. Ostatecznego zamknięcia ksiąg jednostka powinna dokonać najpóźniej w ciągu 15 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego (art. 53 ust. 1 u.o.r.).
 
Pamiętaj!
Jednostka powinna dokonać ostatecznego zamknięcia ksiąg rachunkowych najpóźniej 15 lipca, przy założeniu, że rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym.
 
W związku z przytoczonymi terminami zamknięcia ksiąg i ostatecznego zamknięcia ksiąg można stwierdzić, że domiar podatku za rok ubiegły oraz
ubiegłe lata, powinien być ujęty następująco:
Jednostka otrzymała informacje o domiarze podatku:
Ujęcie w księgach i sprawozdaniu finansowym:
- przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego i wartość domiaru podatku stanowi istotną (np. 5%) kwotę w sumie podatku;
- korekta ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowego na dzień bilansowy;
- przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego i wartość podatku stanowi nieistotną (np. 0,1%) kwotę w sumie podatku;
- domiar podatku można ująć w informacji dodatkowej oraz skorygować księgi rachunkowe roku, w którym jednostka te informacje otrzymała;
- po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego lub dotyczy on lat ubiegłych
- kwotę korekty spowodowanej usunięciem błędu podstawowego odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „Zysk (strata) z lat ubiegłych”.